խմորուկ

Armenian

Etymology

A dialectal word that was briefly adopted into the literary language but was eventually displaced by ելակ (elak). Usually explained as խմոր (xmor, “dough”) +‎ -ուկ (-uk), because of the dough-like softness of the strawberry.

Pronunciation

Noun

խմորուկ • (xmoruk) (dialectal, obsolete)

  1. strawberry, according to some specifically the musk strawberry, French capron
    Synonym: ելակ (elak)
    • 1897, Gabriēl Mēnēvišean, Patkerazard bnakan patmutʿiwn, B. Busabanutʿiwn [Illustrated Natural History: 2. Botany] :[1]
      Անտառի ելագը կամ խմորուկը (իծամորի, գետնաթութ) (Fragaria vesca) գլանաձև, շեղ կոճղարմատ մ՚ունի, որմէ կը բխեն տերևները […]
      Antaṙi elagə kam xmorukə (icamori, getnatʿutʿ) (Fragaria vesca) glanajew, šeł kočłarmat m’uni, ormē kə bxen terewnerə […]
    • 1899, Manuēl Kʿaǰuni, Partizpanutʿyun [Horticulture] :[2]
      Մեծ տեսակ ելակը մեր մեջ կ՚ըսուի Խմորուկ (գղ. Capron. իտ. Fragolone), և բոյսը Խմորկենի (գղ. Capronier)։
      Mec tesak elakə mer meǰ k’əsui Xmoruk (gł. Capron. it. Fragolone), ew boysə Xmorkeni (gł. Capronier).

Usage notes

According to some, also refers to the fruit of the strawberry tree, and the name is to be explained by the lacklustre dough-like taste of this fruit.

Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative խմորուկ (xmoruk) խմորուկներ (xmorukner)
dative խմորուկի (xmoruki) խմորուկների (xmorukneri)
ablative խմորուկից (xmorukicʿ) խմորուկներից (xmoruknericʿ)
instrumental խմորուկով (xmorukov) խմորուկներով (xmoruknerov)
locative խմորուկում (xmorukum) խմորուկներում (xmoruknerum)
definite forms
nominative խմորուկը/խմորուկն (xmorukə/xmorukn) խմորուկները/խմորուկներն (xmoruknerə/xmoruknern)
dative խմորուկին (xmorukin) խմորուկներին (xmoruknerin)
1st person possessive forms (my)
nominative խմորուկս (xmoruks) խմորուկներս (xmorukners)
dative խմորուկիս (xmorukis) խմորուկներիս (xmorukneris)
ablative խմորուկիցս (xmorukicʿs) խմորուկներիցս (xmoruknericʿs)
instrumental խմորուկովս (xmorukovs) խմորուկներովս (xmoruknerovs)
locative խմորուկումս (xmorukums) խմորուկներումս (xmoruknerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative խմորուկդ (xmorukd) խմորուկներդ (xmoruknerd)
dative խմորուկիդ (xmorukid) խմորուկներիդ (xmoruknerid)
ablative խմորուկիցդ (xmorukicʿd) խմորուկներիցդ (xmoruknericʿd)
instrumental խմորուկովդ (xmorukovd) խմորուկներովդ (xmoruknerovd)
locative խմորուկումդ (xmorukumd) խմորուկներումդ (xmoruknerumd)

Derived terms
  • խմորկենի (xmorkeni)

References
references
  • Ačaṙean, Hračʿeay (1913), “խմորուկ”, in Hayerēn gawaṙakan baṙaran [Armenian Provincial Dictionary] (Ēminean azgagrakan žołovacu; 9) (in Armenian), Tiflis: Lazarev Institute of Oriental Languages, page 474b
  • Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “խմոր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume II, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 377a
  • Ališan, Łewond (1895), “խմորուկ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʿiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 1069, page 249
  • Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1837), “խմորուկ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui. Yaweluac ašxarhik baṙkʿ anvkaykʿ i grocʿ aṙ mez ełelocʿ [New Dictionary of the Armenian Language. Appendix of Dialectal Words] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 1063b
  • Awgerean, Mkrtičʿ; Čēlalean, Grigor (1865), “խմորուկ”, in Aṙjeṙn baṙaran haykaznean lezui [Pocket Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), 2nd edition, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 380b
  • J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “ելագ”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 438c
  • Galfayean, Ambrosios (1861), “խմորուկ”, in Baṙgirkʿ hay-gałłiarēn [Armenian–French Dictionary], Paris: Librairie de L. Hachette et Cie., page 386a
  • Hiwrmiwzean, Eduard (1869), “խօճայ եէմիշի”, in Baṙgirkʿ yašxarhabaṙē i grabaṙ [New Armenian – Old Armenian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 240a, treats as a synonym of մաթուզ (matʿuz) and Turkish kocayemiş
  • Kʿaǰuni, Manuēl (1891), “capron”, in Baṙgirkʿ aruesticʿ ew gitutʿeancʿ ew gełecʿik dprutʿeancʿ [Dictionary of Arts and Sciences and Belles Lettres] (in Old Armenian and French), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 373b
  • Malxaseancʿ, Stepʿan (1944), “խմորուկ”, in Hayerēn bacʿatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), volume II, Yerevan: State Publishing House, page 270c
  • Norayr N. Biwzandacʿi (1884), “fraise”, in Baṙagirkʿ i gałłierēn lezuē i hayerēn [Dictionary from the French Language into Armenian], Constantinople: A. H. Boyajian Press, page 567a
  • Sargsyan, Artem et al., editors (2002), “խմորուկ”, in Hayocʿ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume II, Yerevan: Hayastan, page 337a
  • Schuchardt, Hugo (1905), “Zu span. madroño”, in Zeitschrift für romanische Philologie‎ (in German), volume 29, page 218, connects with Ancient Greek κόμαρος (kómaros, “strawberry tree”) and the Semitic root ح م ر‎ (ḥ-m-r) related to redness
  • Bnakan patmutʿiwn, zor yōrineal ē ašakertacʿ meci hōrn Mxitʿaray [Natural history composed by the disciples of great Abbot Mekhitar] (in Armenian), volume II, Vienna: Mekhitarist Press, 1844, page 23a
  • Аннанеков, Н. (1878), “Fragaria vesca”, in Ботанический словарь [Botanical Dictionary] (in Russian), revised and enlarged edition, Saint Petersburg: Academy Press, page 147a, spelling as хморукъ (xmoruk)
  1. Mēnēvišean, Gabriēl (1897) Patkerazard bnakan patmutʿiwn, B. Busabanutʿiwn [Illustrated Natural History: 2. Botany] (in Armenian), Vienna: Mekhitarist Press, page 112
  2. Kʿaǰuni, Manuēl (1899) Partizpanutʿiwn [Horticulture] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 338, page 231
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.