shqipoj
Albanian
Etymology
Compound of shqip + -oj (“I”) (active voice personal suffix).
Origin of shqip is disputed:
- Petar Skok suggested that shqip originated from Scupi (Shkup), the capital of the Roman province of Dardania (today's Skopje).[1]
- Also claimed as from Latin excipiō;(Can this(+) etymology be sourced?) a compound of Latin ex- + capiō (“I take out”).
- However, this reflects on Albanian sh- (“de-, ex-”) + kap (“grab, catch, grip”). Hence "outfold, let out; skip" meaning; as in shkep, shkabë.
- sh- (“de-, dis-, ex-”) from the same root as ith (“behind”), namely Proto-Indo-European *h₁eǵʰs - from which Latin Latin ex- also derived and is a cognate to Albanian sh-.[2]
- kap (“grab, catch, grip”): from Proto-Albanian *kapa, from Proto-Indo-European *keh₂p- - Latin capiō derived from the same Indo-European root a is also cognate to Albanian kap.[3][4]
- Might be a deverbal from shqipe, shkype, modern forms of the old term shkabë (“eagle”); which derived from Proto-Albanian *iš-gabā, from Proto-Indo-European *kobuǵos. A cognate to English hawk, Latin capys (“bird of prey”), Russian ко́бец (kóbec, “falcon”) and Romanian scaba (“white-tailed eagle, sea eagle”).
Pronunciation
- IPA(key): /ʃcipɔj/
Verb
shqipoj (first-person singular past tense shqipova, participle shqipuar)
- (archaic) I say clearly
Conjugation
- conjugation I, class I, subclass 1a / type: -oj; -ohem
Standard Albanian conjugation of shqipoj (active voice)
| participle | shqipuar | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| gerund | duke shqipuar | ||||||
| infinitive | për të shqipuar | ||||||
| singular | plural | ||||||
| 1st pers. | 2nd pers. | 3rd pers. | 1st pers. | 2nd pers. | 3rd pers. | ||
| indicative | unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present | shqipoj | shqipon | shqipon | shqipojmë | shqiponi | shqipojnë | |
| imperfect | shqipoja | shqipoje | shqiponte | shqiponim | shqiponit | shqiponin | |
| aorist | shqipova | shqipove | shqipoi | shqipuam | shqipuat | shqipuan | |
| perfect | kam shqipuar | ke shqipuar | ka shqipuar | kemi shqipuar | keni shqipuar | kanë shqipuar | |
| past perfect | kisha shqipuar | kishe shqipuar | kishte shqipuar | kishim shqipuar | kishit shqipuar | kishin shqipuar | |
| aorist II | pata shqipuar | pate shqipuar | pati shqipuar | patëm shqipuar | patët shqipuar | patën shqipuar | |
| future1 | do të shqipoj | do të shqiposh | do të shqipojë | do të shqipojmë | do të shqiponi | do të shqipojnë | |
| future perfect2 | do të kem shqipuar | do të kesh shqipuar | do të ketë shqipuar | do të kemi shqipuar | do të keni shqipuar | do të kenë shqipuar | |
| subjunctive | unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present | të shqipoj | të shqiposh | të shqipojë | të shqipojmë | të shqiponi | të shqipojnë | |
| imperfect | të shqipoja | të shqipoje | të shqiponte | të shqiponim | të shqiponit | të shqiponin | |
| perfect | të kem shqipuar | të kesh shqipuar | të ketë shqipuar | të kemi shqipuar | të keni shqipuar | të kenë shqipuar | |
| past perfect | të kisha shqipuar | të kishe shqipuar | të kishte shqipuar | të kishim shqipuar | të kishit shqipuar | të kishin shqipuar | |
| conditional1, 2 | unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| imperfect | do të shqipoja | do të shqipoje | do të shqiponte | do të shqiponim | do të shqiponit | do të shqiponin | |
| past perfect | do të kisha shqipuar | do të kishe shqipuar | do të kishte shqipuar | do të kishim shqipuar | do të kishit shqipuar | do të kishin shqipuar | |
| optative | unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present | shqipofsha | shqipofsh | shqipoftë | shqipofshim | shqipofshit | shqipofshin | |
| perfect | paça shqipuar | paç shqipuar | pastë shqipuar | paçim shqipuar | paçit shqipuar | paçin shqipuar | |
| admirative | unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present | shqipuakam | shqipuake | shqipuaka | shqipuakemi | shqipuakeni | shqipuakan | |
| imperfect | shqipuakësha | shqipuakëshe | shqipuakësh | shqipuakëshim | shqipuakëshit | shqipuakëshin | |
| perfect | paskam shqipuar | paske shqipuar | paska shqipuar | paskemi shqipuar | paskeni shqipuar | paskan shqipuar | |
| past perfect | paskësha shqipuar | paskëshe shqipuar | paskësh shqipuar | paskëshim shqipuar | paskëshit shqipuar | paskëshin shqipuar | |
| imperative | — | ti | — | — | ju | — | |
| present | — | shqipo | — | — | shqiponi | — | |
| 1) indicative future identical with conditional present 2) indicative future perfect identical with conditional perfect | |||||||
Standard Albanian conjugation of shqipoj mediopassive
| participle — present (pjesore — e tashme) |
shqipuar | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| participle — perfect (pjesore — e kryer) |
qenë shqipuar | ||||||
| gerund — present (përcjellore — e tashme) |
duke u shqipuar | ||||||
| gerund — perfect (përcjellore — e kryer) |
duke u qenë shqipuar | ||||||
| infinitive — present (paskajore — e tashme) |
për t'u shqipuar (për të u shqipuar) | ||||||
| infinitive — perfect (paskajore — e kryer) |
për t'u qenë shqipuar (për të u qenë shqipuar) | ||||||
| privative (forma mohore) |
pa u shqipuar | ||||||
| absolutive — perfect (absolutive) |
më t'u shqipuar (më të u shqipuar) | ||||||
| singular (njëjës) |
plural (shumës) | ||||||
| 1st pers. (veta e 1rë) |
2nd pers. (veta e 2të) |
3rd pers. (veta e 3të) |
1st pers. (veta e 1rë) |
2nd pers. (veta e 2të) |
3rd pers. (veta e 3të) | ||
| indicative (dëftore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present (e tashme) |
shqipohem | shqipohesh | shqipohet | shqipohemi | shqipoheni | shqipohen | |
| continuous present (e tashme e vazhdueshme) |
po shqipohem | po shqipohesh | po shqipohet | po shqipohemi | po shqipoheni | po shqipohen | |
| imperfect (e pakryer) |
shqipohesha | shqipoheshe | shqipohej | shqipoheshim | shqipoheshit | shqipoheshin | |
| continuous imperfect (e pakryer e vazhdueshme) |
po shqipohesha | po shqipoheshe | po shqipohej | po shqipoheshim | po shqipoheshit | po shqipoheshin | |
| aorist (simple past) (e kryer e thjeshtë) |
u shqipova | u shqipove | u shqipua | u shqipuam | u shqipuat | u shqipuan | |
| perfect (e kryer) |
jam shqipuar | je shqipuar | është shqipuar | jemi shqipuar | jeni shqipuar | janë shqipuar | |
| past perfect (më se e kryer) |
isha shqipuar | ishe shqipuar | ishte shqipuar | ishim shqipuar | ishit shqipuar | ishin shqipuar | |
| aorist II (past perfect II) (e kryer e tejshkuar) |
qeshë shqipuar | qe shqipuar | qe shqipuar | qemë shqipuar | qetë shqipuar | qenë shqipuar | |
| future (e ardhme) |
kam për të u shqipuar | kam për të u shqipuar | kam për të u shqipuar | kam për të u shqipuar | kam për të u shqipuar | kam për të u shqipuar | |
| future perfect (e ardhme e përparme) |
kam për të qenë shqipuar | kam për të qenë shqipuar | kam për të qenë shqipuar | kam për të qenë shqipuar | kam për të qenë shqipuar | kam për të qenë shqipuar | |
| 2nd future¹ (e ardhme) |
do të shqipohem | do të shqipohesh | do të shqipohet | do të shqipohemi | do të shqipoheni | do të shqipohen | |
| 2nd future perfect² (e ardhme e përparme) |
do të jem shqipuar | do të jesh shqipuar | do të jetë shqipuar | do të jemi shqipuar | do të jeni shqipuar | do të jenë shqipuar | |
| subjunctive (lidhore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present (e tashme) |
të shqipohem | të shqipohesh | të shqipohet | të shqipohemi | të shqipoheni | të shqipohen | |
| imperfect (e pakryer) |
të shqipohesha | të shqipoheshe | të shqipohej | të shqipoheshim | të shqipoheshit | të shqipoheshin | |
| perfect (e kryer) |
të jem shqipuar | të jesh shqipuar | të jetë shqipuar | të jemi shqipuar | të jeni shqipuar | të jenë shqipuar | |
| past perfect (më se e kryer) |
të isha shqipuar | të ishe shqipuar | të ishte shqipuar | të ishim shqipuar | të ishit shqipuar | të ishin shqipuar | |
| conditional (kushtore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present¹ (e tashme) |
do të shqipohem | do të shqipohesh | do të shqipohet | do të shqipohemi | do të shqipoheni | do të shqipohen | |
| imperfect (e pakryer) |
do të shqipohesha | do të shqipoheshe | do të shqipohej | do të shqipoheshim | do të shqipoheshit | do të shqipoheshin | |
| perfect² (e kryer) |
do të jem shqipuar | do të jesh shqipuar | do të jetë shqipuar | do të jemi shqipuar | do të jeni shqipuar | do të jenë shqipuar | |
| past perfect (më se e kryer) |
do të isha shqipuar | do të ishe shqipuar | do të ishte shqipuar | do të ishim shqipuar | do të ishit shqipuar | do të ishin shqipuar | |
| optative (dëshirore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present (e tashme) |
u shqipofsha | u shqipofsh | u shqipoftë | u shqipofshim | u shqipofshi | u shqipofshin | |
| perfect (e kryer) |
qofsha shqipuar | qofsh shqipuar | qoftë shqipuar | qofshim shqipuar | qofshit shqipuar | qofshin shqipuar | |
| admirative (habitore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present (e tashme) |
u shqipuakam | u shqipuake | u shqipuaka | u shqipuakemi | u shqipuakeni | u shqipuakan | |
| imperfect (e pakryer) |
u shqipuakësha | u shqipuakëshe | u shqipuakësh | u shqipuakëshim | u shqipuakëshit | u shqipuakëshin | |
| perfect (e kryer) |
qenkam shqipuar | qenke shqipuar | qenka shqipuar | qenkemi shqipuar | qenkeni shqipuar | qenkan shqipuar | |
| past perfect (më se e kryer) |
qenkësha shqipuar | qenkëshe shqipuar | qenkësh shqipuar | qenkëshim shqipuar | qenkëshit shqipuar | qenkëshin shqipuar | |
| imperative (urdhërore) |
— | ti | — | — | ju | — | |
| present (e tashme) |
— | të shqipohesh! — shqipohu! | — | — | të shqipoheni! — shqipohuni! | — | |
| imperative — negatory (urdhërore — muhore) |
— | ti | — | — | ju | — | |
| present (e tashme) |
— | mos të shqipohesh! (të mos shqipohesh!) — mos shqipohu! | — | — | mos të shqipoheni! (të mos shqipoheni!) — mos shqipohuni! | — | |
| jussive (urdhërore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| present (e tashme) |
le të shqipohem | le të shqipohesh | le të shqipohet | le të shqipohemi | le të shqipoheni | le të shqipohen | |
| imperfect (e pakryer) |
le të shqipohesha | le të shqipoheshe | le të shqipohej | le të shqipoheshim | le të shqipoheshit | le të shqipoheshin | |
| perfect (e kryer) |
le të jem shqipuar | le të jesh shqipuar | le të jetë shqipuar | le të jemi shqipuar | le të jeni shqipuar | le të jenë shqipuar | |
| past perfect (më se e kryer) |
le të isha shqipuar | le të ishe shqipuar | le të ishte shqipuar | le të ishim shqipuar | le të ishit shqipuar | le të ishin shqipuar | |
| (¹) alternative indicative 2nd future identical with conditional present — ²) alternative indicative 2nd future perfect identical with conditional perfect) | |||||||
References
- "ALBANCI". Enciklopedija Jugoslavije 2nd ed. Supplement. Zagreb: JLZ. 1984. p. 1.
- Orel, Vladimir E. (2000) A concise historical grammar of the Albanian language: reconstruction of Proto-Albanian, Leiden, Boston, Köln: Brill, →ISBN, pages 173-174
- Orel, Vladimir (1998), “kap”, in Albanian Etymological Dictionary, Leiden, Boston, Köln: Brill, →ISBN, page 169
- Demiraj, Bardhyl (1997), “kap”, in Albanische Etymologien: Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz [Albanian Etymologies: Investigations into the Albanian Inherited Lexicon] (Leiden Studies in Indo-European; 7) (in German), Amsterdam, Atlanta: Rodopi
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.