< Reconstruction:Proto-Slavic
Reconstruction:Proto-Slavic/bъrzъ
Proto-Slavic
Etymology
From Proto-Balto-Slavic *burźus. Most likely an archaic u-stem adjective, continuing Proto-Indo-European *br̥ǵʰús from Proto-Indo-European *mreǵʰ- (“short, brief”). Cognate with Lithuanian burzdùs (“swift, quick”), Ancient Greek βραχύς (brakhús, “short”), Latin brevis (“brief”) and related to Proto-Indo-Iranian *mr̥ȷ́ʰúš (“short”), Proto-Germanic *murguz (“merry, leisure”).
Alternative forms
- *bъrzъkъ (extended with Proto-Slavic *-ъkъ)
- *bъrgъ (in East South Slavic)
- *bъrzdъ
Inflection
Indefinite declension of *bъrzъ (hard)
Singular | Masculine | Feminine | Neuter |
---|---|---|---|
Nominative | *bъrzъ | *bъrza | *bъrzo |
Accusative | *bъrzъ | *bъrzǫ | *bъrzo |
Genitive | *bъrza | *bъrzy | *bъrza |
Locative | *bъrzě | *bъrzě | *bъrzě |
Dative | *bъrzu | *bъrzě | *bъrzu |
Instrumental | *bъrzomь | *bъrzojǫ | *bъrzomь |
Vocative | *bъrze | *bъrzo | *bъrzo |
Dual | Masculine | Feminine | Neuter |
Nominative | *bъrza | *bъrzě | *bъrzě |
Accusative | *bъrza | *bъrzě | *bъrzě |
Genitive | *bъrzu | *bъrzu | *bъrzu |
Locative | *bъrzu | *bъrzu | *bъrzu |
Dative | *bъrzoma | *bъrzama | *bъrzoma |
Instrumental | *bъrzoma | *bъrzama | *bъrzoma |
Vocative | *bъrza | *bъrzě | *bъrzě |
Plural | Masculine | Feminine | Neuter |
Nominative | *bъrzi | *bъrzy | *bъrza |
Accusative | *bъrzy | *bъrzy | *bъrza |
Genitive | *bъrzъ | *bъrzъ | *bъrzъ |
Locative | *bъrzěxъ | *bъrzaxъ | *bъrzěxъ |
Dative | *bъrzomъ | *bъrzamъ | *bъrzomъ |
Instrumental | *bъrzy | *bъrzami | *bъrzy |
Vocative | *bъrzi | *bъrzy | *bъrza |
Definite declension of *bъrzъ (hard)
Singular | Masculine | Feminine | Neuter |
---|---|---|---|
Nominative | *bъrzъjь | *bъrzaja | *bъrzoje |
Accusative | *bъrzъjь | *bъrzǫjǫ | *bъrzoje |
Genitive | *bъrzajego | *bъrzyję | *bъrzajego |
Locative | *bъrzějemь | *bъrzěji | *bъrzějemь |
Dative | *bъrzujemu | *bъrzěji | *bъrzujemu |
Instrumental | *bъrzyjimi | *bъrzǫjǫ | *bъrzyjimi |
Vocative | *bъrzъjь | *bъrzaja | *bъrzoje |
Dual | Masculine | Feminine | Neuter |
Nominative | *bъrzaja | *bъrzěji | *bъrzěji |
Accusative | *bъrzaja | *bъrzěji | *bъrzěji |
Genitive | *bъrzuju | *bъrzuju | *bъrzuju |
Locative | *bъrzuju | *bъrzuju | *bъrzuju |
Dative | *bъrzyjima | *bъrzyjima | *bъrzyjima |
Instrumental | *bъrzyjima | *bъrzyjima | *bъrzyjima |
Vocative | *bъrzaja | *bъrzěji | *bъrzěji |
Plural | Masculine | Feminine | Neuter |
Nominative | *bъrziji | *bъrzyję | *bъrzaja |
Accusative | *bъrzyję | *bъrzyję | *bъrzaja |
Genitive | *bъrzъjixъ | *bъrzъjixъ | *bъrzъjixъ |
Locative | *bъrzyjixъ | *bъrzyjixъ | *bъrzyjixъ |
Dative | *bъrzyjimъ | *bъrzyjimъ | *bъrzyjimъ |
Instrumental | *bъrzyjimi | *bъrzyjimi | *bъrzyjimi |
Vocative | *bъrziji | *bъrzyję | *bъrzaja |
Derived terms
- *bъrzьnъ (“quick”)
- *bъrzina, *bъrzostь, *bъrzota (“fastness, swiftness”)
- *bъrzati (“to hurry”)
- *bъrzěti (“to be in a hurry”)
- *bъrzějь (“fast stream”)
- *bъrziti (“to accelerate”)
- *bъrzačь, *bъrzьcь (“fast one, speedster”)
- *bъrzica, *bъrzdica (“fast stream, brook”)
Descendants
- East Slavic:
- South Slavic:
- West Slavic:
Further reading
- Vasmer, Max (1964–1973), “борзо́й”, in Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), transl. and suppl. by Oleg Trubachyov, Moscow: Progress
- Trubachyov, Oleg, editor (1976), “*bъrzъ(jь)”, in Этимологический словарь славянских языков [Etymological Dictionary of Slavic Languages] (in Russian), issue 3 (*bratrьcь – *cьrky), Moscow: Nauka, page 137
- Georgiev V. I., editor (1971), “бърз”, in Български етимологичен речник [Bulgarian Etymological Dictionary] (in Bulgarian), volume 1, Sofia: Bulgarian Academy of Sciences, page 102
References
- Derksen, Rick (2008), “*bъ̑rzъ”, in Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 70: “adj. o (c) ‘fast’”
- Olander, Thomas (2001), “bъrzъ bъrza bъrzo”, in Common Slavic accentological word list, Copenhagen: Editiones Olander: “c hurtig (PR 138)”
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.