कमल

See also: कोमल, कमिलो, and काम्लो

Braj

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit कमल (kamala).

Noun

कमल (kamal) m

lotus
- c. 1500, Surdas, Sursagar 1.1:
  चरन कमल बंदौं हरि राइ ।
  caran kamal banda͠u hari rāi .
  Translation by Rupert Snell
  I salute the lotus feet of Hari, the king.

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit कमल (kamala). Doublet of कँवल (kãval).

Pronunciation

(Delhi Hindi) IPA^(key): /kə.məl/, [kə.məl̪]

Noun

कमल • (kamal) m (Urdu spelling کَمَل‎)

lotus
Synonyms: see Thesaurus:कमल

Declension

Declension of कमल (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	कमल kamal	कमल kamal
oblique	कमल kamal	कमलों kamalõ
vocative	कमल kamal	कमलो kamalo

Descendants

→ English: Kamal

References

McGregor, Ronald Stuart (1993), “कमल”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Old Gujarati

Etymology

Borrowed from Sanskrit कमल (kamala).

Noun

कमल • (kamala) n

lotus

Pali

Alternative forms

kamala (Latin script)
𑀓𑀫𑀮 (Brahmi script)
কমল (Bengali script)
කමල (Sinhalese script)
ကမလ or ၵမလ (Burmese script)
กมล or กะมะละ (Thai script)
ᨠᨾᩃ (Tai Tham script)
ກມລ or ກະມະລະ (Lao script)
កមល (Khmer script)
𑄇𑄟𑄣 (Chakma script)

Noun

कमल n

Devanagari script form of kamala (“lotus”)

Declension

Declension table of "कमल" (neuter)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	कमलं (kamalaṃ)	कमलानि (kamalāni)
Accusative (second)	कमलं (kamalaṃ)	कमलानि (kamalāni)
Instrumental (third)	कमलेन (kamalena)	कमलेहि (kamalehi) or कमलेभि (kamalebhi)
Dative (fourth)	कमलस्स (kamalassa) or कमलाय (kamalāya) or कमलत्थं (kamalatthaṃ)	कमलानं (kamalānaṃ)
Ablative (fifth)	कमलस्मा (kamalasmā) or कमलम्हा (kamalamhā) or कमला (kamalā)	कमलेहि (kamalehi) or कमलेभि (kamalebhi)
Genitive (sixth)	कमलस्स (kamalassa)	कमलानं (kamalānaṃ)
Locative (seventh)	कमलस्मिं (kamalasmiṃ) or कमलम्हि (kamalamhi) or कमले (kamale)	कमलेसु (kamalesu)
Vocative (calling)	कमल (kamala)	कमलानि (kamalāni)

Sanskrit

Alternative scripts

ᬓᬫᬮ (Balinese script)
কমল (Assamese script)
কমল (Bengali script)
𑰎𑰦𑰩 (Bhaiksuki script)
𑀓𑀫𑀮 (Brahmi script)
𑌕𑌮𑌲 (Grantha script)
કમલ (Gujarati script)
ਕਮਲ (Gurmukhi script)
ꦏꦩꦭ (Javanese script)
កមល (Khmer script)
ಕಮಲ (Kannada script)
ກມລ (Lao script)
കമല (Malayalam script)
𑘎𑘦𑘩 (Modi script)
ᢉᠠᠮᠠᠯᠠ᠋ (Mongolian script)
ᡬᠠᠮᠠᠯᠠ (Manchu script)
ကမလ (Burmese script)
𑦮𑧆𑧉 (Nandinagari script)
𑐎𑐩𑐮 (Newa script)
କମଲ (Oriya script)
ꢒꢪꢭ (Saurashtra script)
𑆑𑆩𑆬 (Sharada script)
𑖎𑖦𑖩 (Siddham script)
කමල (Sinhalese script)
కమల (Telugu script)
กมล (Thai script)
ཀ་མ་ལ (Tibetan script)
𑒏𑒧𑒪 (Tirhuta script)

Etymology

Borrowed from a Dravidian language.

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐ́.mɐ.lɐ/
(Classical) IPA^(key): /ˈkɐ.mɐ.l̪ɐ/

Noun

कमल • (kámala) m or n

a lotus, lotus-flower (especially the species Nelumbo nucifera)

Declension

Masculine a-stem declension of कमल (kámala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलः kámalaḥ	कमलौ kámalau	कमलाः / कमलासः¹ kámalāḥ / kámalāsaḥ¹
Vocative	कमल kámala	कमलौ kámalau	कमलाः / कमलासः¹ kámalāḥ / kámalāsaḥ¹
Accusative	कमलम् kámalam	कमलौ kámalau	कमलान् kámalān
Instrumental	कमलेन kámalena	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kámalaiḥ / kámalebhiḥ¹
Dative	कमलाय kámalāya	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलेभ्यः kámalebhyaḥ
Ablative	कमलात् kámalāt	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलेभ्यः kámalebhyaḥ
Genitive	कमलस्य kámalasya	कमलयोः kámalayoḥ	कमलानाम् kámalānām
Locative	कमले kámale	कमलयोः kámalayoḥ	कमलेषु kámaleṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of कमल (kámala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलम् kámalam	कमले kámale	कमलानि / कमला¹ kámalāni / kámalā¹
Vocative	कमल kámala	कमले kámale	कमलानि / कमला¹ kámalāni / kámalā¹
Accusative	कमलम् kámalam	कमले kámale	कमलानि / कमला¹ kámalāni / kámalā¹
Instrumental	कमलेन kámalena	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kámalaiḥ / kámalebhiḥ¹
Dative	कमलाय kámalāya	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलेभ्यः kámalebhyaḥ
Ablative	कमलात् kámalāt	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलेभ्यः kámalebhyaḥ
Genitive	कमलस्य kámalasya	कमलयोः kámalayoḥ	कमलानाम् kámalānām
Locative	कमले kámale	कमलयोः kámalayoḥ	कमलेषु kámaleṣu
Notes	¹Vedic

Adjective

कमल • (kámala)

pale-red, rose-coloured
desirous, lustful

Declension

Masculine a-stem declension of कमल (kámala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलः kámalaḥ	कमलौ kámalau	कमलाः / कमलासः¹ kámalāḥ / kámalāsaḥ¹
Vocative	कमल kámala	कमलौ kámalau	कमलाः / कमलासः¹ kámalāḥ / kámalāsaḥ¹
Accusative	कमलम् kámalam	कमलौ kámalau	कमलान् kámalān
Instrumental	कमलेन kámalena	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kámalaiḥ / kámalebhiḥ¹
Dative	कमलाय kámalāya	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलेभ्यः kámalebhyaḥ
Ablative	कमलात् kámalāt	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलेभ्यः kámalebhyaḥ
Genitive	कमलस्य kámalasya	कमलयोः kámalayoḥ	कमलानाम् kámalānām
Locative	कमले kámale	कमलयोः kámalayoḥ	कमलेषु kámaleṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of कमला (kámalā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमला kámalā	कमले kámale	कमलाः kámalāḥ
Vocative	कमले kámale	कमले kámale	कमलाः kámalāḥ
Accusative	कमलाम् kámalām	कमले kámale	कमलाः kámalāḥ
Instrumental	कमलया / कमला¹ kámalayā / kámalā¹	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलाभिः kámalābhiḥ
Dative	कमलायै kámalāyai	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलाभ्यः kámalābhyaḥ
Ablative	कमलायाः kámalāyāḥ	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलाभ्यः kámalābhyaḥ
Genitive	कमलायाः kámalāyāḥ	कमलयोः kámalayoḥ	कमलानाम् kámalānām
Locative	कमलायाम् kámalāyām	कमलयोः kámalayoḥ	कमलासु kámalāsu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of कमल (kámala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलम् kámalam	कमले kámale	कमलानि / कमला¹ kámalāni / kámalā¹
Vocative	कमल kámala	कमले kámale	कमलानि / कमला¹ kámalāni / kámalā¹
Accusative	कमलम् kámalam	कमले kámale	कमलानि / कमला¹ kámalāni / kámalā¹
Instrumental	कमलेन kámalena	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kámalaiḥ / kámalebhiḥ¹
Dative	कमलाय kámalāya	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलेभ्यः kámalebhyaḥ
Ablative	कमलात् kámalāt	कमलाभ्याम् kámalābhyām	कमलेभ्यः kámalebhyaḥ
Genitive	कमलस्य kámalasya	कमलयोः kámalayoḥ	कमलानाम् kámalānām
Locative	कमले kámale	कमलयोः kámalayoḥ	कमलेषु kámaleṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

Helu:
- Sinhalese: කමල (kamala)
Maharastri Prakrit: 𑀓𑀫𑀮 (kamala)
- Old Marathi: kavaḷa
  Devanagari script: कवळ
  
  Modi script: 𑘎𑘪𑘯
Pali: kamala
Paisaci Prakrit: 𑀓𑀫𑀴 (kamaḷa)
- Takka Apabhramsa: कमल (kamala)
  - Punjabi:
    Gurmukhi script: ਕੌਲ (kaul), ਕੰਵਲ (kãval)
    
    Shahmukhi script: قَول‎ (qaul), کَن٘وَل‎ (kaṉval)
- Vracada Apabhramsa: कमल (kamala)
  - Sindhi:
    Arabic script: ڪَنوَرُ‎, ڪَنوَلُ‎
    
    Devanagari script: कँवरु, कँवलु
Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀫𑀮 (kamala)
- Gurjar Apabhramsa: कमल
  - Old Gujarati: कमल (kamala)
    - Gujarati: કમળ (kamaḷ)
- Sauraseni Apabhramsa: कमल
  - Old Hindi: कवल (kavala)
    - Hindustani:
      Hindi: कँवल (kãval)
      
      Urdu: کَن٘وَل‎

Borrowed terms

→ Braj: कमल (kamal)
→ Hindustani:
Hindi: कमल (kamal)

Urdu: کَمَل‎ (kamal)
- → English: Kamal
→ Old Marathi: kamala
Devanagari script: कमल

Modi script: 𑘎𑘦𑘩
- → Marathi: कमळ (kamaḷ)
→ Old Tamil: 𑀓𑀫𑀮𑀫𑁆 (kamalam)
- Tamil: கமலம் (kamalam)
→ Telugu: కమల (kamala)
- ⇒ Telugu: కమలము (kamalamu)

References

Hellwig, Oliver (2010-2023), “kamala”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
Monier Williams (1899), “कमल”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0252.
Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “kamala²”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.