կիզում
Old Armenian
Etymology
The root is կէզ- (kēz-), and its origin is uncertain.
Verb
կիզում • (kizum) (aorist indicative կիզի)
- (transitive) to burn, to set on fire, to set fire to, to fire
- կիզուլ արեգական ― kizul aregakan ― to tan, to brown, to make swarthy
- (in the mediopassive, intransitive) to burn, to be on fire
Conjugation
active
| infinitive | կիզուլ (kizul) | participle | կիզեալ (kizeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կիզ- (kiz-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կիզում (kizum) | կիզուս (kizus) | կիզու (kizu) | կիզումք (kizumkʿ) | կիզուք (kizukʿ) | կիզուն (kizun) | |
| imperfect | կիզուի (kizui) | կիզուիր (kizuir) | կիզոյր (kizoyr) | կիզուաք (kizuakʿ) | կիզուիք (kizuikʿ) | կիզուին (kizuin) | |
| aorist | կիզի (kizi) | կիզեր (kizer) | կէզ, եկէզ (kēz, ekēz) | կիզաք (kizakʿ) | կիզէք, կիզիք (kizēkʿ, kizikʿ) | կիզին (kizin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կիզուցում (kizucʿum) | կիզուցուս (kizucʿus) | կիզուցու (kizucʿu) | կիզուցումք (kizucʿumkʿ) | կիզուցուք (kizucʿukʿ) | կիզուցուն (kizucʿun) | |
| aorist | կիզից (kizicʿ) | կիզցես (kizcʿes) | կիզցէ (kizcʿē) | կիզցուք (kizcʿukʿ) | կիզջիք (kizǰikʿ) | կիզցեն (kizcʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կէ՛զ (kḗz) | — | — | կիզէ՛ք (kizḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | կիզջի՛ր (kizǰír) | — | — | կիզջի՛ք (kizǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կիզուր (mí kizur) | — | — | մի՛ կիզուք (mí kizukʿ) | — | |
mediopassive
| infinitive | կիզուլ (kizul) | participle | կիզեալ (kizeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | կիզ- (kiz-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կիզում (kizum) | կիզուս (kizus) | կիզու (kizu) | կիզումք (kizumkʿ) | կիզուք (kizukʿ) | կիզուն (kizun) | |
| imperfect | կիզուի (kizui) | կիզուիր (kizuir) | կիզոյր (kizoyr) | կիզուաք (kizuakʿ) | կիզուիք (kizuikʿ) | կիզուին (kizuin) | |
| aorist | կիզայ (kizay) | կիզար (kizar) | կիզաւ (kizaw) | կիզաք (kizakʿ) | կիզայք (kizaykʿ) | կիզան (kizan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | կիզուցում (kizucʿum) | կիզուցուս (kizucʿus) | կիզուցու (kizucʿu) | կիզուցումք (kizucʿumkʿ) | կիզուցուք (kizucʿukʿ) | կիզուցուն (kizucʿun) | |
| aorist | կիզայց (kizaycʿ) | կիզցիս (kizcʿis) | կիզցի (kizcʿi) | կիզցուք (kizcʿukʿ) | կիզջիք (kizǰikʿ) | կիզցին (kizcʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | կիզի՛ր (kizír) | — | — | կիզարո՛ւք (kizarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | կիզջի՛ր (kizǰír) | — | — | կիզջի՛ք (kizǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ կիզուր (mí kizur) | — | — | մի՛ կիզուք (mí kizukʿ) | — | |
Derived terms
- ածխակէզ (acxakēz)
- աղեկէզ (ałekēz)
- աղեկիզիմ (ałekizim)
- աղեկիզութիւն (ałekizutʿiwn)
- աղէկէզ (ałēkēz)
- աղէկիզիմ (ałēkizim)
- աղէկիզութիւն (ałēkizutʿiwn)
- ամառնակէզ (amaṙnakēz)
- անբոցակէզ (anbocʿakēz)
- անկէզ (ankēz)
- անկիզաբար (ankizabar)
- անկիզական (ankizakan)
- անկիզային (ankizayin)
- անկիզանող (ankizanoł)
- անկիզելի (ankizeli)
- անկիզեմ (ankizem)
- արեգակնակէզ (aregaknakēz)
- արեգակնակիզեալ (aregaknakizeal)
- արեգակնակիզութիւն (aregaknakizutʿiwn)
- արեւակէզ (arewakēz)
- արեւակիզանիմ (arewakizanim)
- արփիակիզ (arpʿiakiz)
- բոցակէզ (bocʿakēz)
- բոցակիզագոյն (bocʿakizagoyn)
- բոցակիզեմ (bocʿakizem)
- բոցակիզիմ (bocʿakizim)
- բոցակիզութիւն (bocʿakizutʿiwn)
- բոցակիզում (bocʿakizum)
- գինեկէզ (ginekēz)
- գինեկիզութիւն (ginekizutʿiwn)
- դժոխակէզ (džoxakēz)
- դժուարակէզ (džuarakēz)
- դիւրակէզ (diwrakēz)
- երկնակէզ (erknakēz)
- թեւակիզիմ (tʿewakizim)
- կենդանակէզ (kendanakēz)
- կիզախանձեալ (kizaxanjeal)
- կիզական (kizakan)
- կիզանողական (kizanołakan)
- կիզանողութիւն (kizanołutʿiwn)
- կիզանուտ (kizanut)
- կիզելի (kizeli)
- կիզեցուցանեմ (kizecʿucʿanem)
- կիզիչ (kizičʿ)
- կիզողական (kizołakan)
- կիզողապէս (kizołapēs)
- կիզողութիւն (kizołutʿiwn)
- կիզումն (kizumn)
- կիզուց (kizucʿ)
- կիսակէզ (kisakēz)
- հրակէզ (hrakēz)
- հրակիզանող (hrakizanoł)
- հրակիզեմ (hrakizem)
- հրակիզիչ (hrakizičʿ)
- հրակիզութիւն (hrakizutʿiwn)
- հրակիզումն (hrakizumn)
- հրդեհակէզ (hrdehakēz)
- հրկէզ (hrkēz)
- հրկիզեմ (hrkizem)
- հրկիզութիւն (hrkizutʿiwn)
- հրկիզում (hrkizum)
- հրկիզումն (hrkizumn)
- յարակէզ (yarakēz)
- շանթակէզ (šantʿakēz)
- ողջակէզ (ołǰakēz)
- ողջակիզաբար (ołǰakizabar)
- ողջակիզեմ (ołǰakizem)
- ողջակիզութիւն (ołǰakizutʿiwn)
- ողջակիզումն (ołǰakizumn)
- սրտակիզեմ (srtakizem)
- տապակէզ (tapakēz)
- տոչորակէզ (točʿorakēz)
- տօթակէզ (tōtʿakēz)
- ցրտակէզ (cʿrtakēz)
Descendants
- Armenian: կիզել (kizel)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կիզում”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կիզում”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կէզ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.