კალმახი

Georgian

Alternative forms

Etymology

From Old Armenian կարմրախայտ (karmraxayt, “trout”, literally “red-spotted”).[2][3][4][5]

The Proto-Kartvelian *ḳalmax- (“fish”) reconstructed by some[6][7][8] within the controversial Nostratic theory is based on the Svan alone, does not take into consideration the Armenian material, and is unreliable[5][9].

Pronunciation
  • IPA(key): /kʼalmaxi/
  • Hyphenation: კალ‧მა‧ხი

Noun

კალმახი • (ḳalmaxi) (plural კალმახები)

  1. trout

Inflection

 
.Georgian.inflection-table tr:hover
{
	background-color:#EBEBEB;
}
Declension of კალმახი (see Georgian declension)
singular plural archaic plural
nominative კალმახი (ḳalmaxi) კალმახები (ḳalmaxebi) კალმახნი (ḳalmaxni)
ergative კალმახმა (ḳalmaxma) კალმახებმა (ḳalmaxebma) კალმახთ(ა) (ḳalmaxt(a))
dative კალმახს(ა) (ḳalmaxs(a)) კალმახებს(ა) (ḳalmaxebs(a)) კალმახთ(ა) (ḳalmaxt(a))
genitive კალმახის(ა) (ḳalmaxis(a)) კალმახების(ა) (ḳalmaxebis(a)) კალმახთ(ა) (ḳalmaxt(a))
instrumental კალმახით(ა) (ḳalmaxit(a)) კალმახებით(ა) (ḳalmaxebit(a))
adverbial კალმახად(ა) (ḳalmaxad(a)) კალმახებად(ა) (ḳalmaxebad(a))
vocative კალმახო (ḳalmaxo) კალმახებო (ḳalmaxebo) კალმახნო (ḳalmaxno)
Notes: archaic plurals might not exist.
Postpositional inflection of კალმახი (see Georgian postpositions)
postpositions taking a dative case singular plural
-ზე (on - ) კალმახზე (ḳalmaxze) კალმახებზე (ḳalmaxebze)
-თან (near - ) კალმახთან (ḳalmaxtan) კალმახებთან (ḳalmaxebtan)
-ში (in - ) კალმახში (ḳalmaxši) კალმახებში (ḳalmaxebši)
-ვით (like a - ) კალმახივით (ḳalmaxivit) კალმახებივით (ḳalmaxebivit)
postpositions taking a genitive case singular plural
-თვის (for - ) კალმახისთვის (ḳalmaxistvis) კალმახებისთვის (ḳalmaxebistvis)
-ებრ (like a - ) კალმახისებრ (ḳalmaxisebr) კალმახებისებრ (ḳalmaxebisebr)
-კენ (towards - ) კალმახისკენ (ḳalmaxisḳen) კალმახებისკენ (ḳalmaxebisḳen)
-გან (from/of - ) კალმახისგან (ḳalmaxisgan) კალმახებისგან (ḳalmaxebisgan)
postpositions taking an instrumental case singular plural
-დან (from / since - ) კალმახიდან (ḳalmaxidan) კალმახებიდან (ḳalmaxebidan)
-ურთ (together with - ) კალმახითურთ (ḳalmaxiturt) კალმახებითურთ (ḳalmaxebiturt)
postpositions taking an adverbial case singular plural
-მდე (up to - ) კალმახამდე (ḳalmaxamde) კალმახებამდე (ḳalmaxebamde)

Descendants

References
  1. Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716), “კალმახი”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [The Wisp of Georgian Words That Beeth a Dictionary], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 159
  2. Марр, Н. (1910), “კალმახა”, in Грамматика чанского (лазского) языка с хрестоматией и словарем [Grammar of the Chan (Laz) Language with a Reader and a Dictionary] (Материалы по яфетическому языкознанию; 2) (in Russian), Saint Petersburg: Academy Press, page 151a
  3. Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “կարմիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), volume II, 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 559a
  4. Łapʿancʿyan, Grigor (1961) Hayocʿ lezvi patmutʿyun. Hin šrǰan [History of the Armenian Language. Ancient Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 89
  5. Климов, Г. А. (1963), “Об этимологической методике Карла Боуды (На материале кавказских языков) [On the etymological method of Karl Bouda (Based on the material of Caucasian languages)]”, in Этимология‎, Moscow: Nauka, page 272 of 268–274
  6. Vladislav Illich-Svitych (1967), “Материалы к сравнительному словарю ностратических языков (индоевропейский, алтайский, уральский, дравидский, картвельский, семитохамитский) [Materials for a Comparative Dictionary of the Nostratic Languages (Indo-European, Altaic, Uralic, Dravidian, Kartvelian, Semito-Hamitic)]”, in Этимология 1965: Материалы и исследования по индоевропейским и другим языкам, Moscow, page 362: “рыба¹ *ḳolʌ”
  7. Starostin, S. A. (2005), “*ḳalmax-”, in Kartvelian etymological database compiled on the basis of G. Klimov's and Fähnrich-Sarjveladze's etymological dictionaries of Kartvelian languages, based on Иллич-Свитыч
  8. Starostin, S. A. (2007), “Subgrouping of Nostratic: comments on Aharon Dolgopolsky's «The Nostratic Macrofamily and Linguistic Paleontology»”, in Starostin, G. S., editor, Trudy po jazykoznaniju [Proceedings in Linguistics]‎ (in Russian), Moscow: Jazyki slavjanskix kulʹtur, →ISBN, page 762
  9. Starostin, S. A. (2007), “Problema genetičeskovo rodstva i klassifikacii kavkazskix jazykov s točki zrenija bazisnoj leksiki”, in Starostin, G. S., editor, Trudy po jazykoznaniju [Proceedings in Linguistics]‎ (in Russian), Moscow: Jazyki slavjanskix kulʹtur, →ISBN, page 539, remarking that the etymology of the Svan word is uncertain and that no Proto-Kartvelian form is reconstructible

Laz

Noun

კალმახი • (ǩalmaxi)

  1. Alternative form of კალმახა (ǩalmaxa)

Mingrelian

Alternative forms

Etymology

From Georgian კალმახი (ḳalmaxi), კალმახა (ḳalmaxa), ultimately from Old Armenian կարմրախայտ (karmraxayt).

Noun

კალმახი • (ḳalmaxi) (plural კალმახეფი)

  1. trout

Derived terms
  • ოკალმახე (oḳalmaxe, a toponym, literally “trout-place”)

Adjective

კალმახი • (ḳalmaxi)

  1. (figuratively, of a person) very beautiful

Descendants

References
  • Kajaia, Otar (2005), “კალმახი”, in Megrul-kartuli leksiḳoni [Mingrelian–Georgian Dictionary], online version prepared by Joost Gippert, Frankfurt am Main, published 2001–2004, page 661
  • Кипшидзе, Иосиф (1914), “კალმახი”, in Грамматика мингрельского (иверского) языка с хрестоматией и словарем [Grammar of the Mingrelian (Iverian) Language with a Reader and a Dictionary] (Материалы по яфетическому языкознанию; 7) (in Russian), Saint Petersburg: Academy Press, page 251b
  • Łapʿancʿyan, Grigor (1961) Hayocʿ lezvi patmutʿyun. Hin šrǰan [History of the Armenian Language. Ancient Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 89
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.