नारायण

Hindi

Etymology

From Sanskrit नारायण (nārāyaṇa).

Pronunciation
  • (Delhi Hindi) IPA(key): /nɑː.ɾɑː.jəɳ/, [n̪äː.ɾäː.jə̃ɳ]

Proper noun

नारायण • (nārāyaṇ) m

  1. (Hinduism) Narayana, the god Vishnu; God
    हे नारायण ― he nārāyaṇ ― O God!

Declension
Declension of नारायण (sg-only masc cons-stem)
singular
direct नारायण
nārāyaṇ
oblique नारायण
nārāyaṇ
vocative नारायण
nārāyaṇ

Sanskrit

Etymology

A tatpurusha compound of नर (nára, “man”) + अयन (ayana, “eternal, without ending”).

Adjective

नारायण • (nārāyaṇá) m

  1. of or pertaining to Narayana or Krishna

Declension
Masculine a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणः
nārāyaṇáḥ		 नारायणौ
nārāyaṇaú		 नारायणाः / नारायणासः¹
nārāyaṇā́ḥ / nārāyaṇā́saḥ¹
Vocative नारायण
nā́rāyaṇa		 नारायणौ
nā́rāyaṇau		 नारायणाः / नारायणासः¹
nā́rāyaṇāḥ / nā́rāyaṇāsaḥ¹
Accusative नारायणम्
nārāyaṇám		 नारायणौ
nārāyaṇaú		 नारायणान्
nārāyaṇā́n
Instrumental नारायणेन
nārāyaṇéna		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणैः / नारायणेभिः¹
nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative नारायणाय
nārāyaṇā́ya		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Ablative नारायणात्
nārāyaṇā́t		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Genitive नारायणस्य
nārāyaṇásya		 नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ		 नारायणानाम्
nārāyaṇā́nām
Locative नारायणे
nārāyaṇé		 नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ		 नारायणेषु
nārāyaṇéṣu
Notes
  • ¹Vedic
Feminine ī-stem declension of नारायणी (nārāyaṇī́)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणी
nārāyaṇī́		 नारायण्यौ / नारायणी¹
nārāyaṇyaù / nārāyaṇī́¹		 नारायण्यः / नारायणीः¹
nārāyaṇyàḥ / nārāyaṇī́ḥ¹
Vocative नारायणि
nā́rāyaṇi		 नारायण्यौ / नारायणी¹
nā́rāyaṇyau / nārāyaṇī́¹		 नारायण्यः / नारायणीः¹
nā́rāyaṇyaḥ / nā́rāyaṇīḥ¹
Accusative नारायणीम्
nārāyaṇī́m		 नारायण्यौ / नारायणी¹
nārāyaṇyaù / nārāyaṇī́¹		 नारायणीः
nārāyaṇī́ḥ
Instrumental नारायण्या
nārāyaṇyā̀		 नारायणीभ्याम्
nārāyaṇī́bhyām		 नारायणीभिः
nārāyaṇī́bhiḥ
Dative नारायण्यै
nārāyaṇyaì		 नारायणीभ्याम्
nārāyaṇī́bhyām		 नारायणीभ्यः
nārāyaṇī́bhyaḥ
Ablative नारायण्याः
nārāyaṇyā̀ḥ		 नारायणीभ्याम्
nārāyaṇī́bhyām		 नारायणीभ्यः
nārāyaṇī́bhyaḥ
Genitive नारायण्याः
nārāyaṇyā̀ḥ		 नारायण्योः
nārāyaṇyòḥ		 नारायणीनाम्
nārāyaṇī́nām
Locative नारायण्याम्
nārāyaṇyā̀m		 नारायण्योः
nārāyaṇyòḥ		 नारायणीषु
nārāyaṇī́ṣu
Notes
  • ¹Vedic
Neuter a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणम्
nārāyaṇám		 नारायणे
nārāyaṇé		 नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇā́ni / nārāyaṇā́¹
Vocative नारायण
nā́rāyaṇa		 नारायणे
nā́rāyaṇe		 नारायणानि / नारायणा¹
nā́rāyaṇāni / nā́rāyaṇā¹
Accusative नारायणम्
nārāyaṇám		 नारायणे
nārāyaṇé		 नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇā́ni / nārāyaṇā́¹
Instrumental नारायणेन
nārāyaṇéna		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणैः / नारायणेभिः¹
nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative नारायणाय
nārāyaṇā́ya		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Ablative नारायणात्
nārāyaṇā́t		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Genitive नारायणस्य
nārāyaṇásya		 नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ		 नारायणानाम्
nārāyaṇā́nām
Locative नारायणे
nārāyaṇé		 नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ		 नारायणेषु
nārāyaṇéṣu
Notes
  • ¹Vedic

Noun

नारायण • (nārāyaṇá) n

  1. name of the ground on the banks of the Ganges for a distance of 4 cubits from the water
  2. a particular medicinal powder
  3. a medical oil expressed from various plants

Declension
Neuter a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणम्
nārāyaṇám		 नारायणे
nārāyaṇé		 नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇā́ni / nārāyaṇā́¹
Vocative नारायण
nā́rāyaṇa		 नारायणे
nā́rāyaṇe		 नारायणानि / नारायणा¹
nā́rāyaṇāni / nā́rāyaṇā¹
Accusative नारायणम्
nārāyaṇám		 नारायणे
nārāyaṇé		 नारायणानि / नारायणा¹
nārāyaṇā́ni / nārāyaṇā́¹
Instrumental नारायणेन
nārāyaṇéna		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणैः / नारायणेभिः¹
nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative नारायणाय
nārāyaṇā́ya		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Ablative नारायणात्
nārāyaṇā́t		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Genitive नारायणस्य
nārāyaṇásya		 नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ		 नारायणानाम्
nārāyaṇā́nām
Locative नारायणे
nārāyaṇé		 नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ		 नारायणेषु
nārāyaṇéṣu
Notes
  • ¹Vedic

Proper noun

नारायण • (Nārāyaṇá) m

  1. the son of the original Man; an epithet of Vishnu or Krishna - Narayana
  2. the purusha-hymn
  3. (as a synonym of Vishnu) Name of the 2nd month
  4. a mystical name of the letter 'ā'
  5. in classical literature, the name of several men and commentators

Declension
Masculine a-stem declension of नारायण (nārāyaṇá)
Singular Dual Plural
Nominative नारायणः
nārāyaṇáḥ		 नारायणौ
nārāyaṇaú		 नारायणाः / नारायणासः¹
nārāyaṇā́ḥ / nārāyaṇā́saḥ¹
Vocative नारायण
nā́rāyaṇa		 नारायणौ
nā́rāyaṇau		 नारायणाः / नारायणासः¹
nā́rāyaṇāḥ / nā́rāyaṇāsaḥ¹
Accusative नारायणम्
nārāyaṇám		 नारायणौ
nārāyaṇaú		 नारायणान्
nārāyaṇā́n
Instrumental नारायणेन
nārāyaṇéna		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणैः / नारायणेभिः¹
nārāyaṇaíḥ / nārāyaṇébhiḥ¹
Dative नारायणाय
nārāyaṇā́ya		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Ablative नारायणात्
nārāyaṇā́t		 नारायणाभ्याम्
nārāyaṇā́bhyām		 नारायणेभ्यः
nārāyaṇébhyaḥ
Genitive नारायणस्य
nārāyaṇásya		 नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ		 नारायणानाम्
nārāyaṇā́nām
Locative नारायणे
nārāyaṇé		 नारायणयोः
nārāyaṇáyoḥ		 नारायणेषु
nārāyaṇéṣu
Notes
  • ¹Vedic

Descendants
  • Balinese: ᬦᬵᬭᬵᬬᬡ, Narayana
  • → Bengali: নারায়ণ (naraẏon)
  • → Gujarati: નારાયણ (nārāyaṇ)
  • → Hindi: नारायण (nārāyaṇ)
  • → Khmer: នារាយណ៍ (néaréayn៍)
  • → Kannada: ನಾರಾಯಣ (nārāyaṇa)
  • → Malayalam: നാരായണ (nārāyaṇa)
  • → Marathi: नारायण (nārāyaṇ)
  • → Middle Chinese: 那羅延 (MC nɑ lɑ jiᴇn) (Possibly via Prakrit)
    • → Japanese: 那羅延天 (Naraen-ten)
  • → Nepali: नारायण (nārāyaṇ)
  • → Oriya: ନାରାୟଣ (narayôṇô)
  • → Sindhi: नाराइणु / نارائِڻُ‎ (nārāiṇu)
  • → Punjabi: ਨਾਰਾਇਣ (nārāiṇa)
  • → Sinhalese: නාරායන (nārāyana)
  • → Tamil: நாராயணன் (nārāyaṇaṉ)
  • → Telugu: నారాయణ (nārāyaṇa)
  • → Thai: นารายณ์ (naa-raai)
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.