հարել
Armenian
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [hɑˈɾɛl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [hɑˈɾɛl]
Etymology 1
From Old Armenian հարում (harum).
Verb
հարել • (harel) (transitive)
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | հարել (harel) | imperfective converb | հարում (harum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | հարվել (harvel) | simultaneous converb | հարելիս (harelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | հարել (harel) | ||||
| aorist stem | հար- (har-) | future converb I | հարելու (harelu) | ||||
| resultative participle | հարած (harac) | future converb II | հարելիք (harelikʿ) | ||||
| subject participle | հարող (haroł) | connegative converb | հարի (hari) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հարում եմ (harum em) | հարում ես (harum es) | հարում է (harum ē) | հարում ենք (harum enkʿ) | հարում եք (harum ekʿ) | հարում են (harum en) | |
| past imperfective | հարում էի (harum ēi) | հարում էիր (harum ēir) | հարում էր (harum ēr) | հարում էինք (harum ēinkʿ) | հարում էիք (harum ēikʿ) | հարում էին (harum ēin) | |
| future | հարելու եմ (harelu em) | հարելու ես (harelu es) | հարելու է (harelu ē) | հարելու ենք (harelu enkʿ) | հարելու եք (harelu ekʿ) | հարելու են (harelu en) | |
| past future | հարելու էի (harelu ēi) | հարելու էիր (harelu ēir) | հարելու էր (harelu ēr) | հարելու էինք (harelu ēinkʿ) | հարելու էիք (harelu ēikʿ) | հարելու էին (harelu ēin) | |
| present perfect | հարել եմ (harel em) | հարել ես (harel es) | հարել է (harel ē) | հարել ենք (harel enkʿ) | հարել եք (harel ekʿ) | հարել են (harel en) | |
| pluperfect | հարել էի (harel ēi) | հարել էիր (harel ēir) | հարել էր (harel ēr) | հարել էինք (harel ēinkʿ) | հարել էիք (harel ēikʿ) | հարել էին (harel ēin) | |
| aorist (past perfective) | հարեցի, հարի* (harecʿi, hari*) | հարեցիր, հարիր* (harecʿir, harir*) | հարեց (harecʿ) | հարեցինք, հարինք* (harecʿinkʿ, harinkʿ*) | հարեցիք, հարիք* (harecʿikʿ, harikʿ*) | հարեցին, հարին* (harecʿin, harin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հարեմ (harem) | հարես (hares) | հարի (hari) | հարենք (harenkʿ) | հարեք (harekʿ) | հարեն (haren) | |
| past | հարեի (harei) | հարեիր (hareir) | հարեր (harer) | հարեինք (hareinkʿ) | հարեիք (hareikʿ) | հարեին (harein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կհարեմ (kharem) | կհարես (khares) | կհարի (khari) | կհարենք (kharenkʿ) | կհարեք (kharekʿ) | կհարեն (kharen) | |
| past | կհարեի (kharei) | կհարեիր (khareir) | կհարեր (kharer) | կհարեինք (khareinkʿ) | կհարեիք (khareikʿ) | կհարեին (kharein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | հարի՛ր, հարի՛* (harír, harí*) | — | — | հարե՛ք, հարեցե՛ք** (harékʿ, harecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չհարել (čʿharel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չհարած (čʿharac) | ||||||
| subject participle | չհարող (čʿharoł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ հարում (čʿem harum) | չես հարում (čʿes harum) | չի հարում (čʿi harum) | չենք հարում (čʿenkʿ harum) | չեք հարում (čʿekʿ harum) | չեն հարում (čʿen harum) | |
| past imperfective | չէի հարում (čʿēi harum) | չէիր հարում (čʿēir harum) | չէր հարում (čʿēr harum) | չէինք հարում (čʿēinkʿ harum) | չէիք հարում (čʿēikʿ harum) | չէին հարում (čʿēin harum) | |
| future | չեմ հարելու (čʿem harelu) | չես հարելու (čʿes harelu) | չի հարելու (čʿi harelu) | չենք հարելու (čʿenkʿ harelu) | չեք հարելու (čʿekʿ harelu) | չեն հարելու (čʿen harelu) | |
| past future | չէի հարելու (čʿēi harelu) | չէիր հարելու (čʿēir harelu) | չէր հարելու (čʿēr harelu) | չէինք հարելու (čʿēinkʿ harelu) | չէիք հարելու (čʿēikʿ harelu) | չէին հարելու (čʿēin harelu) | |
| present perfect | չեմ հարել (čʿem harel) | չես հարել (čʿes harel) | չի հարել (čʿi harel) | չենք հարել (čʿenkʿ harel) | չեք հարել (čʿekʿ harel) | չեն հարել (čʿen harel) | |
| pluperfect | չէի հարել (čʿēi harel) | չէիր հարել (čʿēir harel) | չէր հարել (čʿēr harel) | չէինք հարել (čʿēinkʿ harel) | չէիք հարել (čʿēikʿ harel) | չէին հարել (čʿēin harel) | |
| aorist (past perfective) | չհարեցի, չհարի* (čʿharecʿi, čʿhari*) | չհարեցիր, չհարիր* (čʿharecʿir, čʿharir*) | չհարեց (čʿharecʿ) | չհարեցինք, չհարինք* (čʿharecʿinkʿ, čʿharinkʿ*) | չհարեցիք, չհարիք* (čʿharecʿikʿ, čʿharikʿ*) | չհարեցին, չհարին* (čʿharecʿin, čʿharin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չհարեմ (čʿharem) | չհարես (čʿhares) | չհարի (čʿhari) | չհարենք (čʿharenkʿ) | չհարեք (čʿharekʿ) | չհարեն (čʿharen) | |
| past | չհարեի (čʿharei) | չհարեիր (čʿhareir) | չհարեր (čʿharer) | չհարեինք (čʿhareinkʿ) | չհարեիք (čʿhareikʿ) | չհարեին (čʿharein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ հարի (čʿem hari) | չես հարի (čʿes hari) | չի հարի (čʿi hari) | չենք հարի (čʿenkʿ hari) | չեք հարի (čʿekʿ hari) | չեն հարի (čʿen hari) | |
| past | չէի հարի (čʿēi hari) | չէիր հարի (čʿēir hari) | չէր հարի (čʿēr hari) | չէինք հարի (čʿēinkʿ hari) | չէիք հարի (čʿēikʿ hari) | չէին հարի (čʿēin hari) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ հարիր, մի՛ հարի* (mí harir, mí hari*) | — | — | մի՛ հարեք, մի՛ հարեցեք** (mí harekʿ, mí harecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հարել (harel) | |||
| dative | հարելու (harelu) | |||
| ablative | հարելուց (harelucʿ) | |||
| instrumental | հարելով (harelov) | |||
| locative | հարելում (harelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | հարելը/հարելն (harelə/hareln) | |||
| dative | հարելուն (harelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հարելս (harels) | |||
| dative | հարելուս (harelus) | |||
| ablative | հարելուցս (harelucʿs) | |||
| instrumental | հարելովս (harelovs) | |||
| locative | հարելումս (harelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հարելդ (hareld) | |||
| dative | հարելուդ (harelud) | |||
| ablative | հարելուցդ (harelucʿd) | |||
| instrumental | հարելովդ (harelovd) | |||
| locative | հարելումդ (harelumd) | |||
Derived terms
- արևահար (arewahar)
- դաշնակահար (dašnakahar)
- դուդուկահար (dudukahar)
- երգեհոնահար (ergehonahar)
- զանգահարել (zangaharel)
- թավջութակահար (tʿavǰutʿakahar)
- կիթառահար (kitʿaṙahar)
- հար (har)
- հարինք (harinkʿ)
- հովհար (hovhar)
- շեփորահար (šepʿorahar)
- ջութակահար (ǰutʿakahar)
- տավիղահար (taviłahar)
- ցրտահար (cʿrtahar)
- ֆլեյտահար (fleytahar)
Etymology 2
From Old Armenian յարիմ (yarim).
Alternative forms
- յարել (yarel) – traditional orthography spelling
- յարիլ (yaril) – Western Armenian
Verb
հարել • (harel)
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | հարել (harel) | imperfective converb | հարում (harum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | հարվել (harvel) | simultaneous converb | հարելիս (harelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | հարել (harel) | ||||
| aorist stem | հար- (har-) | future converb I | հարելու (harelu) | ||||
| resultative participle | հարած (harac) | future converb II | հարելիք (harelikʿ) | ||||
| subject participle | հարող (haroł) | connegative converb | հարի (hari) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հարում եմ (harum em) | հարում ես (harum es) | հարում է (harum ē) | հարում ենք (harum enkʿ) | հարում եք (harum ekʿ) | հարում են (harum en) | |
| past imperfective | հարում էի (harum ēi) | հարում էիր (harum ēir) | հարում էր (harum ēr) | հարում էինք (harum ēinkʿ) | հարում էիք (harum ēikʿ) | հարում էին (harum ēin) | |
| future | հարելու եմ (harelu em) | հարելու ես (harelu es) | հարելու է (harelu ē) | հարելու ենք (harelu enkʿ) | հարելու եք (harelu ekʿ) | հարելու են (harelu en) | |
| past future | հարելու էի (harelu ēi) | հարելու էիր (harelu ēir) | հարելու էր (harelu ēr) | հարելու էինք (harelu ēinkʿ) | հարելու էիք (harelu ēikʿ) | հարելու էին (harelu ēin) | |
| present perfect | հարել եմ (harel em) | հարել ես (harel es) | հարել է (harel ē) | հարել ենք (harel enkʿ) | հարել եք (harel ekʿ) | հարել են (harel en) | |
| pluperfect | հարել էի (harel ēi) | հարել էիր (harel ēir) | հարել էր (harel ēr) | հարել էինք (harel ēinkʿ) | հարել էիք (harel ēikʿ) | հարել էին (harel ēin) | |
| aorist (past perfective) | հարեցի, հարի* (harecʿi, hari*) | հարեցիր, հարիր* (harecʿir, harir*) | հարեց (harecʿ) | հարեցինք, հարինք* (harecʿinkʿ, harinkʿ*) | հարեցիք, հարիք* (harecʿikʿ, harikʿ*) | հարեցին, հարին* (harecʿin, harin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | հարեմ (harem) | հարես (hares) | հարի (hari) | հարենք (harenkʿ) | հարեք (harekʿ) | հարեն (haren) | |
| past | հարեի (harei) | հարեիր (hareir) | հարեր (harer) | հարեինք (hareinkʿ) | հարեիք (hareikʿ) | հարեին (harein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կհարեմ (kharem) | կհարես (khares) | կհարի (khari) | կհարենք (kharenkʿ) | կհարեք (kharekʿ) | կհարեն (kharen) | |
| past | կհարեի (kharei) | կհարեիր (khareir) | կհարեր (kharer) | կհարեինք (khareinkʿ) | կհարեիք (khareikʿ) | կհարեին (kharein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | հարի՛ր, հարի՛* (harír, harí*) | — | — | հարե՛ք, հարեցե՛ք** (harékʿ, harecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չհարել (čʿharel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չհարած (čʿharac) | ||||||
| subject participle | չհարող (čʿharoł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ հարում (čʿem harum) | չես հարում (čʿes harum) | չի հարում (čʿi harum) | չենք հարում (čʿenkʿ harum) | չեք հարում (čʿekʿ harum) | չեն հարում (čʿen harum) | |
| past imperfective | չէի հարում (čʿēi harum) | չէիր հարում (čʿēir harum) | չէր հարում (čʿēr harum) | չէինք հարում (čʿēinkʿ harum) | չէիք հարում (čʿēikʿ harum) | չէին հարում (čʿēin harum) | |
| future | չեմ հարելու (čʿem harelu) | չես հարելու (čʿes harelu) | չի հարելու (čʿi harelu) | չենք հարելու (čʿenkʿ harelu) | չեք հարելու (čʿekʿ harelu) | չեն հարելու (čʿen harelu) | |
| past future | չէի հարելու (čʿēi harelu) | չէիր հարելու (čʿēir harelu) | չէր հարելու (čʿēr harelu) | չէինք հարելու (čʿēinkʿ harelu) | չէիք հարելու (čʿēikʿ harelu) | չէին հարելու (čʿēin harelu) | |
| present perfect | չեմ հարել (čʿem harel) | չես հարել (čʿes harel) | չի հարել (čʿi harel) | չենք հարել (čʿenkʿ harel) | չեք հարել (čʿekʿ harel) | չեն հարել (čʿen harel) | |
| pluperfect | չէի հարել (čʿēi harel) | չէիր հարել (čʿēir harel) | չէր հարել (čʿēr harel) | չէինք հարել (čʿēinkʿ harel) | չէիք հարել (čʿēikʿ harel) | չէին հարել (čʿēin harel) | |
| aorist (past perfective) | չհարեցի, չհարի* (čʿharecʿi, čʿhari*) | չհարեցիր, չհարիր* (čʿharecʿir, čʿharir*) | չհարեց (čʿharecʿ) | չհարեցինք, չհարինք* (čʿharecʿinkʿ, čʿharinkʿ*) | չհարեցիք, չհարիք* (čʿharecʿikʿ, čʿharikʿ*) | չհարեցին, չհարին* (čʿharecʿin, čʿharin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չհարեմ (čʿharem) | չհարես (čʿhares) | չհարի (čʿhari) | չհարենք (čʿharenkʿ) | չհարեք (čʿharekʿ) | չհարեն (čʿharen) | |
| past | չհարեի (čʿharei) | չհարեիր (čʿhareir) | չհարեր (čʿharer) | չհարեինք (čʿhareinkʿ) | չհարեիք (čʿhareikʿ) | չհարեին (čʿharein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ հարի (čʿem hari) | չես հարի (čʿes hari) | չի հարի (čʿi hari) | չենք հարի (čʿenkʿ hari) | չեք հարի (čʿekʿ hari) | չեն հարի (čʿen hari) | |
| past | չէի հարի (čʿēi hari) | չէիր հարի (čʿēir hari) | չէր հարի (čʿēr hari) | չէինք հարի (čʿēinkʿ hari) | չէիք հարի (čʿēikʿ hari) | չէին հարի (čʿēin hari) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ հարիր, մի՛ հարի* (mí harir, mí hari*) | — | — | մի՛ հարեք, մի՛ հարեցեք** (mí harekʿ, mí harecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հարել (harel) | |||
| dative | հարելու (harelu) | |||
| ablative | հարելուց (harelucʿ) | |||
| instrumental | հարելով (harelov) | |||
| locative | հարելում (harelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | հարելը/հարելն (harelə/hareln) | |||
| dative | հարելուն (harelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հարելս (harels) | |||
| dative | հարելուս (harelus) | |||
| ablative | հարելուցս (harelucʿs) | |||
| instrumental | հարելովս (harelovs) | |||
| locative | հարելումս (harelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հարելդ (hareld) | |||
| dative | հարելուդ (harelud) | |||
| ablative | հարելուցդ (harelucʿd) | |||
| instrumental | հարելովդ (harelovd) | |||
| locative | հարելումդ (harelumd) | |||
Further reading
- “հարել”, in Žamanakakicʿ hayocʿ lezvi bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980
- Ałayan, Ēduard (1976), “հարել”, in Ardi hayereni bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
- Malxaseancʿ, Stepʿan (1944–1945), “հարել”, in Hayerēn bacʿatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), Yerevan: State Publishing House
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.