փախուստ
Armenian
Etymology
From Old Armenian փախուստ (pʿaxust).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [pʰɑˈχust]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [pʰɑˈχust]
Noun
փախուստ • (pʿaxust)
Declension
n-type/i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | փախուստ (pʿaxust) | փախուստներ (pʿaxustner) | ||
| dative | փախստյան, փախուստի (pʿaxstyan, pʿaxusti) | փախուստների (pʿaxustneri) | ||
| ablative | փախուստից (pʿaxusticʿ) | փախուստներից (pʿaxustnericʿ) | ||
| instrumental | փախստյամբ, փախուստով (pʿaxstyamb, pʿaxustov) | փախուստներով (pʿaxustnerov) | ||
| locative | փախուստում* (pʿaxustum*) | փախուստներում (pʿaxustnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | փախուստը/փախուստն (pʿaxustə/pʿaxustn) | փախուստները/փախուստներն (pʿaxustnerə/pʿaxustnern) | ||
| dative | փախստյանը/փախստյանն, փախուստին (pʿaxstyanə/pʿaxstyann, pʿaxustin) | փախուստներին (pʿaxustnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | փախուստս (pʿaxusts) | փախուստներս (pʿaxustners) | ||
| dative | փախստյանս/փախուստիս (pʿaxstyans/pʿaxustis) | փախուստներիս (pʿaxustneris) | ||
| ablative | փախուստիցս (pʿaxusticʿs) | փախուստներիցս (pʿaxustnericʿs) | ||
| instrumental | փախուստովս (pʿaxustovs) | փախուստներովս (pʿaxustnerovs) | ||
| locative | փախուստումս* (pʿaxustums*) | փախուստներումս (pʿaxustnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | փախուստդ (pʿaxustd) | փախուստներդ (pʿaxustnerd) | ||
| dative | փախստյանդ/փախուստիդ (pʿaxstyand/pʿaxustid) | փախուստներիդ (pʿaxustnerid) | ||
| ablative | փախուստիցդ (pʿaxusticʿd) | փախուստներիցդ (pʿaxustnericʿd) | ||
| instrumental | փախուստովդ (pʿaxustovd) | փախուստներովդ (pʿaxustnerovd) | ||
| locative | փախուստումդ* (pʿaxustumd*) | փախուստներումդ (pʿaxustnerumd) | ||
| *the singular locative is seldom used | ||||
Old Armenian
Noun
փախուստ • (pʿaxust)
- flight, escape
- 5th century, Pʿawstos Buzand, Hayoc Patmutʿiwnʿ [History of the Armenians] V.4:[1][2]
- Եւ հասանէր Ուռնայրի արքային Աղուանից ի փախստեանն, եւ նիզակաբնաւն ի կառափն մատուցեալ ծեծէր բազում, ասելով՝ թէ այդմ շնորհս կալ, զի այր թագաւոր ես, եւ թագ ունիս․ ես ոչ սպանից զայր թագաւոր, թէ կարի նեղ հասցէ ինձ: Եւ ութ հեծելով թոյլ ետ նմա փախչել գնալ յաշխարհն Աղուանից:
- Ew hasanēr Uṙnayri arkʿayin Ałuanicʿ i pʿaxsteann, ew nizakabnawn i kaṙapʿn matucʿeal cecēr bazum, aselov, tʿē aydm šnorhs kal, zi ayr tʿagawor es, ew tʿag unis; es očʿ spanicʿ zayr tʿagawor, tʿē kari neł hascʿē inj: Ew utʿ hecelov tʿoyl et nma pʿaxčʿel gnal yašxarhn Ałuanicʿ:
- Translation by Nina G. Garsoïan
- And he caught up with Uṙnayr king of Ałuankʿ, who was fleeing, and struck him over the head with many blows of the shaft of his lance, saying, "Be grateful that you are a king and wear a crown, for I will not kill a king, even though great harm come to me." And he allowed him to escape with eight horsemen and go to the realm of Ałuankʿ.
- Եւ հասանէր Ուռնայրի արքային Աղուանից ի փախստեանն, եւ նիզակաբնաւն ի կառափն մատուցեալ ծեծէր բազում, ասելով՝ թէ այդմ շնորհս կալ, զի այր թագաւոր ես, եւ թագ ունիս․ ես ոչ սպանից զայր թագաւոր, թէ կարի նեղ հասցէ ինձ: Եւ ութ հեծելով թոյլ ետ նմա փախչել գնալ յաշխարհն Աղուանից:
- փախուստ զօրաց ― pʿaxust zōracʿ ― rout, defeat, overthrow
- ի փախուստ դարձուցանել ― i pʿaxust darjucʿanel ― to put to flight, to rout
- ի փախուստ մտաբերել ― i pʿaxust mtaberel ― to meditate flight
- փախուստ առնուլ, ի փախուստ դառնալ, աճապարել, երթալ, մտանիլ, լինել, կալ ― pʿaxust aṙnul, i pʿaxust daṙnal, ačaparel, ertʿal, mtanil, linel, kal ― to take to flight, to flee, to run away, to turn one's back, to turn tail
- evasion, subterfuge, shift, tergiversation
Declension
n-type
Descendants
- Armenian: փախուստ (pʿaxust)
References
- Pʿawstos Buzandacʿi (1883), Kʿ. Patkanean, editor, Patmutʿiwn Hayocʿ, Saint Petersburg: Academy Press, page 166
- Garsoïan, Nina G. (1989) The Epic Histories Attributed to P‘awstos Buzand (Buzandaran Patmut‘iwnk‘), Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, page 193
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “փախուստ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “փախուստ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.