khama
Northern Ndebele
Etymology
From Proto-Bantu *-káma (“squeeze, wring”).
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Pali
Alternative forms
Etymology
Formed from the root kham, possibly in a stage earlier than Pali.
Declension
Declension table of "khama" (masculine)
| Case \ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | khamo | khamā |
| Accusative (second) | khamaṃ | khame |
| Instrumental (third) | khamena | khamehi or khamebhi |
| Dative (fourth) | khamassa or khamāya or khamatthaṃ | khamānaṃ |
| Ablative (fifth) | khamasmā or khamamhā or khamā | khamehi or khamebhi |
| Genitive (sixth) | khamassa | khamānaṃ |
| Locative (seventh) | khamasmiṃ or khamamhi or khame | khamesu |
| Vocative (calling) | khama | khamā |
Declension table of "khamā" (feminine)
| Case \ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | khamā | khamāyo or khamā |
| Accusative (second) | khamaṃ | khamāyo or khamā |
| Instrumental (third) | khamāya | khamāhi or khamābhi |
| Dative (fourth) | khamāya | khamānaṃ |
| Ablative (fifth) | khamāya | khamāhi or khamābhi |
| Genitive (sixth) | khamāya | khamānaṃ |
| Locative (seventh) | khamāya or khamāyaṃ | khamāsu |
| Vocative (calling) | khame | khamāyo or khamā |
Declension table of "khama" (neuter)
| Case \ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | khamaṃ | khamāni |
| Accusative (second) | khamaṃ | khamāni |
| Instrumental (third) | khamena | khamehi or khamebhi |
| Dative (fourth) | khamassa or khamāya or khamatthaṃ | khamānaṃ |
| Ablative (fifth) | khamasmā or khamamhā or khamā | khamehi or khamebhi |
| Genitive (sixth) | khamassa | khamānaṃ |
| Locative (seventh) | khamasmiṃ or khamamhi or khame | khamesu |
| Vocative (calling) | khama | khamāni |
Derived terms
Phuthi
Etymology
From Proto-Bantu *-káma (“squeeze, wring”).
Inflection
This verb needs an inflection-table template.
Zulu
Etymology 1
From Proto-Bantu *-káma (“squeeze, wring”).
Pronunciation
IPA(key): /kʰaːma/
Inflection
| Tone HH | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Infinitive | ukukhama | ||||||||
| Positive | Negative | ||||||||
| Infinitive | ukukhama | ukungakhami | |||||||
| Imperative | |||||||||
| Simple | + object concord | ||||||||
| Singular | khama | -khame | |||||||
| Plural | khamani | -khameni | |||||||
| Present | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngiyakhama, ngikhama | engikhamayo, engikhama | ngikhama | angikhami | engingakhami | ngingakhami | |||
| 2nd singular | uyakhama, ukhama | okhamayo, okhama | ukhama | awukhami | ongakhami | ungakhami | |||
| 1st plural | siyakhama, sikhama | esikhamayo, esikhama | sikhama | asikhami | esingakhami | singakhami | |||
| 2nd plural | niyakhama, nikhama | enikhamayo, enikhama | nikhama | anikhami | eningakhami | ningakhami | |||
| Class 1 | uyakhama, ukhama | okhamayo, okhama | ekhama | akakhami | ongakhami | engakhami | |||
| Class 2 | bayakhama, bakhama | abakhamayo, abakhama | bekhama | abakhami | abangakhami | bengakhami | |||
| Class 3 | uyakhama, ukhama | okhamayo, okhama | ukhama | awukhami | ongakhami | ungakhami | |||
| Class 4 | iyakhama, ikhama | ekhamayo, ekhama | ikhama | ayikhami | engakhami | ingakhami | |||
| Class 5 | liyakhama, likhama | elikhamayo, elikhama | likhama | alikhami | elingakhami | lingakhami | |||
| Class 6 | ayakhama, akhama | akhamayo, akhama | ekhama | awakhami | angakhami | engakhami | |||
| Class 7 | siyakhama, sikhama | esikhamayo, esikhama | sikhama | asikhami | esingakhami | singakhami | |||
| Class 8 | ziyakhama, zikhama | ezikhamayo, ezikhama | zikhama | azikhami | ezingakhami | zingakhami | |||
| Class 9 | iyakhama, ikhama | ekhamayo, ekhama | ikhama | ayikhami | engakhami | ingakhami | |||
| Class 10 | ziyakhama, zikhama | ezikhamayo, ezikhama | zikhama | azikhami | ezingakhami | zingakhami | |||
| Class 11 | luyakhama, lukhama | olukhamayo, olukhama | lukhama | alukhami | olungakhami | lungakhami | |||
| Class 14 | buyakhama, bukhama | obukhamayo, obukhama | bukhama | abukhami | obungakhami | bungakhami | |||
| Class 15 | kuyakhama, kukhama | okukhamayo, okukhama | kukhama | akukhami | okungakhami | kungakhami | |||
| Class 17 | kuyakhama, kukhama | okukhamayo, okukhama | kukhama | akukhami | okungakhami | kungakhami | |||
| Recent past | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngikhamile, ngikhamē | engikhamile, engikhamē | ngikhamile, ngikhamē | angikhamanga | engingakhamanga | ngingakhamanga | |||
| 2nd singular | ukhamile, ukhamē | okhamile, okhamē | ukhamile, ukhamē | awukhamanga | ongakhamanga | ungakhamanga | |||
| 1st plural | sikhamile, sikhamē | esikhamile, esikhamē | sikhamile, sikhamē | asikhamanga | esingakhamanga | singakhamanga | |||
| 2nd plural | nikhamile, nikhamē | enikhamile, enikhamē | nikhamile, nikhamē | anikhamanga | eningakhamanga | ningakhamanga | |||
| Class 1 | ukhamile, ukhamē | okhamile, okhamē | ekhamile, ekhamē | akakhamanga | ongakhamanga | engakhamanga | |||
| Class 2 | bakhamile, bakhamē | abakhamile, abakhamē | bekhamile, bekhamē | abakhamanga | abangakhamanga | bengakhamanga | |||
| Class 3 | ukhamile, ukhamē | okhamile, okhamē | ukhamile, ukhamē | awukhamanga | ongakhamanga | ungakhamanga | |||
| Class 4 | ikhamile, ikhamē | ekhamile, ekhamē | ikhamile, ikhamē | ayikhamanga | engakhamanga | ingakhamanga | |||
| Class 5 | likhamile, likhamē | elikhamile, elikhamē | likhamile, likhamē | alikhamanga | elingakhamanga | lingakhamanga | |||
| Class 6 | akhamile, akhamē | akhamile, akhamē | ekhamile, ekhamē | awakhamanga | angakhamanga | engakhamanga | |||
| Class 7 | sikhamile, sikhamē | esikhamile, esikhamē | sikhamile, sikhamē | asikhamanga | esingakhamanga | singakhamanga | |||
| Class 8 | zikhamile, zikhamē | ezikhamile, ezikhamē | zikhamile, zikhamē | azikhamanga | ezingakhamanga | zingakhamanga | |||
| Class 9 | ikhamile, ikhamē | ekhamile, ekhamē | ikhamile, ikhamē | ayikhamanga | engakhamanga | ingakhamanga | |||
| Class 10 | zikhamile, zikhamē | ezikhamile, ezikhamē | zikhamile, zikhamē | azikhamanga | ezingakhamanga | zingakhamanga | |||
| Class 11 | lukhamile, lukhamē | olukhamile, olukhamē | lukhamile, lukhamē | alukhamanga | olungakhamanga | lungakhamanga | |||
| Class 14 | bukhamile, bukhamē | obukhamile, obukhamē | bukhamile, bukhamē | abukhamanga | obungakhamanga | bungakhamanga | |||
| Class 15 | kukhamile, kukhamē | okukhamile, okukhamē | kukhamile, kukhamē | akukhamanga | okungakhamanga | kungakhamanga | |||
| Class 17 | kukhamile, kukhamē | okukhamile, okukhamē | kukhamile, kukhamē | akukhamanga | okungakhamanga | kungakhamanga | |||
| Remote past | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngākhama | engākhama | ngākhama | angikhamanga | engingakhamanga | ngingakhamanga | |||
| 2nd singular | wākhama | owākhama | wākhama | awukhamanga | ongakhamanga | ungakhamanga | |||
| 1st plural | sākhama | esākhama | sākhama | asikhamanga | esingakhamanga | singakhamanga | |||
| 2nd plural | nākhama | enākhama | nākhama | anikhamanga | eningakhamanga | ningakhamanga | |||
| Class 1 | wākhama | owākhama | ākhama | akakhamanga | ongakhamanga | engakhamanga | |||
| Class 2 | bākhama | abākhama | bākhama | abakhamanga | abangakhamanga | bengakhamanga | |||
| Class 3 | wākhama | owākhama | wākhama | awukhamanga | ongakhamanga | ungakhamanga | |||
| Class 4 | yākhama | eyākhama | yākhama | ayikhamanga | engakhamanga | ingakhamanga | |||
| Class 5 | lākhama | elākhama | lākhama | alikhamanga | elingakhamanga | lingakhamanga | |||
| Class 6 | ākhama | ākhama | ākhama | awakhamanga | angakhamanga | engakhamanga | |||
| Class 7 | sākhama | esākhama | sākhama | asikhamanga | esingakhamanga | singakhamanga | |||
| Class 8 | zākhama | ezākhama | zākhama | azikhamanga | ezingakhamanga | zingakhamanga | |||
| Class 9 | yākhama | eyākhama | yākhama | ayikhamanga | engakhamanga | ingakhamanga | |||
| Class 10 | zākhama | ezākhama | zākhama | azikhamanga | ezingakhamanga | zingakhamanga | |||
| Class 11 | lwākhama | olwākhama | lwākhama | alukhamanga | olungakhamanga | lungakhamanga | |||
| Class 14 | bākhama | obākhama | bākhama | abukhamanga | obungakhamanga | bungakhamanga | |||
| Class 15 | kwākhama | okwākhama | kwākhama | akukhamanga | okungakhamanga | kungakhamanga | |||
| Class 17 | kwākhama | okwākhama | kwākhama | akukhamanga | okungakhamanga | kungakhamanga | |||
| Potential | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngingakhama | — | ngingakhama | ngingekhame | — | ngingekhame | |||
| 2nd singular | ungakhama | — | ungakhama | ungekhame | — | ungekhame | |||
| 1st plural | singakhama | — | singakhama | singekhame | — | singekhame | |||
| 2nd plural | ningakhama | — | ningakhama | ningekhame | — | ningekhame | |||
| Class 1 | angakhama | — | engakhama | angekhame | — | engekhame | |||
| Class 2 | bangakhama | — | bengakhama | bangekhame | — | bengekhame | |||
| Class 3 | ungakhama | — | ungakhama | ungekhame | — | ungekhame | |||
| Class 4 | ingakhama | — | ingakhama | ingekhame | — | ingekhame | |||
| Class 5 | lingakhama | — | lingakhama | lingekhame | — | lingekhame | |||
| Class 6 | angakhama | — | engakhama | angekhame | — | engekhame | |||
| Class 7 | singakhama | — | singakhama | singekhame | — | singekhame | |||
| Class 8 | zingakhama | — | zingakhama | zingekhame | — | zingekhame | |||
| Class 9 | ingakhama | — | ingakhama | ingekhame | — | ingekhame | |||
| Class 10 | zingakhama | — | zingakhama | zingekhame | — | zingekhame | |||
| Class 11 | lungakhama | — | lungakhama | lungekhame | — | lungekhame | |||
| Class 14 | bungakhama | — | bungakhama | bungekhame | — | bungekhame | |||
| Class 15 | kungakhama | — | kungakhama | kungekhame | — | kungekhame | |||
| Class 17 | kungakhama | — | kungakhama | kungekhame | — | kungekhame | |||
| Immediate future | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngizokhama | engizokhama | ngizokhama | angizukhama | engingezukhama | ngingezukhama | |||
| 2nd singular | uzokhama | ozokhama | uzokhama | awuzukhama | ongezukhama | ungezukhama | |||
| 1st plural | sizokhama | esizokhama | sizokhama | asizukhama | esingezukhama | singezukhama | |||
| 2nd plural | nizokhama | enizokhama | nizokhama | anizukhama | eningezukhama | ningezukhama | |||
| Class 1 | uzokhama | ozokhama | ezokhama | akazukhama | ongezukhama | engezukhama | |||
| Class 2 | bazokhama | abazokhama | bezokhama | abazukhama | abangezukhama | bengezukhama | |||
| Class 3 | uzokhama | ozokhama | uzokhama | awuzukhama | ongezukhama | ungezukhama | |||
| Class 4 | izokhama | ezokhama | izokhama | ayizukhama | engezukhama | ingezukhama | |||
| Class 5 | lizokhama | elizokhama | lizokhama | alizukhama | elingezukhama | lingezukhama | |||
| Class 6 | azokhama | azokhama | ezokhama | awazukhama | angezukhama | engezukhama | |||
| Class 7 | sizokhama | esizokhama | sizokhama | asizukhama | esingezukhama | singezukhama | |||
| Class 8 | zizokhama | ezizokhama | zizokhama | azizukhama | ezingezukhama | zingezukhama | |||
| Class 9 | izokhama | ezokhama | izokhama | ayizukhama | engezukhama | ingezukhama | |||
| Class 10 | zizokhama | ezizokhama | zizokhama | azizukhama | ezingezukhama | zingezukhama | |||
| Class 11 | luzokhama | oluzokhama | luzokhama | aluzukhama | olungezukhama | lungezukhama | |||
| Class 14 | buzokhama | obuzokhama | buzokhama | abuzukhama | obungezukhama | bungezukhama | |||
| Class 15 | kuzokhama | okuzokhama | kuzokhama | akuzukhama | okungezukhama | kungezukhama | |||
| Class 17 | kuzokhama | okuzokhama | kuzokhama | akuzukhama | okungezukhama | kungezukhama | |||
| Remote future | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngiyokhama | engiyokhama | ngiyokhama | angiyukhama | engingeyukhama | ngingeyukhama | |||
| 2nd singular | uyokhama | oyokhama | uyokhama | awuyukhama | ongeyukhama | ungeyukhama | |||
| 1st plural | siyokhama | esiyokhama | siyokhama | asiyukhama | esingeyukhama | singeyukhama | |||
| 2nd plural | niyokhama | eniyokhama | niyokhama | aniyukhama | eningeyukhama | ningeyukhama | |||
| Class 1 | uyokhama | oyokhama | eyokhama | akayukhama | ongeyukhama | engeyukhama | |||
| Class 2 | bayokhama | abayokhama | beyokhama | abayukhama | abangeyukhama | bengeyukhama | |||
| Class 3 | uyokhama | oyokhama | uyokhama | awuyukhama | ongeyukhama | ungeyukhama | |||
| Class 4 | iyokhama | eyokhama | iyokhama | ayiyukhama | engeyukhama | ingeyukhama | |||
| Class 5 | liyokhama | eliyokhama | liyokhama | aliyukhama | elingeyukhama | lingeyukhama | |||
| Class 6 | ayokhama | ayokhama | eyokhama | awayukhama | angeyukhama | engeyukhama | |||
| Class 7 | siyokhama | esiyokhama | siyokhama | asiyukhama | esingeyukhama | singeyukhama | |||
| Class 8 | ziyokhama | eziyokhama | ziyokhama | aziyukhama | ezingeyukhama | zingeyukhama | |||
| Class 9 | iyokhama | eyokhama | iyokhama | ayiyukhama | engeyukhama | ingeyukhama | |||
| Class 10 | ziyokhama | eziyokhama | ziyokhama | aziyukhama | ezingeyukhama | zingeyukhama | |||
| Class 11 | luyokhama | oluyokhama | luyokhama | aluyukhama | olungeyukhama | lungeyukhama | |||
| Class 14 | buyokhama | obuyokhama | buyokhama | abuyukhama | obungeyukhama | bungeyukhama | |||
| Class 15 | kuyokhama | okuyokhama | kuyokhama | akuyukhama | okungeyukhama | kungeyukhama | |||
| Class 17 | kuyokhama | okuyokhama | kuyokhama | akuyukhama | okungeyukhama | kungeyukhama | |||
| Present subjunctive | |||||||||
| Positive | Negative | ||||||||
| 1st singular | ngikhame | ngingakhami | |||||||
| 2nd singular | ukhame | ungakhami | |||||||
| 1st plural | sikhame | singakhami | |||||||
| 2nd plural | nikhame | ningakhami | |||||||
| Class 1 | akhame | angakhami | |||||||
| Class 2 | bakhame | bangakhami | |||||||
| Class 3 | ukhame | ungakhami | |||||||
| Class 4 | ikhame | ingakhami | |||||||
| Class 5 | likhame | lingakhami | |||||||
| Class 6 | akhame | angakhami | |||||||
| Class 7 | sikhame | singakhami | |||||||
| Class 8 | zikhame | zingakhami | |||||||
| Class 9 | ikhame | ingakhami | |||||||
| Class 10 | zikhame | zingakhami | |||||||
| Class 11 | lukhame | lungakhami | |||||||
| Class 14 | bukhame | bungakhami | |||||||
| Class 15 | kukhame | kungakhami | |||||||
| Class 17 | kukhame | kungakhami | |||||||
| Past subjunctive | |||||||||
| Positive | Negative | ||||||||
| 1st singular | ngakhama | ngangakhama, angakhama, angangakhama | |||||||
| 2nd singular | wakhama | wangakhama, awakhama, awangakhama | |||||||
| 1st plural | sakhama | sangakhama, asakhama, asangakhama | |||||||
| 2nd plural | nakhama | nangakhama, anakhama, anangakhama | |||||||
| Class 1 | wakhama | wangakhama, akakhama, akangakhama | |||||||
| Class 2 | bakhama | bangakhama, abakhama, abangakhama | |||||||
| Class 3 | wakhama | wangakhama, awakhama, awangakhama | |||||||
| Class 4 | yakhama | yangakhama, ayakhama, ayangakhama | |||||||
| Class 5 | lakhama | langakhama, alakhama, alangakhama | |||||||
| Class 6 | akhama | angakhama, awakhama, awangakhama | |||||||
| Class 7 | sakhama | sangakhama, asakhama, asangakhama | |||||||
| Class 8 | zakhama | zangakhama, azakhama, azangakhama | |||||||
| Class 9 | yakhama | yangakhama, ayakhama, ayangakhama | |||||||
| Class 10 | zakhama | zangakhama, azakhama, azangakhama | |||||||
| Class 11 | lwakhama | lwangakhama, alwakhama, alwangakhama | |||||||
| Class 14 | bakhama | bangakhama, abakhama, abangakhama | |||||||
| Class 15 | kwakhama | kwangakhama, akwakhama, akwangakhama | |||||||
| Class 17 | kwakhama | kwangakhama, akwakhama, akwangakhama | |||||||
Etymology 2
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Pronunciation
IPA(key): /kʰaːma/
Inflection
| Tone H | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Infinitive | ukukhama | ||||||||
| Positive | Negative | ||||||||
| Infinitive | ukukhama | ukungakhami | |||||||
| Imperative | |||||||||
| Simple | + object concord | ||||||||
| Singular | khama | -khame | |||||||
| Plural | khamani | -khameni | |||||||
| Present | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngiyakhama, ngikhama | engikhamayo, engikhama | ngikhama | angikhami | engingakhami | ngingakhami | |||
| 2nd singular | uyakhama, ukhama | okhamayo, okhama | ukhama | awukhami | ongakhami | ungakhami | |||
| 1st plural | siyakhama, sikhama | esikhamayo, esikhama | sikhama | asikhami | esingakhami | singakhami | |||
| 2nd plural | niyakhama, nikhama | enikhamayo, enikhama | nikhama | anikhami | eningakhami | ningakhami | |||
| Class 1 | uyakhama, ukhama | okhamayo, okhama | ekhama | akakhami | ongakhami | engakhami | |||
| Class 2 | bayakhama, bakhama | abakhamayo, abakhama | bekhama | abakhami | abangakhami | bengakhami | |||
| Class 3 | uyakhama, ukhama | okhamayo, okhama | ukhama | awukhami | ongakhami | ungakhami | |||
| Class 4 | iyakhama, ikhama | ekhamayo, ekhama | ikhama | ayikhami | engakhami | ingakhami | |||
| Class 5 | liyakhama, likhama | elikhamayo, elikhama | likhama | alikhami | elingakhami | lingakhami | |||
| Class 6 | ayakhama, akhama | akhamayo, akhama | ekhama | awakhami | angakhami | engakhami | |||
| Class 7 | siyakhama, sikhama | esikhamayo, esikhama | sikhama | asikhami | esingakhami | singakhami | |||
| Class 8 | ziyakhama, zikhama | ezikhamayo, ezikhama | zikhama | azikhami | ezingakhami | zingakhami | |||
| Class 9 | iyakhama, ikhama | ekhamayo, ekhama | ikhama | ayikhami | engakhami | ingakhami | |||
| Class 10 | ziyakhama, zikhama | ezikhamayo, ezikhama | zikhama | azikhami | ezingakhami | zingakhami | |||
| Class 11 | luyakhama, lukhama | olukhamayo, olukhama | lukhama | alukhami | olungakhami | lungakhami | |||
| Class 14 | buyakhama, bukhama | obukhamayo, obukhama | bukhama | abukhami | obungakhami | bungakhami | |||
| Class 15 | kuyakhama, kukhama | okukhamayo, okukhama | kukhama | akukhami | okungakhami | kungakhami | |||
| Class 17 | kuyakhama, kukhama | okukhamayo, okukhama | kukhama | akukhami | okungakhami | kungakhami | |||
| Recent past | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngikhamile, ngikhamē | engikhamile, engikhamē | ngikhamile, ngikhamē | angikhamanga | engingakhamanga | ngingakhamanga | |||
| 2nd singular | ukhamile, ukhamē | okhamile, okhamē | ukhamile, ukhamē | awukhamanga | ongakhamanga | ungakhamanga | |||
| 1st plural | sikhamile, sikhamē | esikhamile, esikhamē | sikhamile, sikhamē | asikhamanga | esingakhamanga | singakhamanga | |||
| 2nd plural | nikhamile, nikhamē | enikhamile, enikhamē | nikhamile, nikhamē | anikhamanga | eningakhamanga | ningakhamanga | |||
| Class 1 | ukhamile, ukhamē | okhamile, okhamē | ekhamile, ekhamē | akakhamanga | ongakhamanga | engakhamanga | |||
| Class 2 | bakhamile, bakhamē | abakhamile, abakhamē | bekhamile, bekhamē | abakhamanga | abangakhamanga | bengakhamanga | |||
| Class 3 | ukhamile, ukhamē | okhamile, okhamē | ukhamile, ukhamē | awukhamanga | ongakhamanga | ungakhamanga | |||
| Class 4 | ikhamile, ikhamē | ekhamile, ekhamē | ikhamile, ikhamē | ayikhamanga | engakhamanga | ingakhamanga | |||
| Class 5 | likhamile, likhamē | elikhamile, elikhamē | likhamile, likhamē | alikhamanga | elingakhamanga | lingakhamanga | |||
| Class 6 | akhamile, akhamē | akhamile, akhamē | ekhamile, ekhamē | awakhamanga | angakhamanga | engakhamanga | |||
| Class 7 | sikhamile, sikhamē | esikhamile, esikhamē | sikhamile, sikhamē | asikhamanga | esingakhamanga | singakhamanga | |||
| Class 8 | zikhamile, zikhamē | ezikhamile, ezikhamē | zikhamile, zikhamē | azikhamanga | ezingakhamanga | zingakhamanga | |||
| Class 9 | ikhamile, ikhamē | ekhamile, ekhamē | ikhamile, ikhamē | ayikhamanga | engakhamanga | ingakhamanga | |||
| Class 10 | zikhamile, zikhamē | ezikhamile, ezikhamē | zikhamile, zikhamē | azikhamanga | ezingakhamanga | zingakhamanga | |||
| Class 11 | lukhamile, lukhamē | olukhamile, olukhamē | lukhamile, lukhamē | alukhamanga | olungakhamanga | lungakhamanga | |||
| Class 14 | bukhamile, bukhamē | obukhamile, obukhamē | bukhamile, bukhamē | abukhamanga | obungakhamanga | bungakhamanga | |||
| Class 15 | kukhamile, kukhamē | okukhamile, okukhamē | kukhamile, kukhamē | akukhamanga | okungakhamanga | kungakhamanga | |||
| Class 17 | kukhamile, kukhamē | okukhamile, okukhamē | kukhamile, kukhamē | akukhamanga | okungakhamanga | kungakhamanga | |||
| Remote past | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngākhama | engākhama | ngākhama | angikhamanga | engingakhamanga | ngingakhamanga | |||
| 2nd singular | wākhama | owākhama | wākhama | awukhamanga | ongakhamanga | ungakhamanga | |||
| 1st plural | sākhama | esākhama | sākhama | asikhamanga | esingakhamanga | singakhamanga | |||
| 2nd plural | nākhama | enākhama | nākhama | anikhamanga | eningakhamanga | ningakhamanga | |||
| Class 1 | wākhama | owākhama | ākhama | akakhamanga | ongakhamanga | engakhamanga | |||
| Class 2 | bākhama | abākhama | bākhama | abakhamanga | abangakhamanga | bengakhamanga | |||
| Class 3 | wākhama | owākhama | wākhama | awukhamanga | ongakhamanga | ungakhamanga | |||
| Class 4 | yākhama | eyākhama | yākhama | ayikhamanga | engakhamanga | ingakhamanga | |||
| Class 5 | lākhama | elākhama | lākhama | alikhamanga | elingakhamanga | lingakhamanga | |||
| Class 6 | ākhama | ākhama | ākhama | awakhamanga | angakhamanga | engakhamanga | |||
| Class 7 | sākhama | esākhama | sākhama | asikhamanga | esingakhamanga | singakhamanga | |||
| Class 8 | zākhama | ezākhama | zākhama | azikhamanga | ezingakhamanga | zingakhamanga | |||
| Class 9 | yākhama | eyākhama | yākhama | ayikhamanga | engakhamanga | ingakhamanga | |||
| Class 10 | zākhama | ezākhama | zākhama | azikhamanga | ezingakhamanga | zingakhamanga | |||
| Class 11 | lwākhama | olwākhama | lwākhama | alukhamanga | olungakhamanga | lungakhamanga | |||
| Class 14 | bākhama | obākhama | bākhama | abukhamanga | obungakhamanga | bungakhamanga | |||
| Class 15 | kwākhama | okwākhama | kwākhama | akukhamanga | okungakhamanga | kungakhamanga | |||
| Class 17 | kwākhama | okwākhama | kwākhama | akukhamanga | okungakhamanga | kungakhamanga | |||
| Potential | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngingakhama | — | ngingakhama | ngingekhame | — | ngingekhame | |||
| 2nd singular | ungakhama | — | ungakhama | ungekhame | — | ungekhame | |||
| 1st plural | singakhama | — | singakhama | singekhame | — | singekhame | |||
| 2nd plural | ningakhama | — | ningakhama | ningekhame | — | ningekhame | |||
| Class 1 | angakhama | — | engakhama | angekhame | — | engekhame | |||
| Class 2 | bangakhama | — | bengakhama | bangekhame | — | bengekhame | |||
| Class 3 | ungakhama | — | ungakhama | ungekhame | — | ungekhame | |||
| Class 4 | ingakhama | — | ingakhama | ingekhame | — | ingekhame | |||
| Class 5 | lingakhama | — | lingakhama | lingekhame | — | lingekhame | |||
| Class 6 | angakhama | — | engakhama | angekhame | — | engekhame | |||
| Class 7 | singakhama | — | singakhama | singekhame | — | singekhame | |||
| Class 8 | zingakhama | — | zingakhama | zingekhame | — | zingekhame | |||
| Class 9 | ingakhama | — | ingakhama | ingekhame | — | ingekhame | |||
| Class 10 | zingakhama | — | zingakhama | zingekhame | — | zingekhame | |||
| Class 11 | lungakhama | — | lungakhama | lungekhame | — | lungekhame | |||
| Class 14 | bungakhama | — | bungakhama | bungekhame | — | bungekhame | |||
| Class 15 | kungakhama | — | kungakhama | kungekhame | — | kungekhame | |||
| Class 17 | kungakhama | — | kungakhama | kungekhame | — | kungekhame | |||
| Immediate future | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngizokhama | engizokhama | ngizokhama | angizukhama | engingezukhama | ngingezukhama | |||
| 2nd singular | uzokhama | ozokhama | uzokhama | awuzukhama | ongezukhama | ungezukhama | |||
| 1st plural | sizokhama | esizokhama | sizokhama | asizukhama | esingezukhama | singezukhama | |||
| 2nd plural | nizokhama | enizokhama | nizokhama | anizukhama | eningezukhama | ningezukhama | |||
| Class 1 | uzokhama | ozokhama | ezokhama | akazukhama | ongezukhama | engezukhama | |||
| Class 2 | bazokhama | abazokhama | bezokhama | abazukhama | abangezukhama | bengezukhama | |||
| Class 3 | uzokhama | ozokhama | uzokhama | awuzukhama | ongezukhama | ungezukhama | |||
| Class 4 | izokhama | ezokhama | izokhama | ayizukhama | engezukhama | ingezukhama | |||
| Class 5 | lizokhama | elizokhama | lizokhama | alizukhama | elingezukhama | lingezukhama | |||
| Class 6 | azokhama | azokhama | ezokhama | awazukhama | angezukhama | engezukhama | |||
| Class 7 | sizokhama | esizokhama | sizokhama | asizukhama | esingezukhama | singezukhama | |||
| Class 8 | zizokhama | ezizokhama | zizokhama | azizukhama | ezingezukhama | zingezukhama | |||
| Class 9 | izokhama | ezokhama | izokhama | ayizukhama | engezukhama | ingezukhama | |||
| Class 10 | zizokhama | ezizokhama | zizokhama | azizukhama | ezingezukhama | zingezukhama | |||
| Class 11 | luzokhama | oluzokhama | luzokhama | aluzukhama | olungezukhama | lungezukhama | |||
| Class 14 | buzokhama | obuzokhama | buzokhama | abuzukhama | obungezukhama | bungezukhama | |||
| Class 15 | kuzokhama | okuzokhama | kuzokhama | akuzukhama | okungezukhama | kungezukhama | |||
| Class 17 | kuzokhama | okuzokhama | kuzokhama | akuzukhama | okungezukhama | kungezukhama | |||
| Remote future | |||||||||
| Positive absolute | Positive relative | Positive participial | Negative absolute | Negative relative | Negative participial | ||||
| 1st singular | ngiyokhama | engiyokhama | ngiyokhama | angiyukhama | engingeyukhama | ngingeyukhama | |||
| 2nd singular | uyokhama | oyokhama | uyokhama | awuyukhama | ongeyukhama | ungeyukhama | |||
| 1st plural | siyokhama | esiyokhama | siyokhama | asiyukhama | esingeyukhama | singeyukhama | |||
| 2nd plural | niyokhama | eniyokhama | niyokhama | aniyukhama | eningeyukhama | ningeyukhama | |||
| Class 1 | uyokhama | oyokhama | eyokhama | akayukhama | ongeyukhama | engeyukhama | |||
| Class 2 | bayokhama | abayokhama | beyokhama | abayukhama | abangeyukhama | bengeyukhama | |||
| Class 3 | uyokhama | oyokhama | uyokhama | awuyukhama | ongeyukhama | ungeyukhama | |||
| Class 4 | iyokhama | eyokhama | iyokhama | ayiyukhama | engeyukhama | ingeyukhama | |||
| Class 5 | liyokhama | eliyokhama | liyokhama | aliyukhama | elingeyukhama | lingeyukhama | |||
| Class 6 | ayokhama | ayokhama | eyokhama | awayukhama | angeyukhama | engeyukhama | |||
| Class 7 | siyokhama | esiyokhama | siyokhama | asiyukhama | esingeyukhama | singeyukhama | |||
| Class 8 | ziyokhama | eziyokhama | ziyokhama | aziyukhama | ezingeyukhama | zingeyukhama | |||
| Class 9 | iyokhama | eyokhama | iyokhama | ayiyukhama | engeyukhama | ingeyukhama | |||
| Class 10 | ziyokhama | eziyokhama | ziyokhama | aziyukhama | ezingeyukhama | zingeyukhama | |||
| Class 11 | luyokhama | oluyokhama | luyokhama | aluyukhama | olungeyukhama | lungeyukhama | |||
| Class 14 | buyokhama | obuyokhama | buyokhama | abuyukhama | obungeyukhama | bungeyukhama | |||
| Class 15 | kuyokhama | okuyokhama | kuyokhama | akuyukhama | okungeyukhama | kungeyukhama | |||
| Class 17 | kuyokhama | okuyokhama | kuyokhama | akuyukhama | okungeyukhama | kungeyukhama | |||
| Present subjunctive | |||||||||
| Positive | Negative | ||||||||
| 1st singular | ngikhame | ngingakhami | |||||||
| 2nd singular | ukhame | ungakhami | |||||||
| 1st plural | sikhame | singakhami | |||||||
| 2nd plural | nikhame | ningakhami | |||||||
| Class 1 | akhame | angakhami | |||||||
| Class 2 | bakhame | bangakhami | |||||||
| Class 3 | ukhame | ungakhami | |||||||
| Class 4 | ikhame | ingakhami | |||||||
| Class 5 | likhame | lingakhami | |||||||
| Class 6 | akhame | angakhami | |||||||
| Class 7 | sikhame | singakhami | |||||||
| Class 8 | zikhame | zingakhami | |||||||
| Class 9 | ikhame | ingakhami | |||||||
| Class 10 | zikhame | zingakhami | |||||||
| Class 11 | lukhame | lungakhami | |||||||
| Class 14 | bukhame | bungakhami | |||||||
| Class 15 | kukhame | kungakhami | |||||||
| Class 17 | kukhame | kungakhami | |||||||
| Past subjunctive | |||||||||
| Positive | Negative | ||||||||
| 1st singular | ngakhama | ngangakhama, angakhama, angangakhama | |||||||
| 2nd singular | wakhama | wangakhama, awakhama, awangakhama | |||||||
| 1st plural | sakhama | sangakhama, asakhama, asangakhama | |||||||
| 2nd plural | nakhama | nangakhama, anakhama, anangakhama | |||||||
| Class 1 | wakhama | wangakhama, akakhama, akangakhama | |||||||
| Class 2 | bakhama | bangakhama, abakhama, abangakhama | |||||||
| Class 3 | wakhama | wangakhama, awakhama, awangakhama | |||||||
| Class 4 | yakhama | yangakhama, ayakhama, ayangakhama | |||||||
| Class 5 | lakhama | langakhama, alakhama, alangakhama | |||||||
| Class 6 | akhama | angakhama, awakhama, awangakhama | |||||||
| Class 7 | sakhama | sangakhama, asakhama, asangakhama | |||||||
| Class 8 | zakhama | zangakhama, azakhama, azangakhama | |||||||
| Class 9 | yakhama | yangakhama, ayakhama, ayangakhama | |||||||
| Class 10 | zakhama | zangakhama, azakhama, azangakhama | |||||||
| Class 11 | lwakhama | lwangakhama, alwakhama, alwangakhama | |||||||
| Class 14 | bakhama | bangakhama, abakhama, abangakhama | |||||||
| Class 15 | kwakhama | kwangakhama, akwakhama, akwangakhama | |||||||
| Class 17 | kwakhama | kwangakhama, akwakhama, akwangakhama | |||||||
Alternative forms
- -ekhama
References
- C. M. Doke; B. W. Vilakazi (1972), “khama”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “khama (3.9)”
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.