ջարդել
Armenian
Etymology
From Old Armenian ջարդեմ (ǰardem).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [d͡ʒɑɾˈtʰɛl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [t͡ʃʰɑɾˈtʰɛl]
Verb
ջարդել • (ǰardel)
- to break into pieces
- to cut up into pieces
- to cut, to destroy by cutting (i.e. a forest)
- to defeat severely
- to massacre
- to destroy, to annihilate
- to break open (i.e. a door, gates)
- to kill by stamping or striking
- to break and make unusable (i.e. a machine)
- (colloquial) to beat (someone) severely
- (figuratively) to excoriate, to criticize severely
- (figuratively) to completely refute (someone's arguments)
- to speak a language poorly
- հայերեն ջարդել ― hayeren ǰardel ― to speak broken Armenian
- to make excessive effort to do something
- Քեզ մի՛ ջարդիր, այնքան արագ մի՛ գնա։ ― Kʿez mí ǰardir, aynkʿan arag mí gna. ― Don't make so much effort, don't go so fast.
- to agonize, to suffer, to feel sorrow
- Եղածը եղել է, զուր քեզ մի՛ ջարդիր։ ― Ełacə ełel ē, zur kʿez mí ǰardir. ― What's done is done, don't agonize in vain.
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | ջարդել (ǰardel) | imperfective converb | ջարդում (ǰardum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | ջարդվել (ǰardvel) | simultaneous converb | ջարդելիս (ǰardelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | ջարդել (ǰardel) | ||||
| aorist stem | ջարդ- (ǰard-) | future converb I | ջարդելու (ǰardelu) | ||||
| resultative participle | ջարդած (ǰardac) | future converb II | ջարդելիք (ǰardelikʿ) | ||||
| subject participle | ջարդող (ǰardoł) | connegative converb | ջարդի (ǰardi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ջարդում եմ (ǰardum em) | ջարդում ես (ǰardum es) | ջարդում է (ǰardum ē) | ջարդում ենք (ǰardum enkʿ) | ջարդում եք (ǰardum ekʿ) | ջարդում են (ǰardum en) | |
| past imperfective | ջարդում էի (ǰardum ēi) | ջարդում էիր (ǰardum ēir) | ջարդում էր (ǰardum ēr) | ջարդում էինք (ǰardum ēinkʿ) | ջարդում էիք (ǰardum ēikʿ) | ջարդում էին (ǰardum ēin) | |
| future | ջարդելու եմ (ǰardelu em) | ջարդելու ես (ǰardelu es) | ջարդելու է (ǰardelu ē) | ջարդելու ենք (ǰardelu enkʿ) | ջարդելու եք (ǰardelu ekʿ) | ջարդելու են (ǰardelu en) | |
| past future | ջարդելու էի (ǰardelu ēi) | ջարդելու էիր (ǰardelu ēir) | ջարդելու էր (ǰardelu ēr) | ջարդելու էինք (ǰardelu ēinkʿ) | ջարդելու էիք (ǰardelu ēikʿ) | ջարդելու էին (ǰardelu ēin) | |
| present perfect | ջարդել եմ (ǰardel em) | ջարդել ես (ǰardel es) | ջարդել է (ǰardel ē) | ջարդել ենք (ǰardel enkʿ) | ջարդել եք (ǰardel ekʿ) | ջարդել են (ǰardel en) | |
| pluperfect | ջարդել էի (ǰardel ēi) | ջարդել էիր (ǰardel ēir) | ջարդել էր (ǰardel ēr) | ջարդել էինք (ǰardel ēinkʿ) | ջարդել էիք (ǰardel ēikʿ) | ջարդել էին (ǰardel ēin) | |
| aorist (past perfective) | ջարդեցի, ջարդի* (ǰardecʿi, ǰardi*) | ջարդեցիր, ջարդիր* (ǰardecʿir, ǰardir*) | ջարդեց (ǰardecʿ) | ջարդեցինք, ջարդինք* (ǰardecʿinkʿ, ǰardinkʿ*) | ջարդեցիք, ջարդիք* (ǰardecʿikʿ, ǰardikʿ*) | ջարդեցին, ջարդին* (ǰardecʿin, ǰardin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ջարդեմ (ǰardem) | ջարդես (ǰardes) | ջարդի (ǰardi) | ջարդենք (ǰardenkʿ) | ջարդեք (ǰardekʿ) | ջարդեն (ǰarden) | |
| past | ջարդեի (ǰardei) | ջարդեիր (ǰardeir) | ջարդեր (ǰarder) | ջարդեինք (ǰardeinkʿ) | ջարդեիք (ǰardeikʿ) | ջարդեին (ǰardein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կջարդեմ (kǰardem) | կջարդես (kǰardes) | կջարդի (kǰardi) | կջարդենք (kǰardenkʿ) | կջարդեք (kǰardekʿ) | կջարդեն (kǰarden) | |
| past | կջարդեի (kǰardei) | կջարդեիր (kǰardeir) | կջարդեր (kǰarder) | կջարդեինք (kǰardeinkʿ) | կջարդեիք (kǰardeikʿ) | կջարդեին (kǰardein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | ջարդի՛ր, ջարդի՛* (ǰardír, ǰardí*) | — | — | ջարդե՛ք, ջարդեցե՛ք** (ǰardékʿ, ǰardecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չջարդել (čʿǰardel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չջարդած (čʿǰardac) | ||||||
| subject participle | չջարդող (čʿǰardoł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ ջարդում (čʿem ǰardum) | չես ջարդում (čʿes ǰardum) | չի ջարդում (čʿi ǰardum) | չենք ջարդում (čʿenkʿ ǰardum) | չեք ջարդում (čʿekʿ ǰardum) | չեն ջարդում (čʿen ǰardum) | |
| past imperfective | չէի ջարդում (čʿēi ǰardum) | չէիր ջարդում (čʿēir ǰardum) | չէր ջարդում (čʿēr ǰardum) | չէինք ջարդում (čʿēinkʿ ǰardum) | չէիք ջարդում (čʿēikʿ ǰardum) | չէին ջարդում (čʿēin ǰardum) | |
| future | չեմ ջարդելու (čʿem ǰardelu) | չես ջարդելու (čʿes ǰardelu) | չի ջարդելու (čʿi ǰardelu) | չենք ջարդելու (čʿenkʿ ǰardelu) | չեք ջարդելու (čʿekʿ ǰardelu) | չեն ջարդելու (čʿen ǰardelu) | |
| past future | չէի ջարդելու (čʿēi ǰardelu) | չէիր ջարդելու (čʿēir ǰardelu) | չէր ջարդելու (čʿēr ǰardelu) | չէինք ջարդելու (čʿēinkʿ ǰardelu) | չէիք ջարդելու (čʿēikʿ ǰardelu) | չէին ջարդելու (čʿēin ǰardelu) | |
| present perfect | չեմ ջարդել (čʿem ǰardel) | չես ջարդել (čʿes ǰardel) | չի ջարդել (čʿi ǰardel) | չենք ջարդել (čʿenkʿ ǰardel) | չեք ջարդել (čʿekʿ ǰardel) | չեն ջարդել (čʿen ǰardel) | |
| pluperfect | չէի ջարդել (čʿēi ǰardel) | չէիր ջարդել (čʿēir ǰardel) | չէր ջարդել (čʿēr ǰardel) | չէինք ջարդել (čʿēinkʿ ǰardel) | չէիք ջարդել (čʿēikʿ ǰardel) | չէին ջարդել (čʿēin ǰardel) | |
| aorist (past perfective) | չջարդեցի, չջարդի* (čʿǰardecʿi, čʿǰardi*) | չջարդեցիր, չջարդիր* (čʿǰardecʿir, čʿǰardir*) | չջարդեց (čʿǰardecʿ) | չջարդեցինք, չջարդինք* (čʿǰardecʿinkʿ, čʿǰardinkʿ*) | չջարդեցիք, չջարդիք* (čʿǰardecʿikʿ, čʿǰardikʿ*) | չջարդեցին, չջարդին* (čʿǰardecʿin, čʿǰardin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չջարդեմ (čʿǰardem) | չջարդես (čʿǰardes) | չջարդի (čʿǰardi) | չջարդենք (čʿǰardenkʿ) | չջարդեք (čʿǰardekʿ) | չջարդեն (čʿǰarden) | |
| past | չջարդեի (čʿǰardei) | չջարդեիր (čʿǰardeir) | չջարդեր (čʿǰarder) | չջարդեինք (čʿǰardeinkʿ) | չջարդեիք (čʿǰardeikʿ) | չջարդեին (čʿǰardein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ ջարդի (čʿem ǰardi) | չես ջարդի (čʿes ǰardi) | չի ջարդի (čʿi ǰardi) | չենք ջարդի (čʿenkʿ ǰardi) | չեք ջարդի (čʿekʿ ǰardi) | չեն ջարդի (čʿen ǰardi) | |
| past | չէի ջարդի (čʿēi ǰardi) | չէիր ջարդի (čʿēir ǰardi) | չէր ջարդի (čʿēr ǰardi) | չէինք ջարդի (čʿēinkʿ ǰardi) | չէիք ջարդի (čʿēikʿ ǰardi) | չէին ջարդի (čʿēin ǰardi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ ջարդիր, մի՛ ջարդի* (mí ǰardir, mí ǰardi*) | — | — | մի՛ ջարդեք, մի՛ ջարդեցեք** (mí ǰardekʿ, mí ǰardecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ջարդել (ǰardel) | |||
| dative | ջարդելու (ǰardelu) | |||
| ablative | ջարդելուց (ǰardelucʿ) | |||
| instrumental | ջարդելով (ǰardelov) | |||
| locative | ջարդելում (ǰardelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | ջարդելը/ջարդելն (ǰardelə/ǰardeln) | |||
| dative | ջարդելուն (ǰardelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ջարդելս (ǰardels) | |||
| dative | ջարդելուս (ǰardelus) | |||
| ablative | ջարդելուցս (ǰardelucʿs) | |||
| instrumental | ջարդելովս (ǰardelovs) | |||
| locative | ջարդելումս (ǰardelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ջարդելդ (ǰardeld) | |||
| dative | ջարդելուդ (ǰardelud) | |||
| ablative | ջարդելուցդ (ǰardelucʿd) | |||
| instrumental | ջարդելովդ (ǰardelovd) | |||
| locative | ջարդելումդ (ǰardelumd) | |||
Derived terms
- ջարդ (ǰard)
- ջարդմրթել (ǰardmrtʿel)
- ջարդոն (ǰardon)
- ջարդոտել (ǰardotel)
- ջարդվածք (ǰardvackʿ)
- ջարդրտել (ǰardrtel)
- ջարդուբուրդ (ǰarduburd)
- ջարդուխուրդ (ǰarduxurd)
- ջարդուկ (ǰarduk)
- ջարդուկտոր (ǰarduktor)
- ջարդուփշուր (ǰardupʿšur)
References
- Ałayan, Ēduard (1976), “ջարդել”, in Ardi hayereni bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
Old Armenian
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.