թարթել
Armenian
Etymology
From Middle Armenian թարթել (tʿartʿel), from Old Armenian թարթեմ (tʿartʿem).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [tʰɑɾˈtʰɛl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [tʰɑɾˈtʰɛl]
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | թարթել (tʿartʿel) | imperfective converb | թարթում (tʿartʿum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | թարթելիս (tʿartʿelis) | ||||
| causative | թարթեցնել, թարթացնել*, թարթցնել* (tʿartʿecʿnel, tʿartʿacʿnel*, tʿartʿcʿnel*) | perfective converb | թարթել (tʿartʿel) | ||||
| aorist stem | թարթ- (tʿartʿ-) | future converb I | թարթելու (tʿartʿelu) | ||||
| resultative participle | թարթած (tʿartʿac) | future converb II | թարթելիք (tʿartʿelikʿ) | ||||
| subject participle | թարթող (tʿartʿoł) | connegative converb | թարթի (tʿartʿi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | թարթում եմ (tʿartʿum em) | թարթում ես (tʿartʿum es) | թարթում է (tʿartʿum ē) | թարթում ենք (tʿartʿum enkʿ) | թարթում եք (tʿartʿum ekʿ) | թարթում են (tʿartʿum en) | |
| past imperfective | թարթում էի (tʿartʿum ēi) | թարթում էիր (tʿartʿum ēir) | թարթում էր (tʿartʿum ēr) | թարթում էինք (tʿartʿum ēinkʿ) | թարթում էիք (tʿartʿum ēikʿ) | թարթում էին (tʿartʿum ēin) | |
| future | թարթելու եմ (tʿartʿelu em) | թարթելու ես (tʿartʿelu es) | թարթելու է (tʿartʿelu ē) | թարթելու ենք (tʿartʿelu enkʿ) | թարթելու եք (tʿartʿelu ekʿ) | թարթելու են (tʿartʿelu en) | |
| past future | թարթելու էի (tʿartʿelu ēi) | թարթելու էիր (tʿartʿelu ēir) | թարթելու էր (tʿartʿelu ēr) | թարթելու էինք (tʿartʿelu ēinkʿ) | թարթելու էիք (tʿartʿelu ēikʿ) | թարթելու էին (tʿartʿelu ēin) | |
| present perfect | թարթել եմ (tʿartʿel em) | թարթել ես (tʿartʿel es) | թարթել է (tʿartʿel ē) | թարթել ենք (tʿartʿel enkʿ) | թարթել եք (tʿartʿel ekʿ) | թարթել են (tʿartʿel en) | |
| pluperfect | թարթել էի (tʿartʿel ēi) | թարթել էիր (tʿartʿel ēir) | թարթել էր (tʿartʿel ēr) | թարթել էինք (tʿartʿel ēinkʿ) | թարթել էիք (tʿartʿel ēikʿ) | թարթել էին (tʿartʿel ēin) | |
| aorist (past perfective) | թարթեցի, թարթի* (tʿartʿecʿi, tʿartʿi*) | թարթեցիր, թարթիր* (tʿartʿecʿir, tʿartʿir*) | թարթեց (tʿartʿecʿ) | թարթեցինք, թարթինք* (tʿartʿecʿinkʿ, tʿartʿinkʿ*) | թարթեցիք, թարթիք* (tʿartʿecʿikʿ, tʿartʿikʿ*) | թարթեցին, թարթին* (tʿartʿecʿin, tʿartʿin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | թարթեմ (tʿartʿem) | թարթես (tʿartʿes) | թարթի (tʿartʿi) | թարթենք (tʿartʿenkʿ) | թարթեք (tʿartʿekʿ) | թարթեն (tʿartʿen) | |
| past | թարթեի (tʿartʿei) | թարթեիր (tʿartʿeir) | թարթեր (tʿartʿer) | թարթեինք (tʿartʿeinkʿ) | թարթեիք (tʿartʿeikʿ) | թարթեին (tʿartʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կթարթեմ (ktʿartʿem) | կթարթես (ktʿartʿes) | կթարթի (ktʿartʿi) | կթարթենք (ktʿartʿenkʿ) | կթարթեք (ktʿartʿekʿ) | կթարթեն (ktʿartʿen) | |
| past | կթարթեի (ktʿartʿei) | կթարթեիր (ktʿartʿeir) | կթարթեր (ktʿartʿer) | կթարթեինք (ktʿartʿeinkʿ) | կթարթեիք (ktʿartʿeikʿ) | կթարթեին (ktʿartʿein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | թարթի՛ր, թարթի՛* (tʿartʿír, tʿartʿí*) | — | — | թարթե՛ք, թարթեցե՛ք** (tʿartʿékʿ, tʿartʿecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չթարթել (čʿtʿartʿel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չթարթած (čʿtʿartʿac) | ||||||
| subject participle | չթարթող (čʿtʿartʿoł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ թարթում (čʿem tʿartʿum) | չես թարթում (čʿes tʿartʿum) | չի թարթում (čʿi tʿartʿum) | չենք թարթում (čʿenkʿ tʿartʿum) | չեք թարթում (čʿekʿ tʿartʿum) | չեն թարթում (čʿen tʿartʿum) | |
| past imperfective | չէի թարթում (čʿēi tʿartʿum) | չէիր թարթում (čʿēir tʿartʿum) | չէր թարթում (čʿēr tʿartʿum) | չէինք թարթում (čʿēinkʿ tʿartʿum) | չէիք թարթում (čʿēikʿ tʿartʿum) | չէին թարթում (čʿēin tʿartʿum) | |
| future | չեմ թարթելու (čʿem tʿartʿelu) | չես թարթելու (čʿes tʿartʿelu) | չի թարթելու (čʿi tʿartʿelu) | չենք թարթելու (čʿenkʿ tʿartʿelu) | չեք թարթելու (čʿekʿ tʿartʿelu) | չեն թարթելու (čʿen tʿartʿelu) | |
| past future | չէի թարթելու (čʿēi tʿartʿelu) | չէիր թարթելու (čʿēir tʿartʿelu) | չէր թարթելու (čʿēr tʿartʿelu) | չէինք թարթելու (čʿēinkʿ tʿartʿelu) | չէիք թարթելու (čʿēikʿ tʿartʿelu) | չէին թարթելու (čʿēin tʿartʿelu) | |
| present perfect | չեմ թարթել (čʿem tʿartʿel) | չես թարթել (čʿes tʿartʿel) | չի թարթել (čʿi tʿartʿel) | չենք թարթել (čʿenkʿ tʿartʿel) | չեք թարթել (čʿekʿ tʿartʿel) | չեն թարթել (čʿen tʿartʿel) | |
| pluperfect | չէի թարթել (čʿēi tʿartʿel) | չէիր թարթել (čʿēir tʿartʿel) | չէր թարթել (čʿēr tʿartʿel) | չէինք թարթել (čʿēinkʿ tʿartʿel) | չէիք թարթել (čʿēikʿ tʿartʿel) | չէին թարթել (čʿēin tʿartʿel) | |
| aorist (past perfective) | չթարթեցի, չթարթի* (čʿtʿartʿecʿi, čʿtʿartʿi*) | չթարթեցիր, չթարթիր* (čʿtʿartʿecʿir, čʿtʿartʿir*) | չթարթեց (čʿtʿartʿecʿ) | չթարթեցինք, չթարթինք* (čʿtʿartʿecʿinkʿ, čʿtʿartʿinkʿ*) | չթարթեցիք, չթարթիք* (čʿtʿartʿecʿikʿ, čʿtʿartʿikʿ*) | չթարթեցին, չթարթին* (čʿtʿartʿecʿin, čʿtʿartʿin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չթարթեմ (čʿtʿartʿem) | չթարթես (čʿtʿartʿes) | չթարթի (čʿtʿartʿi) | չթարթենք (čʿtʿartʿenkʿ) | չթարթեք (čʿtʿartʿekʿ) | չթարթեն (čʿtʿartʿen) | |
| past | չթարթեի (čʿtʿartʿei) | չթարթեիր (čʿtʿartʿeir) | չթարթեր (čʿtʿartʿer) | չթարթեինք (čʿtʿartʿeinkʿ) | չթարթեիք (čʿtʿartʿeikʿ) | չթարթեին (čʿtʿartʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ թարթի (čʿem tʿartʿi) | չես թարթի (čʿes tʿartʿi) | չի թարթի (čʿi tʿartʿi) | չենք թարթի (čʿenkʿ tʿartʿi) | չեք թարթի (čʿekʿ tʿartʿi) | չեն թարթի (čʿen tʿartʿi) | |
| past | չէի թարթի (čʿēi tʿartʿi) | չէիր թարթի (čʿēir tʿartʿi) | չէր թարթի (čʿēr tʿartʿi) | չէինք թարթի (čʿēinkʿ tʿartʿi) | չէիք թարթի (čʿēikʿ tʿartʿi) | չէին թարթի (čʿēin tʿartʿi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ թարթիր, մի՛ թարթի* (mí tʿartʿir, mí tʿartʿi*) | — | — | մի՛ թարթեք, մի՛ թարթեցեք** (mí tʿartʿekʿ, mí tʿartʿecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | թարթել (tʿartʿel) | |||
| dative | թարթելու (tʿartʿelu) | |||
| ablative | թարթելուց (tʿartʿelucʿ) | |||
| instrumental | թարթելով (tʿartʿelov) | |||
| locative | թարթելում (tʿartʿelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | թարթելը/թարթելն (tʿartʿelə/tʿartʿeln) | |||
| dative | թարթելուն (tʿartʿelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | թարթելս (tʿartʿels) | |||
| dative | թարթելուս (tʿartʿelus) | |||
| ablative | թարթելուցս (tʿartʿelucʿs) | |||
| instrumental | թարթելովս (tʿartʿelovs) | |||
| locative | թարթելումս (tʿartʿelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | թարթելդ (tʿartʿeld) | |||
| dative | թարթելուդ (tʿartʿelud) | |||
| ablative | թարթելուցդ (tʿartʿelucʿd) | |||
| instrumental | թարթելովդ (tʿartʿelovd) | |||
| locative | թարթելումդ (tʿartʿelumd) | |||
Middle Armenian
Etymology
From Old Armenian թարթեմ (tʿartʿem).
Derived terms
Descendants
- Armenian: թարթել (tʿartʿel)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “թարթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “թարթել”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Norayr N. Biwzandacʿi (2000), “թարթել”, in Martiros Minassian, editor, Baṙagirkʿ storin hayerēni i matenagrutʿeancʿ ŽA–ŽĒ darucʿ [Dictionary of Middle Armenian Based on the Literature of 11–17th Centuries], edited from the author's unfinished manuscript written 1884–1915, Geneva: Martiros Minassian, page 221
Old Armenian
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.