դահճապետ
Armenian
Etymology
From Old Armenian դահճապետ (dahčapet).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [dɑht͡ʃɑˈpɛt]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [tʰɑhd͡ʒɑˈbɛd]
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | դահճապետ (dahčapet) | դահճապետեր (dahčapeter) | ||
| dative | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետերի (dahčapeteri) | ||
| ablative | դահճապետից (dahčapeticʿ) | դահճապետերից (dahčapetericʿ) | ||
| instrumental | դահճապետով (dahčapetov) | դահճապետերով (dahčapeterov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | դահճապետը/դահճապետն (dahčapetə/dahčapetn) | դահճապետերը/դահճապետերն (dahčapeterə/dahčapetern) | ||
| dative | դահճապետին (dahčapetin) | դահճապետերին (dahčapeterin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | դահճապետս (dahčapets) | դահճապետերս (dahčapeters) | ||
| dative | դահճապետիս (dahčapetis) | դահճապետերիս (dahčapeteris) | ||
| ablative | դահճապետիցս (dahčapeticʿs) | դահճապետերիցս (dahčapetericʿs) | ||
| instrumental | դահճապետովս (dahčapetovs) | դահճապետերովս (dahčapeterovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | դահճապետդ (dahčapetd) | դահճապետերդ (dahčapeterd) | ||
| dative | դահճապետիդ (dahčapetid) | դահճապետերիդ (dahčapeterid) | ||
| ablative | դահճապետիցդ (dahčapeticʿd) | դահճապետերիցդ (dahčapetericʿd) | ||
| instrumental | դահճապետովդ (dahčapetovd) | դահճապետերովդ (dahčapeterovd) | ||
| locative | — | — | ||
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | դահճապետ (dahčapet) | դահճապետներ (dahčapetner) | ||
| dative | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետների (dahčapetneri) | ||
| ablative | դահճապետից (dahčapeticʿ) | դահճապետներից (dahčapetnericʿ) | ||
| instrumental | դահճապետով (dahčapetov) | դահճապետներով (dahčapetnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | դահճապետը/դահճապետն (dahčapetə/dahčapetn) | դահճապետները/դահճապետներն (dahčapetnerə/dahčapetnern) | ||
| dative | դահճապետին (dahčapetin) | դահճապետներին (dahčapetnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | դահճապետս (dahčapets) | դահճապետներս (dahčapetners) | ||
| dative | դահճապետիս (dahčapetis) | դահճապետներիս (dahčapetneris) | ||
| ablative | դահճապետիցս (dahčapeticʿs) | դահճապետներիցս (dahčapetnericʿs) | ||
| instrumental | դահճապետովս (dahčapetovs) | դահճապետներովս (dahčapetnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | դահճապետդ (dahčapetd) | դահճապետներդ (dahčapetnerd) | ||
| dative | դահճապետիդ (dahčapetid) | դահճապետներիդ (dahčapetnerid) | ||
| ablative | դահճապետիցդ (dahčapeticʿd) | դահճապետներիցդ (dahčapetnericʿd) | ||
| instrumental | դահճապետովդ (dahčapetovd) | դահճապետներովդ (dahčapetnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Noun
դահճապետ • (dahčapet)
- chief-executioner
- 5th century, Agatʿangełos, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of the Armenians] 206:[1]
- Արդ՝ ելեալ դահճապետն պարծելով՝ չարամահ առնել զնա, եւ ետ հանել զնոսա շղթայիւք ի քաղաքէն ընդ դուռն հարաւոյ, ընդ կողմն պողոտային որ հանէր ի Մեծամօրի կամուրջն, ի տեղին յայն, ուր սովոր էին սպանանել զամենայն մահապարտս, ի ճախճախուտ տեղի մի, մօտ ի պարկէն փոսին որ շուրջ գայր զքաղաքաւն։ Եւ վարեցին չորս չորս ցիցս միում միում ի նոցանէն։
- Ard, eleal dahčapetn parcelov, čʿaramah aṙnel zna, ew et hanel znosa šłtʿayiwkʿ i kʿałakʿēn ənd duṙn harawoy, ənd kołmn połotayin or hanēr i Mecamōri kamurǰn, i tełin yayn, ur sovor ēin spananel zamenayn mahaparts, i čaxčaxut tełi mi, mōt i parkēn pʿosin or šurǰ gayr zkʿałakʿawn. Ew varecʿin čʿors čʿors cʿicʿs mium mium i nocʿanēn.
- Translation by Robert W. Thomson
- So the chief-executioner came out boasting that he would put her to a cruel death. He had them taken in chains out of the city by the South Gate, along the road that leads to the Metsamawr bridge, to the place where they were accustomed to execute those condemned to death, a marshy place near the moat which ran round the city. And they brought four stakes for each one of them.
- Արդ՝ ելեալ դահճապետն պարծելով՝ չարամահ առնել զնա, եւ ետ հանել զնոսա շղթայիւք ի քաղաքէն ընդ դուռն հարաւոյ, ընդ կողմն պողոտային որ հանէր ի Մեծամօրի կամուրջն, ի տեղին յայն, ուր սովոր էին սպանանել զամենայն մահապարտս, ի ճախճախուտ տեղի մի, մօտ ի պարկէն փոսին որ շուրջ գայր զքաղաքաւն։ Եւ վարեցին չորս չորս ցիցս միում միում ի նոցանէն։
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | դահճապետ (dahčapet) | դահճապետք (dahčapetkʿ) | |
| genitive | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետաց (dahčapetacʿ) | |
| dative | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետաց (dahčapetacʿ) | |
| accusative | դահճապետ (dahčapet) | դահճապետս (dahčapets) | |
| ablative | դահճապետէ (dahčapetē) | դահճապետաց (dahčapetacʿ) | |
| instrumental | դահճապետաւ (dahčapetaw) | դահճապետաւք = դահճապետօք (dahčapetawkʿ = dahčapetōkʿ) | |
| locative | դահճապետի (dahčapeti) | դահճապետս (dahčapets) |
Descendants
- → Armenian: դահճապետ (dahčapet)
References
- Thomson, R. W. (1976) Agathangelos, History of the Armenians, Albany, NY: State University of New York Press, pages 212–213
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “դահիճ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “դահճապետ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “դահճապետ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.