tuig
Asi
Dutch
Pronunciation
- IPA(key): /tœy̯x/
Audio (file) - Hyphenation: tuig
- Rhymes: -œy̯x
Etymology 1
From Middle Dutch tuyg (“tools, apparatus, utensil, ornament”), from Old Dutch *tiug, from Proto-Germanic *tiugiją, *teugą (“stuff, matter, device”), from *teuhaną (“to lead, bring, pull”), from Proto-Indo-European *dewk- (“to pull, lead”). Cognate with German Zeug (“thing, device”).
Noun
Derived terms
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Higaonon
Irish
Alternative forms
Etymology
From Middle Irish tuicid, from Old Irish ·tuicci, prototonic form of do·uicci, perfective form of do·beir.
Pronunciation
- IPA(key): /t̪ˠɪɟ/
- (Ulster) IPA(key): /t̪ˠɨ̞ɟ/
Verb
tuig (present analytic tuigeann, future analytic tuigfidh, verbal noun tuiscint, past participle tuigthe)
Conjugation
| singular | plural | relative | autonomous | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| first | second | third | first | second | third | ||||
| indicative | present | tuigim | tuigeann tú; tuigir† |
tuigeann sé, sí | tuigimid | tuigeann sibh | tuigeann siad; tuigid† |
a thuigeann; a thuigeas / a dtuigeann*; a dtuigeas* |
tuigtear |
| past | thuig mé; thuigeas | thuig tú; thuigis | thuig sé, sí | thuigeamar; thuig muid | thuig sibh; thuigeabhair | thuig siad; thuigeadar | a thuig / ar thuig* |
tuigeadh | |
| past habitual | thuiginn / dtuiginn‡‡ | thuigteá / dtuigteᇇ | thuigeadh sé, sí / dtuigeadh sé, s퇇 | thuigimis; thuigeadh muid / dtuigimis‡‡; dtuigeadh muid‡‡ | thuigeadh sibh / dtuigeadh sibh‡‡ | thuigidís; thuigeadh siad / dtuigidís‡‡; dtuigeadh siad‡‡ | a thuigeadh / a dtuigeadh* |
thuigtí / dtuigt퇇 | |
| future | tuigfidh mé; tuigfead |
tuigfidh tú; tuigfir† |
tuigfidh sé, sí | tuigfimid; tuigfidh muid |
tuigfidh sibh | tuigfidh siad; tuigfid† |
a thuigfidh; a thuigfeas / a dtuigfidh*; a dtuigfeas* |
tuigfear | |
| conditional | thuigfinn / dtuigfinn‡‡ | thuigfeá / dtuigfeᇇ | thuigfeadh sé, sí / dtuigfeadh sé, s퇇 | thuigfimis; thuigfeadh muid / dtuigfimis‡‡; dtuigfeadh muid‡‡ | thuigfeadh sibh / dtuigfeadh sibh‡‡ | thuigfidís; thuigfeadh siad / dtuigfidís‡‡; dtuigfeadh siad‡‡ | a thuigfeadh / a dtuigfeadh* |
thuigfí / dtuigf퇇 | |
| subjunctive | present | go dtuige mé; go dtuigead† |
go dtuige tú; go dtuigir† |
go dtuige sé, sí | go dtuigimid; go dtuige muid |
go dtuige sibh | go dtuige siad; go dtuigid† |
— | go dtuigtear |
| past | dá dtuiginn | dá dtuigteá | dá dtuigeadh sé, sí | dá dtuigimis; dá dtuigeadh muid |
dá dtuigeadh sibh | dá dtuigidís; dá dtuigeadh siad |
— | dá dtuigtí | |
| imperative | tuigim | tuig | tuigeadh sé, sí | tuigimis | tuigigí; tuigidh† |
tuigidís | — | tuigtear | |
| verbal noun | tuiscint | ||||||||
| past participle | tuigthe | ||||||||
* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis
- Alternative verbal noun: tuigbheáil
Descendants
- → English: twig
Mutation
| Irish mutation | ||
|---|---|---|
| Radical | Lenition | Eclipsis |
| tuig | thuig | dtuig |
| Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. | ||
Further reading
- Ó Dónaill, Niall (1977), “tuig”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
Scottish Gaelic
Etymology
From Middle Irish tuicid, from Old Irish ·tuicci, prototonic form of do·uicci, perfective form of do·beir.
Pronunciation
- IPA(key): /t̪ʰɯc/
Verb
tuig (past thuig, future tuigidh, verbal noun tuigsinn, past participle tuigte)
- understand, comprehend, realize
- Tha mi a' tuigsinn. ― I am understanding, I understand
- Thuig mi e. ― I understood him/it.
- A bheil sin air thuigsinn? ― Is that understood?