tarlaigh

Irish

Pronunciation

(Galway) IPA^(key): /ˈt̪ˠɑːɾˠl̪ˠə/

Etymology 1

New formation to the past tense tharla (“happened”), from Old Irish do·rala, ·tarla (“happened; put (past tense)”) (suppletive preterite of do·cuirethar), from to- + ro- + Proto-Celtic *layo-, from Proto-Indo-European *leh₁- (“let, leave”) (Latin lētum (“death”); Old Church Slavonic лѣнъ (lěnŭ, “lazy”); Hittite [script needed] (laizzi, “lets”); Lithuanian liáutis (“stop”); Gothic 𐌻𐌴𐍅𐌾𐌰𐌽 (lēwjan, “betray”), 𐌻𐌴𐍅 (lēw, “opportunity, cause”)). Compare Scottish Gaelic tàrlaidh.

Alternative forms

tárlaigh, tárluigh (superseded)

Verb

tarlaigh (defective, present analytic tarlaíonn, past analytic tharla, verbal noun tarlú)

to happen, befall, occur

Conjugation

Conjugation of tarlaigh

		singular	plural	relative
		third	third	relative
indicative	present	tarlaíonn sé, sí	tarlaíonn siad; tarlaíd^†	a tharlaíonn; a tharlaíos / a dtarlaíonn; a dtarlaíos
	past	tharla sé, sí tharlaigh sé, sí†	tharla siad; tharlaigh siad†; tharladar	a tharla / ar tharla*; a tharlaigh† / ar tharlaigh†
	past habitual	tharlaíodh sé, sí / dtarlaíodh sé, sí‡‡	tharlaídís; tharlaíodh siad / dtarlaidís‡‡; dtarlaíodh siad‡‡	a tharlaíodh / a dtarlaíodh*
	future	tarlóidh sé, sí	tarlóidh siad; tarlóid^†	a tharlóidh, a tharlós / a dtarlóidh, a dtarlós
conditional		tharlódh sé, sí / dtarlódh sé, sí‡‡	tharlóidís; tharlódh siad / dtarlóidís‡‡; dtarlódh siad‡‡	a tharlódh / a dtarlódh*
subjunctive	past	dá dtarlaíodh sé, sí	dá dtarlaídís; dá dtarlaíodh siad	—
verbal noun		tarlú

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

Etymology 2

From the verbal noun tarlú (“haulage”), from earlier tarlódh.

Alternative forms

tarlaidh (superseded)

Verb

tarlaigh (present analytic tarlaíonn, future analytic tarlóidh, verbal noun tarlú, past participle tarlaithe)

to haul, drag
to draw (up, out; pull)
to transport

Conjugation

Second Conjugation

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	tarlaím	tarlaíonn tú; tarlaír^†	tarlaíonn sé, sí	tarlaímid; tarlaíonn muid	tarlaíonn sibh	tarlaíonn siad; tarlaíd^†	a tharlaíonn; a tharlaíos / a dtarlaíonn; a dtarlaíos	tarlaítear
	past	tharlaigh mé; tharlaíos	tharlaigh tú; tharlaís	tharlaigh sé, sí	tharlaíomar; tharlaigh muid	tharlaigh sibh; tharlaíobhair	tharlaigh siad; tharlaíodar	a tharlaigh / ar tharlaigh*	tarlaíodh
	past habitual	tharlaínn / dtarlaínn‡‡	tharlaíteá / dtarlaíteá‡‡	tharlaíodh sé, sí / dtarlaíodh sé, sí‡‡	tharlaímis; tharlaíodh muid / dtarlaímis‡‡; dtarlaíodh muid‡‡	tharlaíodh sibh / dtarlaíodh sibh‡‡	tharlaídís; tharlaíodh siad / dtarlaídís‡‡; dtarlaíodh siad‡‡	a tharlaíodh / a dtarlaíodh*	tharlaítí / dtarlaítí‡‡
	future	tarlóidh mé; tarlód; tarlóchaidh mé^†	tarlóidh tú; tarlóir^†; tarlóchaidh tú^†	tarlóidh sé, sí; tarlóchaidh sé, sí^†	tarlóimid; tarlóidh muid; tarlóchaimid^†; tarlóchaidh muid^†	tarlóidh sibh; tarlóchaidh sibh^†	tarlóidh siad; tarlóid^†; tarlóchaidh siad^†	a tharlóidh; a tharlós; a tharlóchaidh^†; a tharlóchas^† / a dtarlóidh; a dtarlós; a dtarlóchaidh^†; a dtarlóchas^†	tarlófar; tarlóchar^†
conditional		tharlóinn; tharlóchainn^† / dtarlóinn‡‡; dtarlóchainn^†‡‡	tharlófá; tharlóchthá^† / dtarlófá‡‡; dtarlóchthá^†‡‡	tharlódh sé, sí; tharlóchadh sé, sí^† / dtarlódh sé, sí‡‡; dtarlóchadh sé, sí^†‡‡	tharlóimis; tharlódh muid; tharlóchaimis^†; tharlóchadh muid^† / dtarlóimis‡‡; dtarlódh muid‡‡; dtarlóchaimis^†‡‡; dtarlóchadh muid^†‡‡	tharlódh sibh; tharlóchadh sibh^† / dtarlódh sibh‡‡; dtarlóchadh sibh^†‡‡	tharlóidís; tharlódh siad; tharlóchadh siad^† / dtarlóidís‡‡; dtarlódh siad‡‡; dtarlóchadh siad^†‡‡	a tharlódh; a tharlóchadh^† / a dtarlódh; a dtarlóchadh^†	tharlófaí; tharlóchthaí^† / dtarlófaí‡‡; dtarlóchthaí^†‡‡
subjunctive	present	go dtarlaí mé; go dtarlaíod^†	go dtarlaí tú; go dtarlaír^†	go dtarlaí sé, sí	go dtarlaímid; go dtarlaí muid	go dtarlaí sibh	go dtarlaí siad; go dtarlaíd^†	—	go dtarlaítear
subjunctive	past	dá dtarlaínn	dá dtarlaíteá	dá dtarlaíodh sé, sí	dá dtarlaímis; dá dtarlaíodh muid	dá dtarlaíodh sibh	dá dtarlaídís; dá dtarlaíodh siad	—	dá dtarlaítí
imperative		tarlaím	tarlaigh	tarlaíodh sé, sí	tarlaímis	tarlaígí; tarlaídh^†	tarlaídís	—	tarlaítear
verbal noun		tarlú
past participle		tarlaithe

* Indirect relative
† Archaic or dialect form
‡‡ Dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
tarlaigh	tharlaigh	dtarlaigh
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References

Matasović, Ranko (2009) Etymological Dictionary of Proto-Celtic (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 9), Leiden: Brill, →ISBN, page 235
G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “do·cuirethar”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “tarlód”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
Dinneen, Patrick S. (1904), “tarla; tarlaidhim; tarlódh”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 1st edition, Dublin: Irish Texts Society, page 720
Ó Dónaill, Niall (1977), “tarlaigh”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.