خوردن
Persian
Etymology
From Middle Persian xwar-, from Proto-Iranian *hwar- (“to eat, consume”). Cognates include Northern Kurdish xwarin (“to eat”) and vexwarin (“to drink”), Northern Luri هںردە (harde), Tat xardən, Pashto خوړل (khwaṟël, “to eat”), Ossetian хӕрд (xærd, “food”) and Avestan 𐬓𐬀𐬭𐬀𐬌𐬙𐬌 (xᵛaraiti, “to consume, eat”). Compare also Old Armenian խորտիկ (xortik, “food”) and խորակ (xorak, “kind of pastry”), borrowed from Iranian.
Original meaning of the root was "to take". During the Proto-Iranian period it replaced the native Indo-European root for "to eat" *h₁ed- (>Proto-Iranian *Had-; compare Latin edō, Ancient Greek ἔδω (édō), English eat), perhaps originally being used in a more informal way. The other root has been preserved in several nominal formations, such as Proto-Iranian *HacwaHastiš (“alfalfa”) and Ossetian ад (ad, “taste”).
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /xʷaɾdan/
- (Dari Persian) IPA(key): /xʊɾdan/
- (Iranian Persian) IPA(key): /xoɾdæn/
- (Tajik) IPA(key): /xɵɾdan/
Conjugation
| infinitive | خوردن (xordán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | خور (xor) | ||||||
| past | خورد (xord) | |||||||
| participle | present | خورنده (xorandé) | ||||||
| past | خورده (xordé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | خورم (xóram) |
خوری (xóri) |
خورد (xórad) |
خوریم (xórim) |
خورید (xórid) |
خورند (xórand) | |
| present (imperfect) | می‌خورم (mí-xoram) |
می‌خوری (mí-xori) |
می‌خورد (mí-xorad) |
می‌خوریم (mí-xorim) |
می‌خورید (mí-xorid) |
می‌خورند (mí-xorand) | ||
| present progressive | دارم می‌خورم (dấram mí-xoram) |
داری می‌خوری (dấri mí-xori) |
دارد می‌خورد (dấrad mí-xorad) |
داریم می‌خوریم (dấrim mí-xorim) |
دارید می‌خورید (dấrid mí-xorid) |
دارند می‌خورند (dấrand mí-xorand) | ||
| present perfect | خورده‌ام (xordé-am) |
خورده‌ای (xordé-i) |
خورده است (xordé ast) |
خورده‌ایم (xordé-im) |
خورده‌اید (xordé-id) |
خورده‌اند (xordé-and) | ||
| past | خوردم (xórdam) |
خوردی (xórdi) |
خورد (xord) |
خوردیم (xórdim) |
خوردید (xórdid) |
خوردند (xórdand) | ||
| past (imperfect) | می‌خوردم (mí-xordam) |
می‌خوردی (mí-xordi) |
می‌خورد (mí-xord) |
می‌خوردیم (mí-xordim) |
می‌خوردید (mí-xordid) |
می‌خوردند (mí-xordand) | ||
| past progressive | داشتم می‌خوردم (dấštam mí-xordam) |
داشتی می‌خوردی (dấšti mí-xordi) |
داشت می‌خورد (dâšt mí-xord) |
داشتیم می‌خوردیم (dấštim mí-xordim) |
داشتید می‌خوردید (dấštid mí-xordid) |
داشتند می‌خوردند (dấštand mí-xordand) | ||
| pluperfect | خورده بودم (xordé búdam) |
خورده بودی (xordé búdi) |
خورده بود (xordé bud) |
خورده بودیم (xordé búdim) |
خورده بودید (xordé búdid) |
خورده بودند (xordé búdand) | ||
| future | خواهم خورد (xâhám xord) |
خواهی خورد (xâhí xord) |
خواهد خورد (xâhád xord) |
خواهیم خورد (xâhím xord) |
خواهید خورد (xâhíd xord) |
خواهند خورد (xâhánd xord) | ||
| subjunctive | present | بخورم (bóxoram) |
بخوری (bóxori) |
بخورد (bóxorad) |
بخوریم (bóxorim) |
بخورید (bóxorid) |
بخورند (bóxorand) | |
| past | خورده باشم (xordé bấšam) |
خورده باشی (xordé bấši) |
خورده باشد (xordé bấšad) |
خورده باشیم (xordé bấšim) |
خورده باشید (xordé bấšid) |
خورده باشند (xordé bấšand) | ||
| imperative | بخور (bóxor) |
بخورید (bóxorid) |
||||||
| infinitive | خوردن (xordán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | خور (xor) | ||||||
| past | خورد (xord) | |||||||
| participle | present | خورنده (xorandé) | ||||||
| past | خورده (xordé) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | خورم (xóram) |
خوری (xóri) |
خوره (xóre) |
خوریم (xórim) |
خورین (xórin) |
خورن (xóran) | |
| present (imperfect) | می‌خورم (mí-xoram) |
می‌خوری (mí-xori) |
می‌خوره (mí-xore) |
می‌خوریم (mí-xorim) |
می‌خورین (mí-xorin) |
می‌خورن (mí-xoran) | ||
| present progressive | دارم می‌خورم (dấram mí-xoram) |
داری می‌خوری (dấri mí-xori) |
داره می‌خوره (dấre mí-xore) |
داریم می‌خوریم (dấrim mí-xorim) |
دارین می‌خورین (dấrin mí-xorin) |
دارن می‌خورن (dấran mí-xoran) | ||
| present perfect | خورده‌ام (xordám) |
خورده‌ای (xordí) |
خورده (xordé) |
خورده‌ایم (xordím) |
خورده‌این (xordín) |
خورده‌ان (xordán) | ||
| past | خوردم (xórdam) |
خوردی (xórdi) |
خورد (xórd) |
خوردیم (xórdim) |
خوردین (xórdin) |
خوردن (xórdan) | ||
| past (imperfect) | می‌خوردم (mí-xordam) |
می‌خوردی (mí-xordi) |
می‌خورد (mí-xord) |
می‌خوردیم (mí-xordim) |
می‌خوردین (mí-xordin) |
می‌خوردن (mí-xordan) | ||
| past progressive | داشتم می‌خوردم (dấštam mí-xordam) |
داشتی می‌خوردی (dấšti mí-xordi) |
داشت می‌خورد (dấšt mí-xord) |
داشتیم می‌خوردیم (dấštim mí-xordim) |
داشتین می‌خوردین (dấštin mí-xordin) |
داشتن می‌خوردن (dấštan mí-xordan) | ||
| pluperfect | خورده بودم (xordé búdam) |
خورده بودی (xordé búdi) |
خورده بود (xordé bud) |
خورده بودیم (xordé búdim) |
خورده بودین (xordé búdin) |
خورده بودن (xordé búdan) | ||
| subjunctive | present | بخورم (bóxoram) |
بخوری (bóxori) |
بخوره (bóxore) |
بخوریم (bóxorim) |
بخورین (bóxorin) |
بخورن (bóxoran) | |
| past | خورده باشم (xordé bấšam) |
خورده باشی (xordé bấši) |
خورده باشه (xordé bấše) |
خورده باشیم (xordé bấšim) |
خورده باشین (xordé bấšin) |
خورده باشن (xordé bấšan) | ||
| imperative | بخور (bóxor) |
بخورین (bóxorin) |
||||||
Derived terms
- افسوس خوردن (afsus xordan)
- خوراندن (xorândan)
- خوردنی (xordani)
- سرما خوردن (sarmâ xordan)
- غصه خوردن (qosse xordan)
Related terms
- خواربار (xvârbâr)
See also
- میل کردن (meyl kardan)
References
- Hayyim, Sulayman (1934), “خوردن”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Béroukhim
- Cheung, Johnny (2007) Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 147
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.