यम

See also: यम् and यमी

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit यम (yama).

Pronunciation

(Delhi Hindi) IPA^(key): /jəm/, [jə̃m]

Proper noun

यम • (yam) m

(Hinduism) Yama, god of death
Synonym: यमराज (yamrāj)

Declension

Declension of यम (sg-only masc cons-stem)

	singular
direct	यम yam
oblique	यम yam
vocative	यम yam

Sanskrit

Alternative scripts

ᬬᬫ (Balinese script)
যম (Assamese script)
যম (Bengali script)
𑰧𑰦 (Bhaiksuki script)
𑀬𑀫 (Brahmi script)
𑌯𑌮 (Grantha script)
યમ (Gujarati script)
ਯਮ (Gurmukhi script)
ꦪꦩ (Javanese script)
យម (Khmer script)
ಯಮ (Kannada script)
ຍມ (Lao script)
യമ (Malayalam script)
𑘧𑘦 (Modi script)
ᠶ᠋ᠠᠮᠠ᠋ (Mongolian script)
ᠶᠠᠮᠠ (Manchu script)
ယမ (Burmese script)
𑧇𑧆 (Nandinagari script)
𑐫𑐩 (Newa script)
ଯମ (Oriya script)
ꢫꢪ (Saurashtra script)
𑆪𑆩 (Sharada script)
𑖧𑖦 (Siddham script)
යම (Sinhalese script)
యమ (Telugu script)
ยม (Thai script)
ཡ་མ (Tibetan script)
𑒨𑒧 (Tirhuta script)

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /jɐ́.mɐ/

(Classical) IPA^(key): /ˈjɐ.mɐ/

Etymology 1

From Proto-Indo-Aryan *yámHas, from Proto-Indo-Iranian *yámHas, from Proto-Indo-European *yémHos (“connected, paired”), from *yemH- (“twin”). Cognate with Latin Remus.

Noun

यम • (yáma) m or f by sense

a twin, one of a pair or couple
a pair or a couple
(grammar) a twin-letter
(symbolic) the number 'two'

Declension

Masculine a-stem declension of यम (yáma)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमः yámaḥ	यमौ yámau	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Vocative	यम yáma	यमौ yámau	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Accusative	यमम् yámam	यमौ yámau	यमान् yámān
Instrumental	यमेन yámena	यमाभ्याम् yámābhyām	यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹
Dative	यमाय yámāya	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Ablative	यमात् yámāt	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Genitive	यमस्य yámasya	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमे yáme	यमयोः yámayoḥ	यमेषु yámeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of यमा (yámā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमा yámā	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Vocative	यमे yáme	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Accusative	यमाम् yámām	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Instrumental	यमया / यमा¹ yámayā / yámā¹	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभिः yámābhiḥ
Dative	यमायै yámāyai	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभ्यः yámābhyaḥ
Ablative	यमायाः yámāyāḥ	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभ्यः yámābhyaḥ
Genitive	यमायाः yámāyāḥ	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमायाम् yámāyām	यमयोः yámayoḥ	यमासु yámāsu
Notes	¹Vedic

Descendants

Dardic:
- Khowar: جمژ‎ (ǰamiž)
Helu:
- Sinhalese: යමා (yamā)
Magadhi Prakrit:
- Bihari:
  - Bhojpuri: जेंवां (jēnvā̃)
Maharastri Prakrit:
- Marathi: जवा (javā)
Pali: yama

Etymology 2

From Proto-Indo-Aryan *Yámas, from Proto-Indo-Iranian *Yámas.

Proper noun

यम • (yáma) m

Yama, the god of death, afterlife and justice, the twin brother of Yamuna and believed to have been the first mortal to die

Declension

Masculine a-stem declension of यम (yáma)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमः yámaḥ	यमौ yámau	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Vocative	यम yáma	यमौ yámau	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Accusative	यमम् yámam	यमौ yámau	यमान् yámān
Instrumental	यमेन yámena	यमाभ्याम् yámābhyām	यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹
Dative	यमाय yámāya	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Ablative	यमात् yámāt	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Genitive	यमस्य yámasya	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमे yáme	यमयोः yámayoḥ	यमेषु yámeṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

→ Balinese: ᬬᬫ (yama)
→ Middle Bengali: যম (yama)
- Bengali: যম (jom)
- Bengali: যমজ (jomoj)
- → Manipuri: ꯌꯃ (yama)
→ Middle Chinese: 閻魔 (MC jiᴇm muɑ)
- Mandarin: 閻魔／阎魔 (Yánmó)
- → Japanese: 閻魔 (えんま, enma)
- → Korean: 염마 (yeomma), 閻魔
- → Vietnamese: Diêm Ma
→ Japanese: 夜摩 (Yama)
Pali: yama
- → Burmese: ယာမာ (yama)
- → Old Khmer: [script needed] (yama)
  - Khmer: យម (yum)
- → Thai: ยม (yom)
→ Tamil: யமன் (yamaṉ)

Adjective

यम • (yáma)

twin-born, forming a pair

Declension

Masculine a-stem declension of यम (yáma)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमः yámaḥ	यमौ yámau	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Vocative	यम yáma	यमौ yámau	यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹
Accusative	यमम् yámam	यमौ yámau	यमान् yámān
Instrumental	यमेन yámena	यमाभ्याम् yámābhyām	यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹
Dative	यमाय yámāya	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Ablative	यमात् yámāt	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Genitive	यमस्य yámasya	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमे yáme	यमयोः yámayoḥ	यमेषु yámeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of यमा (yámā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमा yámā	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Vocative	यमे yáme	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Accusative	यमाम् yámām	यमे yáme	यमाः yámāḥ
Instrumental	यमया / यमा¹ yámayā / yámā¹	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभिः yámābhiḥ
Dative	यमायै yámāyai	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभ्यः yámābhyaḥ
Ablative	यमायाः yámāyāḥ	यमाभ्याम् yámābhyām	यमाभ्यः yámābhyaḥ
Genitive	यमायाः yámāyāḥ	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमायाम् yámāyām	यमयोः yámayoḥ	यमासु yámāsu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of यम (yáma)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	यमम् yámam	यमे yáme	यमानि / यमा¹ yámāni / yámā¹
Vocative	यम yáma	यमे yáme	यमानि / यमा¹ yámāni / yámā¹
Accusative	यमम् yámam	यमे yáme	यमानि / यमा¹ yámāni / yámā¹
Instrumental	यमेन yámena	यमाभ्याम् yámābhyām	यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹
Dative	यमाय yámāya	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Ablative	यमात् yámāt	यमाभ्याम् yámābhyām	यमेभ्यः yámebhyaḥ
Genitive	यमस्य yámasya	यमयोः yámayoḥ	यमानाम् yámānām
Locative	यमे yáme	यमयोः yámayoḥ	यमेषु yámeṣu
Notes	¹Vedic

References

Monier Williams (1899), “यम”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 846.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

Solar System in Hindi · सूर्य-मंडल (sūrya-maṇḍal) (layout · text)
Star	सूर्य (sūrya), सूरज (sūraj)
IAU planets and notable dwarf planets	बुध (budh)	शुक्र (śukra)	भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pŕthvī)	मंगल (maṅgal)		बृहस्पति (bŕhaspati)	शनि (śani)	अरुण (aruṇ)	वरुण (varuṇ)	यम (yam)
Notable moons	—	—	चाँद (cā̃d), चंद्र (candra)		—