вал

See also: вял

Bulgarian

Etymology

Diachronically from Proto-Slavic *valъ. Synchronically could be interpreted either as a resultant noun or as the origin of Bulgarian валя́ (valjá, “to rain; to knock, to tumble down”). The technical meaning is borrowed from Russian вал (val), ultimately from the same origin.

Pronunciation

IPA^(key): [vaɫ]

Noun

вал • (val) m

embankment, digue, man-made mound
Synonyms: сип (sip), ди́га (díga)
high wave
Synonyms: вълна́ (vǎlná), (dialectal) бран (bran), (dialectal) слап (slap), тала́з (taláz)
(technical) shaft
коля́нов вал ― koljánov val ― crankshaft

Declension

Declension of вал

	singular	plural
indefinite	вал val	ва́лове válove
definite (subject form)	ва́лът válǎt	ва́ловете válovete
definite (object form)	ва́ла vála	ва́ловете válovete
count form	—	ва́ла vála

Derived terms

подва́л (podvál, “firmament, basement”) (dialectal)
прева́л (prevál, “opposite slope of a hill”)
прова́л (provál, “failure, downfall”)
свал (sval) (obsolete)
- самосва́л (samosvál, “dump truck”)
- сва́лка (sválka, “flirting”)
разва́л (razvál, “breakdown”)
ува́л (uvál, “dale, depression”) (dialectal)
ва́лог (válog, “depression between highlands”) (dialectal)
ва́лов (válov, “rolling, axle”)
ва́лък (válǎk) (dialectal)

Related terms

вале́ж (valéž, “rainfall, snowfall”)
ва́ляк (váljak, “roller (machine)”)

References

вал in Rečnik na bǎlgarskija ezik (Institut za bǎlgarski ezik)
вал in Rečnik na bǎlgarskija ezik (Čitanka.Info)

Erzya

Etymology

From Proto-Uralic *wala. Cognates include Finnish vala (“oath”).

Noun

вал • (val)

word

Derived terms

nouns: валкс (valks), валнэ (valne)

Komi-Zyrian

Etymology

Borrowed from Russian вал (val).

Pronunciation

IPA^(key): /ˈʋal/, [ˈʋäɫ]
Hyphenation: вал

Noun

вал • (val)

billow, wave

Declension

Declension of вал (stem: валй-)
		singular	plural
nominative		вал (val)	валъяс (valjas)
accusative	I^*	вал (val)	валъяс (valjas)
accusative	II^*	валйӧс (valjös)	валъясӧс (valjasös)
instrumental		валйӧн (valjön)	валъясӧн (valjasön)
comitative		валкӧд (valköd)	валъяскӧд (valjasköd)
caritive		валтӧг (valtög)	валъястӧг (valjastög)
consecutive		валла (valla)	валъясла (valjasla)
genitive		валлӧн (vallön)	валъяслӧн (valjaslön)
ablative		валлысь (vallyś)	валъяслысь (valjaslyś)
dative		валлы (vally)	валъяслы (valjasly)
inessive		валйын (valjyn)	валъясын (valjasyn)
elative		валйысь (valjyś)	валъясысь (valjasyś)
illative		валйӧ (valjö)	валъясӧ (valjasö)
egressive		валсянь (valśaň)	валъяссянь (valjasśaň)
approximative		валлань (vallaň)	валъяслань (valjaslaň)
terminative		валйӧдз (valjödź)	валъясӧдз (valjasödź)
prolative	I	валйӧд (valjöd)	валъясӧд (valjasöd)
prolative	II	валті (valti)	валъясті (valjasti)
^*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

Possessive declension of вал

First person singular
		singular	plural
nominative		валйӧй (valjöj)	валъясӧй (valjasöj)
accusative	I^*	валйӧй (valjöj)	валъясӧй (valjasöj)
accusative	II^*	валйӧс (valjös)	валъясӧс (valjasös)
instrumental		валнам (valnam)	валъяснам (valjasnam)
comitative		валйӧйкӧд (valjöjköd)	валъясӧйкӧд (valjasöjköd)
caritive		валтӧгым (valtögym)	валъястӧгым (valjastögym)
consecutive		валйӧйла (valjöjla)	валъясӧйла (valjasöjla)
genitive		валйӧйлӧн (valjöjlön)	валъясӧйлӧн (valjasöjlön)
ablative		валйӧйлысь (valjöjlyś)	валъясӧйлысь (valjasöjlyś)
dative		валйӧйлы (valjöjly)	валъясӧйлы (valjasöjly)
inessive		валъям (valjam)	валъясам (valjasam)
elative		валсьым (valśym)	валъяссьым (valjasśym)
illative		валъям (valjam)	валъясам (valjasam)
egressive		валсяньым (valśaňym)	валъяссяньым (valjasśaňym)
approximative		валланьым (vallaňym)	валъясланьым (valjaslaňym)
terminative		валйӧдзым (valjödźym)	валъясӧдзым (valjasödźym)
prolative	I	валйӧдым (valjödym)	валъясӧдым (valjasödym)
prolative	II	валтіым (valtiym)	валъястіым (valjastiym)
^*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

Second person singular
		singular	plural
nominative		валйыд (valjyd)	валъясыд (valjasyd)
accusative	I^*	валйыд (valjyd)	валъясыд (valjasyd)
accusative	II^*	валтӧ (valtö)	валъястӧ (valjastö)
instrumental		валнад (valnad)	валъяснад (valjasnad)
comitative		валйыдкӧд (valjydköd)	валъясыдкӧд (valjasydköd)
caritive		валтӧгыд (valtögyd)	валъястӧгыд (valjastögyd)
consecutive		валйыдла (valjydla)	валъясыдла (valjasydla)
genitive		валйыдлӧн (valjydlön)	валъясыдлӧн (valjasydlön)
ablative		валйыдлысь (valjydlyś)	валъясыдлысь (valjasydlyś)
dative		валйыдлы (valjydly)	валъясыдлы (valjasydly)
inessive		валъяд (valjad)	валъясад (valjasad)
elative		валсьыд (valśyd)	валъяссьыд (valjasśyd)
illative		валъяд (valjad)	валъясад (valjasad)
egressive		валсяньыд (valśaňyd)	валъяссяньыд (valjasśaňyd)
approximative		валланьыд (vallaňyd)	валъясланьыд (valjaslaňyd)
terminative		валйӧдзыд (valjödźyd)	валъясӧдзыд (valjasödźyd)
prolative	I	валйӧдыд (valjödyd)	валъясӧдыд (valjasödyd)
prolative	II	валтіыд (valtiyd)	валъястіыд (valjastiyd)
^*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

Third person singular
		singular	plural
nominative		валйыс (valjys)	валъясыс (valjasys)
accusative	I^*	валйыс (valjys)	валъясыс (valjasys)
accusative	II^*	валсӧ (valsö)	валъяссӧ (valjassö)
instrumental		валнас (valnas)	валъяснас (valjasnas)
comitative		валйыскӧд (valjysköd)	валъясыскӧд (valjasysköd)
caritive		валтӧгыс (valtögys)	валъястӧгыс (valjastögys)
consecutive		валйысла (valjysla)	валъясысла (valjasysla)
genitive		валйыслӧн (valjyslön)	валъясыслӧн (valjasyslön)
ablative		валйыслысь (valjyslyś)	валъясыслысь (valjasyslyś)
dative		валйыслы (valjysly)	валъясыслы (valjasysly)
inessive		валъяс (valjas)	валъясас (valjasas)
elative		валсьыс (valśys)	валъяссьыс (valjasśys)
illative		валъяс (valjas)	валъясас (valjasas)
egressive		валсяньыс (valśaňys)	валъяссяньыс (valjasśaňys)
approximative		валланьыс (vallaňys)	валъясланьыс (valjaslaňys)
terminative		валйӧдзыс (valjödźys)	валъясӧдзыс (valjasödźys)
prolative	I	валйӧдыс (valjödys)	валъясӧдыс (valjasödys)
prolative	II	валтіыс (valtiys)	валъястіыс (valjastiys)
^*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

First person plural
		singular	plural
nominative		валным (valnym)	валъясным (valjasnym)
accusative	I^*	валным (valnym)	валъясным (valjasnym)
accusative	II^*	валнымӧ (valnymö)	валъяснымӧ (valjasnymö)
instrumental		валнаным (valnanym)	валъяснаным (valjasnanym)
comitative		валнымкӧд (valnymköd)	валъяснымкӧд (valjasnymköd)
caritive		валтӧгным (valtögnym)	валъястӧгным (valjastögnym)
consecutive		валнымла (valnymla)	валъяснымла (valjasnymla)
genitive		валнымлӧн (valnymlön)	валъяснымлӧн (valjasnymlön)
ablative		валнымлысь (valnymlyś)	валъяснымлысь (valjasnymlyś)
dative		валнымлы (valnymly)	валъяснымлы (valjasnymly)
inessive		валъяным (valjanym)	валъясаным (valjasanym)
elative		валсьыным (valśynym)	валъяссьыным (valjasśynym)
illative		валъяным (valjanym)	валъясаным (valjasanym)
egressive		валсяньыным (valśaňynym)	валъяссяньыным (valjasśaňynym)
approximative		валланьыным (vallaňynym)	валъясланьыным (valjaslaňynym)
terminative		валйӧдзыным (valjödźynym)	валъясӧдзыным (valjasödźynym)
prolative	I	валйӧдыным (valjödynym)	валъясӧдыным (valjasödynym)
prolative	II	валтіыным (valtiynym)	валъястіыным (valjastiynym)
^*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

Second person plural
		singular	plural
nominative		валныд (valnyd)	валъясныд (valjasnyd)
accusative	I^*	валныд (valnyd)	валъясныд (valjasnyd)
accusative	II^*	валнытӧ (valnytö)	валъяснытӧ (valjasnytö)
instrumental		валнаныд (valnanyd)	валъяснаныд (valjasnanyd)
comitative		валныдкӧд (valnydköd)	валъясныдкӧд (valjasnydköd)
caritive		валтӧгныд (valtögnyd)	валъястӧгныд (valjastögnyd)
consecutive		валныдла (valnydla)	валъясныдла (valjasnydla)
genitive		валныдлӧн (valnydlön)	валъясныдлӧн (valjasnydlön)
ablative		валныдлысь (valnydlyś)	валъясныдлысь (valjasnydlyś)
dative		валныдлы (valnydly)	валъясныдлы (valjasnydly)
inessive		валъяныд (valjanyd)	валъясаныд (valjasanyd)
elative		валсьыныд (valśynyd)	валъяссьыныд (valjasśynyd)
illative		валъяныд (valjanyd)	валъясаныд (valjasanyd)
egressive		валсяньыныд (valśaňynyd)	валъяссяньыныд (valjasśaňynyd)
approximative		валланьыныд (vallaňynyd)	валъясланьыныд (valjaslaňynyd)
terminative		валйӧдзыныд (valjödźynyd)	валъясӧдзыныд (valjasödźynyd)
prolative	I	валйӧдыныд (valjödynyd)	валъясӧдыныд (valjasödynyd)
prolative	II	валтіыныд (valtiynyd)	валъястіыныд (valjastiynyd)
^*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

Third person plural
		singular	plural
nominative		валныс (valnys)	валъясныс (valjasnys)
accusative	I^*	валныс (valnys)	валъясныс (valjasnys)
accusative	II^*	валнысӧ (valnysö)	валъяснысӧ (valjasnysö)
instrumental		валнаныс (valnanys)	валъяснаныс (valjasnanys)
comitative		валнымкӧс (valnymkös)	валъяснымкӧс (valjasnymkös)
caritive		валтӧгныс (valtögnys)	валъястӧгныс (valjastögnys)
consecutive		валнысла (valnysla)	валъяснысла (valjasnysla)
genitive		валныслӧн (valnyslön)	валъясныслӧн (valjasnyslön)
ablative		валныслысь (valnyslyś)	валъясныслысь (valjasnyslyś)
dative		валныслы (valnysly)	валъясныслы (valjasnysly)
inessive		валъяныс (valjanys)	валъясаныс (valjasanys)
elative		валсьыныс (valśynys)	валъяссьыныс (valjasśynys)
illative		валъаныс (valanys)	валъясаныс (valjasanys)
egressive		валсяньыныс (valśaňynys)	валъяссяньыныс (valjasśaňynys)
approximative		валланьыныс (vallaňynys)	валъясланьыныс (valjaslaňynys)
terminative		валйӧдзыныс (valjödźynys)	валъясӧдзыныс (valjasödźynys)
prolative	I	валйӧдыныс (valjödynys)	валъясӧдыныс (valjasödynys)
prolative	II	валтіыныс (valtiynys)	валъястіыныс (valjastiynys)
^*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

References

Bubrikh, Dmitry V. (1949) Грамматика литературного коми языка [Grammar of the literary Komi language] (in Russian), Leningrad: Zhdanov Leningrad State University, page 31
L. M. Beznosikova; E. A. Ajbabina; R. I. Kosnyreva (2000) Коми-русский словарь [Komi-Russian dictionary], →ISBN, page 75

Nivkh

Noun

вал (val)

color

Russian

Etymology

Inherited from Old East Slavic валъ (valŭ), from Proto-Slavic *valъ.

Pronunciation

IPA^(key): [vaɫ]
Audio (file)
Rhymes: -aɫ

Noun

вал • (val) m inan (genitive ва́ла, nominative plural валы́, genitive plural вало́в)

billow, roller
barrage fire
rampart
shaft, axle
gross output
вы́полнить план по валу ― výpolnitʹ plan po valu ― to implement the plan by bulk output

Declension

Declension of вал (inan masc-form hard-stem accent-c)

	singular	plural
nominative	ва́л vál	валы́ valý
genitive	ва́ла vála	вало́в valóv
dative	ва́лу válu	вала́м valám
accusative	ва́л vál	валы́ valý
instrumental	ва́лом válom	вала́ми valámi
prepositional	ва́ле vále	вала́х valáx
locative	на валу́ na valú

Related terms

валово́й (valovój)
ва́лом (válom)
девя́тый вал (devjátyj val)

Descendants

→ Komi-Zyrian: вал (val)

References

Vasmer, Max (1964–1973), “вал”, in Этимологический словарь русского языка [Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), transl. and suppl. by Oleg Trubachyov, Moscow: Progress
Chernykh, P. Ja. (1993), “вал”, in Историко-этимологический словарь русского языка [Historical-Etymological Dictionary of the Russian Language] (in Russian), volume 1 (а – пантомима), 3rd edition, Moscow: Russian Lang., →ISBN, page 132

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *valъ, from Proto-Indo-European *welH- (“to turn, roll”).

Pronunciation

IPA^(key): /ʋâːl/

Noun

ва̑л m (Latin spelling vȃl)

wave

Declension

Declension of вал

	singular	plural
nominative	вал	валови
genitive	вала	валова
dative	валу	валовима
accusative	вал	валове
vocative	вале	валови
locative	валу	валовима
instrumental	валом	валовима

Synonyms

та̏ла̄с

Udmurt

Etymology

From Proto-Permic *vȯl, from Proto-Finno-Ugric *wälɜ. Cognates include Komi-Zyrian вӧв (vöv), Komi-Permyak вӧв (vöv).

Noun

вал • (val)

horse

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.