diúl
See also: diül
Irish
    
    Alternative forms
    
- deol (Kerry)
- diúil (Cois Fharraige)
Etymology
    
From earlier deol, from Old Irish deol, verbal noun of denaid. In Modern Irish, the verb is denominative from the noun.
Noun
    
diúl m (genitive singular diúil)
Declension
    
Declension of diúl
First declension
| Bare forms (no plural of this noun) 
 | Forms with the definite article: 
 | 
Derived terms
    
- fiacail diúil (“milk-tooth”)
Verb
    
diúl (present analytic diúlann, future analytic diúlfaidh, verbal noun diúl, past participle diúlta)
Conjugation
    
First Conjugation (A)
| singular | plural | relative | autonomous | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| first | second | third | first | second | third | ||||
| indicative | present | diúlaim | diúlann tú; diúlair† | diúlann sé, sí | diúlaimid | diúlann sibh | diúlann siad; diúlaid† | a dhiúlann; a dhiúlas / a ndiúlann*; a ndiúlas* | diúltar | 
| past | dhiúl mé; dhiúlas | dhiúl tú; dhiúlais | dhiúl sé, sí | dhiúlamar; dhiúl muid | dhiúl sibh; dhiúlabhair | dhiúl siad; dhiúladar | a dhiúl / ar dhiúl* | diúladh | |
| past habitual | dhiúlainn / ndiúlainn‡‡ | dhiúltá / ndiúltᇇ | dhiúladh sé, sí / ndiúladh sé, s퇇 | dhiúlaimis; dhiúladh muid / ndiúlaimis‡‡; ndiúladh muid‡‡ | dhiúladh sibh / ndiúladh sibh‡‡ | dhiúlaidís; dhiúladh siad / ndiúlaidís‡‡; ndiúladh siad‡‡ | a dhiúladh / a ndiúladh* | dhiúltaí / ndiúlta퇇 | |
| future | diúlfaidh mé; diúlfad | diúlfaidh tú; diúlfair† | diúlfaidh sé, sí | diúlfaimid; diúlfaidh muid | diúlfaidh sibh | diúlfaidh siad; diúlfaid† | a dhiúlfaidh; a dhiúlfas / a ndiúlfaidh*; a ndiúlfas* | diúlfar | |
| conditional | dhiúlfainn / ndiúlfainn‡‡ | dhiúlfá / ndiúlfᇇ | dhiúlfadh sé, sí / ndiúlfadh sé, s퇇 | dhiúlfaimis; dhiúlfadh muid / ndiúlfaimis‡‡; ndiúlfadh muid‡‡ | dhiúlfadh sibh / ndiúlfadh sibh‡‡ | dhiúlfaidís; dhiúlfadh siad / ndiúlfaidís‡‡; ndiúlfadh siad‡‡ | a dhiúlfadh / a ndiúlfadh* | dhiúlfaí / ndiúlfa퇇 | |
| subjunctive | present | go ndiúla mé; go ndiúlad† | go ndiúla tú; go ndiúlair† | go ndiúla sé, sí | go ndiúlaimid; go ndiúla muid | go ndiúla sibh | go ndiúla siad; go ndiúlaid† | — | go ndiúltar | 
| past | dá ndiúlainn | dá ndiúltá | dá ndiúladh sé, sí | dá ndiúlaimis; dá ndiúladh muid | dá ndiúladh sibh | dá ndiúlaidís; dá ndiúladh siad | — | dá ndiúltaí | |
| imperative | diúlaim | diúl | diúladh sé, sí | diúlaimis | diúlaigí; diúlaidh† | diúlaidís | — | diúltar | |
| verbal noun | diúl | ||||||||
| past participle | diúlta | ||||||||
* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
    
| Irish mutation | ||
|---|---|---|
| Radical | Lenition | Eclipsis | 
| diúl | dhiúl | ndiúl | 
| Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. | ||
References
    
- Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, page 18
Further reading
    
- Ó Dónaill, Niall (1977), “diúl”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
- Entries containing “diúl” in English-Irish Dictionary, An Gúm, 1959, by Tomás de Bhaldraithe.
- Entries containing “diúl” in New English-Irish Dictionary by Foras na Gaeilge.
    This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.