уҡытыусы

Bashkir

Etymology

From уҡытыу (uqïtïw, “teach”) +‎ -сы (-sï, suffix forming an agent noun).

Compare with exactly analogous terms in other languages: Tatar укытучы (uqıtuçı), Kazakh оқытушы (oqıtwşı), Uzbek o'qituvchi (“teacher”), Turkish okutucu (“teaching, instructing”).

Pronunciation

IPA^(key): [u.qɯ̞.tɯ̞w.ˈsɯ̞]
Hyphenation: у‧ҡы‧тыу‧сы

Noun

уҡытыусы • (uqïtïwsï)

teacher (in elementary, high school)
Уҡытыусының ғүмере мәктәптә үтә.
Uqïtïwsïnïñ ğümere mäktäptä ütä.
The teacher's life passes in the school.

Уҡытыусы апай мине таҡтаға мәсьәлә сисергә сығарҙы.
Uqïtïwsï apay mine taqtağa mäs'älä sisergä sïğarðï.
The teacher (mistress) called me to the board to solve a problem.

Беҙ, уҡытыусылар, йыш ҡына уҡыусыларыбыҙға: “Көндәлек — һеҙҙең йөҙөгөҙ”, тип әйтергә яратабыҙ.
Beð, uqïtïwsïlar, yïš qïna uqïwsïlarïbïðğa: “Köndälek — heððeñ yöðögöð”, tip äytergä yaratabïð.
We, teachers, often like to tell our students: "a student's report card is his/her face".

Уҡытыусы баланың һәр фекерен ихтирам итеп, уны тыңларға, йүнәлеш бирергә һәм үҫтерергә тейеш.
Uqïtïwsï balanïñ här fekeren ixtiram itep, unï tïñlarğa, yünäleš birergä häm üθterergä teyeš.
The teacher must respect the child's every thought, listen to it, give (it) a direction and develop it.

Declension

Inflection of уҡытыусы (uqïtïwsï)

	singular	plural
absolute	уҡытыусы (uqïtïwsï)	уҡытыусылар (uqïtïwsïlar)
definite genitive	уҡытыусының (uqïtïwsïnïñ)	уҡытыусыларҙың (uqïtïwsïlarðïñ)
dative	уҡытыусыға (uqïtïwsïğa)	уҡытыусыларға (uqïtïwsïlarğa)
definite accusative	уҡытыусыны (uqïtïwsïnï)	уҡытыусыларҙы (uqïtïwsïlarðï)
locative	уҡытыусыла (uqïtïwsïla)	уҡытыусыларҙа (uqïtïwsïlarða)
ablative	уҡытыусынан (uqïtïwsïnan)	уҡытыусыларҙан (uqïtïwsïlarðan)