վարդ
Armenian
Etymology
From Old Armenian վարդ (vard).
Pronunciation
Audio (Eastern Armenian) (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [vɑɾtʰ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [vɑɾtʰ]
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | վարդ (vard) | վարդեր (varder) | ||
| dative | վարդի (vardi) | վարդերի (varderi) | ||
| ablative | վարդից (vardicʿ) | վարդերից (vardericʿ) | ||
| instrumental | վարդով (vardov) | վարդերով (varderov) | ||
| locative | վարդում (vardum) | վարդերում (varderum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | վարդը/վարդն (vardə/vardn) | վարդերը/վարդերն (varderə/vardern) | ||
| dative | վարդին (vardin) | վարդերին (varderin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | վարդս (vards) | վարդերս (varders) | ||
| dative | վարդիս (vardis) | վարդերիս (varderis) | ||
| ablative | վարդիցս (vardicʿs) | վարդերիցս (vardericʿs) | ||
| instrumental | վարդովս (vardovs) | վարդերովս (varderovs) | ||
| locative | վարդումս (vardums) | վարդերումս (varderums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | վարդդ (vardd) | վարդերդ (varderd) | ||
| dative | վարդիդ (vardid) | վարդերիդ (varderid) | ||
| ablative | վարդիցդ (vardicʿd) | վարդերիցդ (vardericʿd) | ||
| instrumental | վարդովդ (vardovd) | վարդերովդ (varderovd) | ||
| locative | վարդումդ (vardumd) | վարդերումդ (varderumd) | ||
Derived terms
- դափնեվարդ (dapʿnevard)
- մրտավարդ (mrtavard)
- շնավարդ (šnavard)
- վարդակակաչ (vardakakačʿ)
- քաջվարդ (kʿaǰvard)
Further reading
- Pallas, Peter Simon (1788), “Rosa canina”, in Flora Rossica (in Latin), volume I, part II, St. Petersburg: Academy Press, page 60, recorded as wart
Old Armenian
Etymology
A Northwestern Iranian borrowing. Compare Parthian 𐫇𐫀𐫡 (wʾr /wār/), Persian گل (gol, “rose”) and especially the following borrowings from the same source: Georgian ვარდი (vardi), Classical Syriac ܘܪܕܐ (wardā), Arabic وَرْد (ward), Hebrew וֶרֶד (vered).
Noun
վարդ • (vard)
- rose
- 5th century, Agatʿangełos, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of the Armenians] 645:[1][2]
- Սոյնպէս եւ գունակ գունակ եւ երփն երփն ծաղկանցն․ որպէս մանրագորն եւ վարդն եւ շուշանն եւ ասպազանն եւ յասմիկն եւ անիարն եւ սմնակն եւ ներգիսն եւ շամպղիտակն եւ մեղրուկն, հօրօտն եւ մօրօտն եւ մանիշակն․ եւ այլն ամենայն համասպրամ ծաղկանցն եւ ծառոցն բոյսք բողբոջոցն գարնանւոյն երեւեսցին յետ ձմերանւոյն։
- Soynpēs ew gunak gunak ew erpʿn erpʿn całkancʿn; orpēs manragorn ew vardn ew šušann ew aspazann ew yasmikn ew aniarn ew smnakn ew nergisn ew šampłitakn ew mełrukn, hōrōtn ew mōrōtn ew manišakn; ew ayln amenayn hamaspram całkancʿn ew caṙocʿn boyskʿ bołboǰocʿn garnanwoyn erewescʿin yet jmeranwoyn.
- Translation by Robert W. Thomson
- Likewise the various kinds and colors of flowers, like the mandrake and rose, and lily and soldanel, and jasmin and lotus, and sumach and narcissus, and arum and lungwort, and hyacinth and poppy and violet. And of all the other fragrant flowers and trees, the budding shoots will appear in spring after the winter.
- Սոյնպէս եւ գունակ գունակ եւ երփն երփն ծաղկանցն․ որպէս մանրագորն եւ վարդն եւ շուշանն եւ ասպազանն եւ յասմիկն եւ անիարն եւ սմնակն եւ ներգիսն եւ շամպղիտակն եւ մեղրուկն, հօրօտն եւ մօրօտն եւ մանիշակն․ եւ այլն ամենայն համասպրամ ծաղկանցն եւ ծառոցն բոյսք բողբոջոցն գարնանւոյն երեւեսցին յետ ձմերանւոյն։
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | վարդ (vard) | վարդք (vardkʿ) | |
| genitive | վարդի (vardi) | վարդից (vardicʿ) | |
| dative | վարդի (vardi) | վարդից (vardicʿ) | |
| accusative | վարդ (vard) | վարդս (vards) | |
| ablative | վարդէ (vardē) | վարդից (vardicʿ) | |
| instrumental | վարդիւ (vardiw) | վարդիւք (vardiwkʿ) | |
| locative | վարդի (vardi) | վարդս (vards) |
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | վարդ (vard) | վարդք (vardkʿ) | |
| genitive | վարդոյ (vardoy) | վարդոց (vardocʿ) | |
| dative | վարդոյ (vardoy) | վարդոց (vardocʿ) | |
| accusative | վարդ (vard) | վարդս (vards) | |
| ablative | վարդոյ (vardoy) | վարդոց (vardocʿ) | |
| instrumental | վարդով (vardov) | վարդովք (vardovkʿ) | |
| locative | վարդ (vard) | վարդս (vards) | |
| post-classical | |||
u-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | վարդ (vard) | վարդք (vardkʿ) | |
| genitive | վարդու (vardu) | վարդուց (varducʿ) | |
| dative | վարդու (vardu) | վարդուց (varducʿ) | |
| accusative | վարդ (vard) | վարդս (vards) | |
| ablative | վարդէ (vardē) | վարդուց (varducʿ) | |
| instrumental | վարդու (vardu) | վարդուք (vardukʿ) | |
| locative | վարդու (vardu) | վարդս (vards) | |
| post-classical | |||
Derived terms
- լաջվարդ (laǰvard)
- կարմրավարդ (karmravard)
- հազրէվարդ (hazrēvard)
- վարդաբեր (vardaber)
- վարդաբուղխ (vardabułx)
- վարդագոյն (vardagoyn)
- վարդաթուփ (vardatʿupʿ)
- վարդահոտ (vardahot)
- վարդամատն (vardamatn)
- վարդայատակ (vardayatak)
- վարդանասուն (vardanasun)
- վարդաջուր (vardaǰur)
- վարդավառ (vardavaṙ)
- վարդատես (vardates)
- վարդատեսակ (vardatesak)
- վարդատիպ (vardatip)
- վարդափթիթ (vardapʿtʿitʿ)
- վարդենի (vardeni)
- վարդէհոտ (vardēhot)
- վարդէջուր (vardēǰur)
- վարդիձէթ (vardijētʿ)
- վարդիւղ (vardiwł)
References
- Agatʿangełos (1909), G. Tēr-Mkrtčʿean and St. Kanayeancʿ, editors, Patmutʿiwn Hayocʿ [History of Armenia] (Patmagirkʿ hayocʿ; I.2), Tiflis: Aragatip Mnacʿakan Martiroseancʿi, pages 330–331
- Thomson, Robert W. (2001) The teaching of Saint Gregory (Avant: Treasures of the Armenian Christian Tradition; 1), revised edition, New Rochelle, New York: St. Nersess Armenian Seminary, page 207
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “վարդ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “վարդ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Bläsing, Uwe (2019), “Die armenischen Pflanzennamen in Peter Simon Pallas’ Flora Rossica. Eine Studie zu Etymologie und sprachlicher Interaktion”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15) (in German), Leuven: Peeters, page 33
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “վարդ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.