xaaxe
Afar
Alternative forms
- raaré (Southern dialects)
Pronunciation
- IPA(key): /ɖaːˈɖe/
- Hyphenation: xaa‧xe
Conjugation
| Conjugation of xaaxe (type II verb) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1st singular | 2nd singular | 3rd singular | 1st plural | 2nd plural | 3rd plural | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| m | f | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| perfective | V-affirmative | xaaxéh | xaaxxéh | xaaxéh | xaaxxéh | xaaxnéh, xaanxéh | xaaxxeeníh | xaaxeeníh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xaaxé | xaaxxé | xaaxé | xaaxxé | xaaxné, xaanxé | xaaxxén | xaaxén | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | máxaaxinniyo | máxaaxinnito | máxaaxinna | máxaaxinna | máxaaxinnino | máxaaxinniton | máxaaxinnon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| imperfective | V-affirmative | xaaxáh | xaaxxáh | xaaxáh | xaaxxáh | xaaxnáh, xaanxáh | xaaxxaanáh | xaaxaanáh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xaaxá | xaaxxá | xaaxá | xaaxxá | xaaxná, xaanxá | xaaxxán | xaaxán | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | máxaaxa | máxaaxxa | máxaaxa | máxaaxxa | máxaaxna, máxaanxa | máxaaxxan | máxaaxan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| prospective | V-affirmative | xaaxéliyoh xaaxéyyoh | xaaxélitoh xaaxéttoh | xaaxéleh | xaaxéleh | xaaxélinoh xaaxénnoh | xaaxélitoonuh xaaxéttoonuh | xaaxéloonuh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xaaxéliyo xaaxéyyo | xaaxélito xaaxétto | xaaxéle | xaaxéle | xaaxélino xaaxénno | xaaxéliton xaaxétton | xaaxélon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| conjunctive I | V-affirmative | xáaxuh | xáaxxuh | xáaxuh | xáaxxuh | xáaxuh, xáanxuh | xaaxxóonuh | xaaxóonuh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xáaxu | xáaxxu | xáaxu | xáaxxu | xáaxu, xáanxuh | xaaxxón | xaaxón | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xaaxé wáyuh | xaaxé wáytuh | xaaxé wáyuh | xaaxé wáytuh | xaaxé wáynuh | xaaxé waytóonuh | xaaxé wóonuh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| conjunctive II | V-affirmative | xaaxánkeh | xaaxxánkeh | xaaxánkeh | xaaxxánkeh | xaaxnánkeh, xaanxánkeh | xaaxxaanánkeh | xaaxaanánkeh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| N-affirmative | xaaxánke | xaaxxánke | xaaxánke | xaaxxánke | xaaxnánke, xaanxánke | xaaxxaanánke | xaaxaanánke | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xaaxé wáankeh | xaaxé waytánkeh | xaaxé wáankeh | xaaxé waytánkeh | xaaxé waynánkeh | xaaxé waytaanánkeh | xaaxé wáankeh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| jussive | affirmative | xáaxay | xáaxxay | xáaxay | xáaxxay | xáaxay, xáanxay | xaaxxóonay | xaaxóonay | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xaaxé wáay | xaaxé wáytay | xaaxé wáay | xaaxé wáytay | xaaxé wáynay | xaaxé waytóonay | xaaxé wóonay | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| past conditional |
affirmative | xaaxinniyóy | xaaxinnitóy | xaaxinnáy | xaaxinnáy | xaaxinninóy | xaaxinnitoonúy | xaaxinnoonúy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xaaxé wanniyóy | xaaxé wannitóy | xaaxé wannáy | xaaxé wannáy | xaaxé wanninóy | xaaxé wannitoonúy | xaaxé wanninoonúy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| present conditional I |
affirmative | xaaxék | xaaxxék | xaaxék | xaaxxék | xaaxnék, xaanxék | xaaxxeeník | xaaxeeník | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | xaaxé wéek | xaaxé wayték | xaaxé wéek | xaaxé wayték | xaaxé waynék | xaaxé wayteeník | xaaxé weeník | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| singular | plural | singular | plural | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| consultative | affirmative | xaaxóo | xaaxnóo, xaanxóo | imperative | affirmative | xáax | xáaxa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| negative | maxaaxóo | maxaaxnóo, máxaanxóo | negative | máxaaxin | máxaaxina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| -h converb | -i form | -k converb | -in(n)uh converb | -innuk converb | infinitive | indefinite participle | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| V-focus | N-focus | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| xáaxah | xáaxi | xáaxak | xaaxínnuh | xaaxínnuk | xaaxíyya | xaaxináanih | xaaxináan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
References
- E. M. Parker; R. J. Hayward (1985), “xaaxe”, in An Afar-English-French dictionary (with Grammatical Notes in English), University of London, →ISBN
- Mohamed Hassan Kamil (2015) L’afar: description grammaticale d’une langue couchitique (Djibouti, Erythrée et Ethiopie), Paris: Université Sorbonne Paris Cité (doctoral thesis), page 348
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.