արջ
Armenian
արջ
Etymology
Inherited from Old Armenian արջ (arǰ).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɑɾt͡ʃʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɑɾt͡ʃʰ]
Audio (Eastern Armenian) (file)
Noun
արջ • (arǰ)
- bear
- արջի ծառայություն մատուցել ― arǰi caṙayutʿyun matucʿel ― to cause harm while (purportedly) trying to help someone (literally, “to give a bear's service”)
- արջը կապել ― arǰə kapel ― to deceive, to hoodwink (literally, “to tie the bear”)
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | արջ (arǰ) | արջեր (arǰer) | ||
| dative | արջի (arǰi) | արջերի (arǰeri) | ||
| ablative | արջից (arǰicʿ) | արջերից (arǰericʿ) | ||
| instrumental | արջով (arǰov) | արջերով (arǰerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | արջը/արջն (arǰə/arǰn) | արջերը/արջերն (arǰerə/arǰern) | ||
| dative | արջին (arǰin) | արջերին (arǰerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | արջս (arǰs) | արջերս (arǰers) | ||
| dative | արջիս (arǰis) | արջերիս (arǰeris) | ||
| ablative | արջիցս (arǰicʿs) | արջերիցս (arǰericʿs) | ||
| instrumental | արջովս (arǰovs) | արջերովս (arǰerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | արջդ (arǰd) | արջերդ (arǰerd) | ||
| dative | արջիդ (arǰid) | արջերիդ (arǰerid) | ||
| ablative | արջիցդ (arǰicʿd) | արջերիցդ (arǰericʿd) | ||
| instrumental | արջովդ (arǰovd) | արջերովդ (arǰerovd) | ||
| locative | — | — | ||
i-type, animate (Western Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | արջ (arǰ) | արջեր (arǰer) | ||
| dative | արջի (arǰi) | արջերու (arǰeru) | ||
| ablative | արջէ (arǰē) | արջերէ (arǰerē) | ||
| instrumental | արջով (arǰov) | արջերով (arǰerov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | արջը/արջն (arǰə/arǰn) | արջերը/արջերն (arǰerə/arǰern) | ||
| dative | արջին (arǰin) | արջերուն (arǰerun) | ||
| ablative | արջէն (arǰēn) | արջերէն (arǰerēn) | ||
| instrumental | արջովը/արջովն (arǰovə/arǰovn) | արջերովը/արջերովն (arǰerovə/arǰerovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | արջս (arǰs) | արջերս (arǰers) | ||
| dative | արջիս (arǰis) | արջերուս (arǰerus) | ||
| ablative | արջէս (arǰēs) | արջերէս (arǰerēs) | ||
| instrumental | արջովս (arǰovs) | արջերովս (arǰerovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | արջդ (arǰd) | արջերդ (arǰerd) | ||
| dative | արջիդ (arǰid) | արջերուդ (arǰerud) | ||
| ablative | արջէդ (arǰēd) | արջերէդ (arǰerēd) | ||
| instrumental | արջովդ (arǰovd) | արջերովդ (arǰerovd) | ||
Derived terms
- արջամուկ (arǰamuk)
- արջի ծառայություն մատուցել (arǰi caṙayutʿyun matucʿel)
- արջուկ (arǰuk)
- պարկավոր արջ (parkavor arǰ)
- ջրարջ (ǰrarǰ)
- սպիտակ արջ (spitak arǰ)
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European *h₂ŕ̥tḱos (“bear”).[1][2][3] The irregular -ջ- (-ǰ-) is probably to be explained by taboo or an influence of արջն (arǰn, “black”).[3]
Noun
արջ • (arǰ)
Declension
o-type
u-type
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | արջ (arǰ) | արջք (arǰkʿ) | |
| genitive | արջի (arǰi) | արջից (arǰicʿ) | |
| dative | արջի (arǰi) | արջից (arǰicʿ) | |
| accusative | արջ (arǰ) | արջս (arǰs) | |
| ablative | արջէ (arǰē) | արջից (arǰicʿ) | |
| instrumental | արջիւ (arǰiw) | արջիւք (arǰiwkʿ) | |
| locative | արջի (arǰi) | արջս (arǰs) | |
| post-classical | |||
Derived terms
- արջամուկն (arǰamukn)
- արջային (arǰayin)
- արջատակ (arǰatak)
- արջենի (arǰeni)
- արջտակ (arǰtak)
- մկնարջ (mknarǰ)
Descendants
- Armenian: արջ (arǰ)
References
- Ačaṙyan, Hračʿya (1940) Hayocʿ lezvi patmutʿyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 40–41
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “արջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010), “arǰ”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 143
Further reading
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “արջ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “արջ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.