batmaq

Azerbaijani
Other scripts
Cyrillic батмаг
Perso-Arabic باتماق‎
FWOTD – 15 March 2023

Etymology

From Proto-Turkic *bat- (“to sink; to fit into, get into”).

Pronunciation
  • IPA(key): /bɑtˈmɑχ/
  • Hyphenation: bat‧maq
  • Audio (Baku)(file)

Verb

batmaq (intransitive)

  1. (of an object) to pierce [+dative]
    Synonym: girmək
    • 1968, İsmayıl Şıxlı, Dəli Kür:
      Çərkəz qışqırıb, ayağına batan çökürlərə fikir vermədən irəli cumdu.
      Çərkəz screamed and rushed forward, not paying attention to the wheat stumps piercing his feet.
    Barmağıma tilişkə batdı. ― A splinter pierced my finger.
  2. to sink
    Gəmi batdı. ― The ship sank.
    Synonym: qərq olmaq
    • 2010 March 26, Modern.az‎:
      Gəmi batdı, 400 mühacir öldü
      A ship sank, 400 immigrants died.
  3. (of eyes or cheeks) to be or become sunken, to fall deeper back into the face
    gözləri batmaq ― to be sunken (of eyes)
    ordları (ovurdları) batmaq ― to be sunken (of cheeks)
  4. to set (of the sun)
    Gün çıxdı, gün batdı. ― The sun rose, the sun set.
  5. to become dirty [+dative = with]
    Synonyms: çirklənmək, bulaşmaq, bulanmaq, kirlənmək
    • 2013, Mahmud Allahmanlı, editor, Borçalı folklor örnəkləri. Dastanlar., page 217:
      Getdi özünü çamıra saldı üst-başı palçığa batdı, istədim qolunnan tutam qaldıram, mənim də üst-başımı palçığa bulaşdırdı.
      He went and got himself into slush, his clothes got soiled in mud, [so] I wanted to grab him by the arm and get him up, [but] he got my clothes soiled in the mud too.
    Əlləri qana batdı. ― His/her/their hands got dirty with blood.
  6. to be completely destroyed, ruined, leveled (of a city, constructions etc.)
    Şəhər batdı. ― The city was leveled.
  7. to vanish
    adı batmaq ― to disappear without leaving a trace
    izi batmaq ― to disappear without leaving a trace
    itib-batmaq ― to vanish into thin air
  8. to be wasted, to go to waste, to be lost
    • 2022 March 22, demokrat.az‎:
      Subsidiya batdı, kredit batdı, insan əməyi batdı, məhsuldarlıq batdı, ixrac istənilən nəticəni vermədi, daxili bazarda qiymət qalxdı.
      Subsidies went to waste, loans went to waste, human labor went to waste, productivity deteriorated, exports didn't give the desired results, prices in the domestic market went up.
    Hər şey batdı! ― All is lost!
  9. (colloquial) to go bankrupt, go bust
    Synonyms: müflis olmaq, iflas etmək
    • 2010 March 26, “Qlobal böhran və onun səbəbləri.”, in Kayzen‎:
      Beləliklə, Amerikanın maliyyə sistemində böhran başladı, lakin Amerika hökuməti və Mərkəzi Bankı (Federal Ehtiyatlar Sistemi) çalışdı ki, böyük bankları iflasdan qurtarsın və etdi də, sadəcə bir böyük bankı (Lehman Brothers) xilas etmək fikrindən vaz keçdi və o bank batdı.
      Thus, a crisis began in the American financial system; however, American government and the central bank (the Federal Reserve System) attempted to rescue the major banks from bankruptcy and succeeded in doing so; it only refrained from rescuing one major bank (Lehman Brothers) and that bank went bankrupt.
    Bank batdı. ― The bank went bust.
  10. (colloquial) to be in trouble, rooted, screwed
    • 2020, Aqşin Yenisey, Azadlığın bədəni:
      Amma arvad xeylağına etibar yoxdu, birdə gördün doğdu, doğsa, ikimiz də batdıq.
      You can't trust women though, what if she gives birth? If she does, we're both rooted.
  11. (of voice) to become hoarse
    O qədər qışqırdım ki, səsim batdı. ― I've screamed so much that my voice became hoarse.
  12. (of ears) to become stuffed up or to pop; (of hearing) to become temporarily worsened
    Synonym: tutulmaq
    Qulağım batdı. ― My ears popped.

Conjugation
Conjugation of batmaq
positive
subject non-past participle batan
subject past participle batmış
subject future definite participle batacaq
non-subject future participle (mənim +) batacağım (sənin +) batacağın (onun +) batacağı (bizim +) batacağımız (sizin +) batacağınız (onların +) batacağı or batacaqları
non-subject past participle (mənim +) batdığım (sənin +) batdığın (onun +) batdığı (bizim +) batdığımız (sizin +) batdığınız (onların +) batdığı or batdıqları
batıb
general temporal participle batanda
participle of intensification batdıqca
specific temporal participle batarkən
reduplicated participle bata-bata
modal participle bataraq
infinitive batmaq
singular plural
first second third first second third
indicative present simple batıram batırsan batır batırıq batırsınız batırlar
perfect 1 batmışam batmısan,
batmışsan*		 batmışdır batmışıq batmısınız,
batmışsınız*		 batmışlar
perfect 2 – batıbsan batıb(dır) – batıbsınız batıb(dır)lar
past simple batdım batdın batdı batdıq batdınız batdılar
continuous batırdım batırdın batırdı batırdıq batırdınız batırdılar
perfect batmışdım batmışdın batmışdı batmışdıq batmışdınız batmışdılar
future definite batacağam batacaqsan batacaq batacağıq batacaqsınız batacaqlar
indefinite bataram batarsan batar batarıq batarsınız batarlar
future-in-the-past definite batacaqdım batacaqdın batacaqdı batacaqdıq batacaqdınız batacaqdılar
indefinite batardım batardın batardı batardıq batardınız batardılar
conditional present batsam batsan batsa batsaq batsanız batsalar
past batsaydım batsaydın batsaydı batsaydıq batsaydınız batsaydılar
subjunctive batam batasan bata bataq batasınız batalar
hortative batasıyam batasısan batası batasıyıq batasısınız batasılar
obligational present batmalıyam batmalısan batmalı batmalıyıq batmalısınız batmalılar
past batmalıydım batmalıydın batmalıydı batmalıydıq batmalıydınız batmalıydılar
evidential present batırmışam batırmışsan batırmış batırmışıq batırmışsınız batırmışlar
past batıbmışam batıbmışsan batıbmış batıbmışıq batıbmışsınız batıbmışlar
imperative batım bat batsın bataq,
batalım*		 batın batsınlar
negative
subject non-past participle batmayan
subject past participle batmamış
subject future definite participle batmayacaq
non-subject future participle (mənim +) batmayacağım (sənin +) batmayacağın (onun +) batmayacağı (bizim +) batmayacağımız (sizin +) batmayacağınız (onların +) batmayacağı or batmayacaqları
non-subject participle (mənim +) batmadığım (sənin +) batmadığın (onun +) batmadığı (bizim +) batmadığımız (sizin +) batmadığınız (onların +) batmadığı or batmadıqları
negative converb -
caritive compound batmadan
general temporal participle batmayanda
participle of intensification batmadıqca
specific temporal participle batmayarkən
modal participle batmayaraq
infinitive batmamaq
singular plural
first second third first second third
indicative present simple batmıram batmırsan batmır batmırıq batmırsınız batmırlar
perfect 1 batmamışam batmamısan,
batmamışsan*		 batmamış batmamışıq batmamısınız,
batmamışsınız*		 batmamışlar
perfect 2 – batmayıbsan batmayıb(dır) – batmayıbsınız batmayıb(dır)lar
past simple batmadım batmadın batmadı batmadıq batmadınız batmadılar
continuous batmırdım batmırdın batmırdı batmırdıq batmırdınız batmırdılar
perfect batmamışdım batmamışdın batmamışdı batmamışdıq batmamışdınız batmamışdılar
future definite batmayacağam batmayacaqsan batmayacaq batmayacağıq batmayacaqsınız batmayacaqlar
indefinite batmaram batmarsan,
batmazsan		 batmaz batmarıq batmarsınız, batmazsınız batmazlar
future-in-the-past definite batmayacaqdım batmayacaqdın batmayacaqdı batmayacaqdıq batmayacaqdınız batmayacaqdılar
indefinite batmazdım batmazdın batmazdı batmazdıq batmazdınız batmazdılar
conditional present batmasam batmasan batmasa batmasaq batmasanız batmasalar
past batmasaydım batmasaydın batmasaydı batmasaydıq batmasaydınız batmasaydılar
subjunctive batmayam batmayasan batmaya batmayaq batmayasınız batmayalar
hortative batmayasıyam batmayasısan batmayası batmayasıyıq batmayasısınız batmayasılar
obligational present batmamalıyam batmamalısan batmamalı batmamalıyıq batmamalısınız batmamalılar
past batmamalıydım batmamalıydın batmamalıydı batmamalıydıq batmamalıydınız batmamalıydılar
evidential present batmayırmışam batmayırmışsan batmayırmış batmayırmışıq batmayırmışsınız batmayırmışlar
past batmayıbmışam batmayıbmışsan batmayıbmış batmayıbmışıq batmayıbmışsınız batmayıbmışlar
imperative batmayım batma batmasın batmayaq
batmayalım*		 batmayın batmasınlar
negative potential
subject non-past participle batammayan
subject future definite participle batammayacaq
non-subject participle (mənim +) batammadığım (sənin +) batammadığın (onun +) batammadığı (bizim +) batammadığımız (sizin +) batammadığınız (onların +) batammadığı or batammadıqları
converb -
caritive potentian converb batammadan
general temporal participle batammayanda
participle of intensification batammadıqca
specific temporal participle batammayarkən
modal participle batammayaraq
infinitive batammamaq
singular plural
first second third first second third
indicative present simple batammıram batammırsan batammır batammırıq batammırsınız batammırlar
perfect 1 batammamışam batammamısan,
batammamışsan*		 batammamışdır batammamışıq batammamısınız,
batammamışsınız*		 batammaşmılar
perfect 2 – batammayıbsan batammayıb(dır) – batammayıbsınız batammayıb(dır)lar
past simple batammadım batammadın batammadı batammadıq batammadınız batammadılar
continuous batammırdım batammırdın batammırdı batammırdıq batammırdınız batammırdılır
perfect batammamışdım batammamışdın batammamışdı batammamışdıq batammamışdınız batammamışdılar
future definite batammayacağam batammayacaqsan batammayacaq batammayacağıq batammayacaqsınız batammayacaqlar
indefinite batammaram batammarsan,
batammazsan		 batammaz batammarıq batammarsınız,
batammazsınız		 batammazlar
future-in-the-past definite batammayacaqdım batammayacaqdın batammayacaqdı batammayacaqdıq batammayacaqdınız batammayacaqdılar
indefinite batammazdım batammazdın batammazdı batammazdıq batammazdınız batammazdılar
conditional present batammasam batammasan batammasa batammasaq batammasanız batammasalar
past batammasaydım batammasaydın batammasaydı batammasaydıq batammasaydınız batammasaydılar
subjunctive batammayam batammayasan batammaya batammayaq batammayasınız batammayalar
imperative batammayım batamma batammasın batammayaq batammayın batammasınlar
* dated or high-register

Derived terms
Compound words
Compound verbs and phrases

Further reading

Khalaj
Perso-Arabic باتماق‎

Etymology

From Proto-Turkic *bat-.

Pronunciation
  • IPA(key): /batˈmaq/

Verb

batmaq

  1. to submerge, to sink

References
  • Doerfer, Gerhard (1980) Wörterbuch des Chaladsch (Dialekt von Charrab) [Khalaj dictionary] (in German), Budapest: Akadémiai Kiadó
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.