փարչ

From Middle Armenian փարչ (pʿarčʿ), from Persian پارچ‎ (pârč, “jug, pitcher”).

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [pʰɑɾt͡ʃʰ]
• (Western Armenian, standard) IPA^(key): [pʰɑɾt͡ʃʰ]

փարչ • (pʿarčʿ)

1. (dialectal) waterpot

• → Azerbaijani: parç
• → Turkish: parç, parçı

• Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “փարչ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume IV, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 490–491

• փառչ (pʿaṙčʿ), փարջ (pʿarǰ), փառջ (pʿaṙǰ), բարչ (barčʿ)

From Persian پارچ‎ (pârč, “jug, pitcher”).

փարչ • (pʿarčʿ) (genitive singular փարչի, nominative plural փարչեր)

1. waterpot
   • 12–13th century, Vardan Aygekcʿi, Žołovacʿoykʿ aṙakacʿ Vardanay [Collections of Fables of Vardan] 304:[1]

     Եւ առեալ Բ. փարչ գնաց ի ծովեզրն եւ սկսաւ զջուր ծովուն կրէր ի յետեւ դարին։

     Ew aṙeal B. pʿarčʿ gnacʿ i covezrn ew sksaw zǰur covun krēr i yetew darin.

   • 13th century, Girkʿ Vastakocʿ [Geoponica] 3:

     Զտան տեղն փորձեա․ յերեկոյին փարչ մի ջուր դիր, յառաւօտուն տես․ թէ փարչն թերի է՝ մի՛ շիներ, թէ լի է՝ լաւ է, շինեա։

     Ztan tełn pʿorjea; yerekoyin pʿarčʿ mi ǰur dir, yaṙawōtun tes; tʿē pʿarčʿn tʿeri ē, mí šiner, tʿē li ē, law ē, šinea.

     Test the location of the house; put a jug of water in the evening, look in the morning; if the jug is not full do not build, if [it is] full then it is good, build.

   • 13th century, Girkʿ Vastakocʿ [Geoponica] 3:

     Առ խեչափառ տասնտ հատ, եւ թէ այլ աւելի լինի լաւ է, պակաս չլինի, ծովու կամ գետոյ, եւ լից ի փարչ մի եւ ջուր ի վերայ, եւ կա՛լ պինդ զբերանն եւ դիր ի դուրք, որ ցերեկն արեւն զինքն սնուցանէ եւ գիշերն աստեղքն, տասն օր, եւ թէ այլ աւելի՝ աղէկ է․ […]

     Aṙ xečʿapʿaṙ tasnt hat, ew tʿē ayl aweli lini law ē, pakas čʿlini, covu kam getoy, ew licʿ i pʿarčʿ mi ew ǰur i veray, ew kál pind zberann ew dir i durkʿ, or cʿerekn arewn zinkʿn snucʿanē ew gišern astełkʿn, tasn ōr, ew tʿē ayl aweli, ałēk ē; […]

   • 1478 – 1492, Amirdovlatʿ Amasiacʿi, Angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses] 127:

     Ի այս կաւէս թագաւորն մեր շինել երետ շատ փարչեր, որ ջուր կու խմեն։

     I ays kawēs tʿagaworn mer šinel eret šat pʿarčʿer, or ǰur ku xmen.

• Armenian: փարչ (pʿarčʿ), փարչ (pʿarčʿ); փարչ (pʿarčʿ), փարշ (pʿarš); փա̈րչ (pʿärčʿ); փառչ (pʿaṙčʿ); փառչ (pʿaṙčʿ), փառճ (pʿaṙč); փա̈ռչ (pʿäṙčʿ); փայչ (pʿayčʿ)
  • → Azerbaijani: parç
  • → Turkish: parç, parçı

• Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “փարչ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume IV, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 490–491
• Adonc, N. (1908) Армения в эпоху Юстиниана: Политическое состояние на основе нахарарскаго строя [Armenia in the period of Justinian: The political conditions based on the naxarar system] (Тексты и разыскания по армяно-грузинской филологии; XI) (in Russian), Saint Petersburg: Academy Press, page 486, footnote 2
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1837), “փարչ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 937c
• Łazaryan, Ṙ. S.; Avetisyan, H. M. (2009), “փարչ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 783a
• Mkrtčʿyan, Nerses (1988), “Stugabanakan ditarkumner [Etymological Notes]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal]‎ (in Armenian), issue 2, page 141
• Norayr N. Biwzandacʿi (2000), “փարչ”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʿ storin hayerēni i matenagrutʿeancʿ ŽA–ŽĒ darucʿ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 726
• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “փարչ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 726a