կար
Armenian
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [kɑɾ]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɡɑɾ]
Etymology 2
From Old Armenian կար (kar).
Noun
կար • (kar)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կար (kar) | կարեր (karer) | ||
| dative | կարի (kari) | կարերի (kareri) | ||
| ablative | կարից (karicʿ) | կարերից (karericʿ) | ||
| instrumental | կարով (karov) | կարերով (karerov) | ||
| locative | կարում (karum) | կարերում (karerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կարը/կարն (karə/karn) | կարերը/կարերն (karerə/karern) | ||
| dative | կարին (karin) | կարերին (karerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կարս (kars) | կարերս (karers) | ||
| dative | կարիս (karis) | կարերիս (kareris) | ||
| ablative | կարիցս (karicʿs) | կարերիցս (karericʿs) | ||
| instrumental | կարովս (karovs) | կարերովս (karerovs) | ||
| locative | կարումս (karums) | կարերումս (karerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կարդ (kard) | կարերդ (karerd) | ||
| dative | կարիդ (karid) | կարերիդ (karerid) | ||
| ablative | կարիցդ (karicʿd) | կարերիցդ (karericʿd) | ||
| instrumental | կարովդ (karovd) | կարերովդ (karerovd) | ||
| locative | կարումդ (karumd) | կարերումդ (karerumd) | ||
References
- Sargsyan, Artem et al., editors (2004), “կար”, in Hayocʿ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume III, Yerevan: Hayastan, page 56b
Etymology 3
Learned borrowing from Old Armenian կար (kar).
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | կար (kar) | կարեր (karer) | ||
| dative | կարի (kari) | կարերի (kareri) | ||
| ablative | կարից (karicʿ) | կարերից (karericʿ) | ||
| instrumental | կարով (karov) | կարերով (karerov) | ||
| locative | կարում (karum) | կարերում (karerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | կարը/կարն (karə/karn) | կարերը/կարերն (karerə/karern) | ||
| dative | կարին (karin) | կարերին (karerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | կարս (kars) | կարերս (karers) | ||
| dative | կարիս (karis) | կարերիս (kareris) | ||
| ablative | կարիցս (karicʿs) | կարերիցս (karericʿs) | ||
| instrumental | կարովս (karovs) | կարերովս (karerovs) | ||
| locative | կարումս (karums) | կարերումս (karerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | կարդ (kard) | կարերդ (karerd) | ||
| dative | կարիդ (karid) | կարերիդ (karerid) | ||
| ablative | կարիցդ (karicʿd) | կարերիցդ (karericʿd) | ||
| instrumental | կարովդ (karovd) | կարերովդ (karerovd) | ||
| locative | կարումդ (karumd) | կարերումդ (karerumd) | ||
Old Armenian
Etymology 1
Deverbal from կարեմ (karem)
Noun
կար • (kar)
- cord, rope, string
- 5th century, Bible, Judges 15.13:
- Եւ կապեցին զնա երիւք կարովք նորովք, եւ հանին զնա ի վիմէն:
- Ew kapecʿin zna eriwkʿ karovkʿ norovkʿ, ew hanin zna i vimēn:
- And they bound him with three new cords, and brought him up from the rock.
- Եւ կապեցին զնա երիւք կարովք նորովք, եւ հանին զնա ի վիմէն:
- (anatomy) joint
- (post-Classical) the act of sewing, needlework; something sewn; seam
- կարս հարկանել ― kars harkanel ― to sew, to seam
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կար (kar) | կարք (karkʿ) | |
| genitive | կարոյ (karoy) | կարոց (karocʿ) | |
| dative | կարոյ (karoy) | կարոց (karocʿ) | |
| accusative | կար (kar) | կարս (kars) | |
| ablative | կարոյ (karoy) | կարոց (karocʿ) | |
| instrumental | կարով (karov) | կարովք (karovkʿ) | |
| locative | կար (kar) | կարս (kars) | |
| i-type plural instrumental կարիւք (kariwkʿ) and u-type plural genitive կարուց (karucʿ) are also attested | |||
Descendants
- Armenian: կար (kar)
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կար”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Etymology 2
Of Iranian origin. Compare Sogdian [script needed] (kāδe, kāδī, “very, greatly”) and Northern Kurdish karîn, kar- (“to be able to, can”).
Noun
կար • (kar)
- force, vigour; power
- ոչ գոյ ի ձեռս մեր կար ― očʿ goy i jeṙs mer kar ― it is not in our power, we cannot
- ի վեր քան զկար իւրեանց ― i ver kʿan zkar iwreancʿ ― beyond their strength
- intensity, vehemence
- means, faculty, capacity, ability
- ըստ կարի ― əst kari ― as much as possible
- ըստ կարի փութով ― əst kari pʿutʿov ― with all possible speed
- ըստ կարի նուազ ― əst kari nuaz ― as little as can be
- իւրաքանչիւր ըստ իւրում կարի ― iwrakʿančʿiwr əst iwrum kari ― every one according to his ability
- որչափ ի կարի քում իցէ ― orčʿapʿ i kari kʿum icʿē ― as much as you can or as lies in your power
- ըստ իւրում կարի, որչափ էր նորա կար եւ զօրութիւն ― əst iwrum kari, orčʿapʿ ēr nora kar ew zōrutʿiwn ― as much as he could or as was possible for him
- ըստ կարի զորութեան իմոյ ― əst kari zorutʿean imoy ― to the utmost of my power, the best I can, all I can
Declension
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կար (kar) | կարք (karkʿ) | |
| genitive | կարի (kari) | կարից (karicʿ) | |
| dative | կարի (kari) | կարից (karicʿ) | |
| accusative | կար (kar) | կարս (kars) | |
| ablative | կարէ (karē) | կարից (karicʿ) | |
| instrumental | կարիւ (kariw) | կարիւք (kariwkʿ) | |
| locative | կարի (kari) | կարս (kars) | |
| the genitive can be o-type կարոյ (karoy) and the locative u-type կարու (karu) | |||
Adjective
կար • (kar)
- possible
- կար է ― kar ē ― it is possible
- ոչ է կար ― očʿ ē kar ― it is impossible
Derived terms
- ամենակար (amenakar)
- ամենակարող (amenakaroł)
- ամենակարութիւն (amenakarutʿiwn)
- ամենապիկար (amenapikar)
- ամէնապիկար (amēnapikar)
- անկար (ankar)
- անկարաբար (ankarabar)
- անկարածածկելի (ankaracackeli)
- անկարանամ (ankaranam)
- անկարելագոյն (ankarelagoyn)
- անկարելի (ankareli)
- անկարելին (ankarelin)
- անկարող (ankaroł)
- անկարողանամ (ankarołanam)
- անկարողութիւն (ankarołutʿiwn)
- անկարութիւն (ankarutʿiwn)
- անտկար (antkar)
- անտկարանալի (antkaranali)
- ապիկար (apikar)
- ապիկարիմ (apikarim)
- ապիկարութիւն (apikarutʿiwn)
- արժանակար (aržanakar)
- բեռնակար (beṙnakar)
- կարաձմեռն (karajmeṙn)
- կարաւոր (karawor)
- կարաւորագոյն (karaworagoyn)
- կարաւորիմ (karaworim)
- կարելի (kareli)
- կարեմ (karem)
- կարեպէտ (karepēt)
- կարեսէր (karesēr)
- կարեվէր (karevēr)
- կարեւոր (karewor)
- կարեւորաբար (kareworabar)
- կարեւորագոյն (kareworagoyn)
- կարեւորապէս (kareworapēs)
- կարեւորութիւն (kareworutʿiwn)
- կարէձմեռն (karējmeṙn)
- կարէվէր (karēvēr)
- կարի (kari)
- կարող (karoł)
- կարողաբար (karołabar)
- կարողագոյն (karołagoyn)
- կարողական (karołakan)
- կարողակից (karołakicʿ)
- կարողաձիգ (karołajig)
- կարողանամ (karołanam)
- կարողապէս (karołapēs)
- կարողացուցանեմ (karołacʿucʿanem)
- կարողիմ (karołim)
- կարողութիւն (karołutʿiwn)
- կարողուոր (karołuor)
- կարութիւն (karutʿiwn)
- կարօղ (karōł)
- համակար (hamakar)
- հանգէտակար (hangētakar)
- հանգիտակարող (hangitakaroł)
- տկար (tkar)
- տկարաբանութիւն (tkarabanutʿiwn)
- տկարաբար (tkarabar)
- տկարագոյն (tkaragoyn)
- տկարաթեւ (tkaratʿew)
- տկարական (tkarakan)
- տկարաձայն (tkarajayn)
- տկարամիտ (tkaramit)
- տկարամտութիւն (tkaramtutʿiwn)
- տկարանամ (tkaranam)
- տկարանոց (tkaranocʿ)
- տկարատարր (tkaratarr)
- տկարացուցանեմ (tkaracʿucʿanem)
- տկարութիւն (tkarutʿiwn)
Descendants
- → Armenian: կար (kar)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կար”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կար”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.