आर्तव
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬆᬃᬢᬯ (Balinese script)
- আৰ্তৱ (Assamese script)
- আর্তব (Bengali script)
- 𑰁𑰨𑰿𑰝𑰪 (Bhaiksuki script)
- 𑀆𑀭𑁆𑀢𑀯 (Brahmi script)
- 𑌆𑌰𑍍𑌤𑌵 (Grantha script)
- આર્તવ (Gujarati script)
- ꦄꦴꦂꦠꦮ (Javanese script)
- ಆರ್ತವ (Kannada script)
- အာရ္တဝ (Burmese script)
- 𑐁𑐬𑑂𑐟𑐰 (Newa script)
- ଆର୍ତଵ (Oriya script)
- ꢃꢬ꣄ꢡꢮ (Saurashtra script)
- 𑆄𑆫𑇀𑆠𑆮 (Sharada script)
- 𑖁𑖨𑖿𑖝𑖪 (Siddham script)
- ఆర్తవ (Telugu script)
- ཨཱརྟཝ (Tibetan script)
- 𑒂𑒩𑓂𑒞𑒫 (Tirhuta script)
Noun
आर्तव • (ārtavá) m
- a section of the year, a combination of many seasons
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 5.28.2:
- अग्निः सूर्यश्चन्द्रमा भूमिरापो द्यौरन्तरिक्षं प्रदिशो दिशश्च ।
आर्तवा ऋतुभिः संविदाना अनेन मा त्रिवृता पारयन्तु ॥- agniḥ sūryaścandramā bhūmirāpo dyaurantarikṣaṃ pradiśo diśaśca .
ārtavā ṛtubhiḥ saṃvidānā anena mā trivṛtā pārayantu . - May Agni, Sun, and Moon, and Earth, and Waters, Sky, Air, the Quarters and the Points between them,
And Parts of Years accordant with the Seasons by this three-threaded Amulet preserve me.
- agniḥ sūryaścandramā bhūmirāpo dyaurantarikṣaṃ pradiśo diśaśca .
- अग्निः सूर्यश्चन्द्रमा भूमिरापो द्यौरन्तरिक्षं प्रदिशो दिशश्च ।
Declension
| Masculine a-stem declension of आर्तव (ārtavá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | आर्तवः ārtaváḥ |
आर्तवौ ārtavaú |
आर्तवाः / आर्तवासः¹ ārtavā́ḥ / ārtavā́saḥ¹ |
| Vocative | आर्तव ā́rtava |
आर्तवौ ā́rtavau |
आर्तवाः / आर्तवासः¹ ā́rtavāḥ / ā́rtavāsaḥ¹ |
| Accusative | आर्तवम् ārtavám |
आर्तवौ ārtavaú |
आर्तवान् ārtavā́n |
| Instrumental | आर्तवेन ārtavéna |
आर्तवाभ्याम् ārtavā́bhyām |
आर्तवैः / आर्तवेभिः¹ ārtavaíḥ / ārtavébhiḥ¹ |
| Dative | आर्तवाय ārtavā́ya |
आर्तवाभ्याम् ārtavā́bhyām |
आर्तवेभ्यः ārtavébhyaḥ |
| Ablative | आर्तवात् ārtavā́t |
आर्तवाभ्याम् ārtavā́bhyām |
आर्तवेभ्यः ārtavébhyaḥ |
| Genitive | आर्तवस्य ārtavásya |
आर्तवयोः ārtaváyoḥ |
आर्तवानाम् ārtavā́nām |
| Locative | आर्तवे ārtavé |
आर्तवयोः ārtaváyoḥ |
आर्तवेषु ārtavéṣu |
| Notes |
| ||
Declension
| Neuter a-stem declension of आर्तव (ārtavá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | आर्तवम् ārtavám |
आर्तवे ārtavé |
आर्तवानि / आर्तवा¹ ārtavā́ni / ārtavā́¹ |
| Vocative | आर्तव ā́rtava |
आर्तवे ā́rtave |
आर्तवानि / आर्तवा¹ ā́rtavāni / ā́rtavā¹ |
| Accusative | आर्तवम् ārtavám |
आर्तवे ārtavé |
आर्तवानि / आर्तवा¹ ārtavā́ni / ārtavā́¹ |
| Instrumental | आर्तवेन ārtavéna |
आर्तवाभ्याम् ārtavā́bhyām |
आर्तवैः / आर्तवेभिः¹ ārtavaíḥ / ārtavébhiḥ¹ |
| Dative | आर्तवाय ārtavā́ya |
आर्तवाभ्याम् ārtavā́bhyām |
आर्तवेभ्यः ārtavébhyaḥ |
| Ablative | आर्तवात् ārtavā́t |
आर्तवाभ्याम् ārtavā́bhyām |
आर्तवेभ्यः ārtavébhyaḥ |
| Genitive | आर्तवस्य ārtavásya |
आर्तवयोः ārtaváyoḥ |
आर्तवानाम् ārtavā́nām |
| Locative | आर्तवे ārtavé |
आर्तवयोः ārtaváyoḥ |
आर्तवेषु ārtavéṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
- → Malayalam: ആർത്തവം (ārttavaṃ)
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.