kuć
Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *kùti (“to forge”)[1], from Proto-Balto-Slavic *káuˀtei[1], from Proto-Indo-European *kowh₂-e-ti[1], from the root *kewh₂- (“to hit, strike, forge”).
Cognate with Czech kout[1], Bulgarian кова́ (ková)[1], Russian кова́ть (kovátʹ)[1], Lithuanian káuti (“to smite”)[1][2], kovà (“fight”)[2], Latin cūdere[1][2] and Old High German houwan[1].
Pronunciation
- IPA(key): /kut͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -ut͡ɕ
- Syllabification: kuć
Verb
kuć impf
- (transitive) to forge (to shape a metal)
- 1823, Adam Mickiewicz, Grażyna, Józef Zawadzki, historical note 22:
- Szabla jego w Litwie kuta.
- His saber [was] forged in Lithuania.
- 2022, Amor Towles, Lincoln Highway, Znak, archived from the original on 2022-07-31, page 589:
- Lepiej, żeby kowal kuł coś innego. Na przykład, na przykład, na przykład miecz.
- It's better for the blacksmith to forge something else. Like, like, like a sword.
- Synonyms: see Thesaurus:bić
-
- (transitive, usually in the passive participle) to coat with metal
- 1895 (first published 1834), Lord Byron, Adam Mickiewicz, transl., Giaur, S. Lewental:
- Już bliżéj: Turcy — już widzę turbany
I w srebrem kutych pochwach atagany.- Now [they are] closer: Turks – I already see their turbans
and yatagans in sheaths coated with silver.
- Now [they are] closer: Turks – I already see their turbans
-
- (transitive) to shoe (to put horseshoes on a horse)
- (transitive) to carve, to cut (to make a hole in a hard material by cutting away parts of it)
- 1858, Teodor Narbutt, Dzieje narodu litewskiego, volume 9, Drukarnia A. Marcinowskiego, archived from the original on 2022-07-31, page 308:
- Świat się dziwił, gdy kazała kuć drogę w górach Tyrolskich dla przeprowadzenia swych wozów, tak ogromnych i ładownych, jakie jeszcze nigdy tamtędy do Włoch nie przechodziły.
- The world was shocked when she ordered that a road be cut through the mountains of Tyrol to bring through her wagons, [which were] so enormous and heavily laden that, still, none like them had ever come from there to Italy.
- (transitive or intransitive, of a woodpecker) to peck at [+accusative] or [+ w (accusative) = a tree]
- (intransitive or reflexive, colloquial) to cram, to swot; to learn by rote
Conjugation
Conjugation of kuć impf
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |
infinitive | kuć | |||||
present tense | 1st | kuję | kujemy | |||
2nd | kujesz | kujecie | ||||
3rd | kuje | kują | ||||
impersonal | kuje się | |||||
past tense | 1st | kułem | kułam | kuliśmy | kułyśmy | |
2nd | kułeś | kułaś | kuliście | kułyście | ||
3rd | kuł | kuła | kuło | kuli | kuły | |
impersonal | kuto | |||||
future tense | 1st | będę kuł, będę kuć |
będę kuła, będę kuć |
będziemy kuli, będziemy kuć |
będziemy kuły, będziemy kuć | |
2nd | będziesz kuł, będziesz kuć |
będziesz kuła, będziesz kuć |
będziecie kuli, będziecie kuć |
będziecie kuły, będziecie kuć | ||
3rd | będzie kuł, będzie kuć |
będzie kuła, będzie kuć |
będzie kuło, będzie kuć |
będą kuli, będą kuć |
będą kuły, będą kuć | |
impersonal | będzie kuć się | |||||
conditional | 1st | kułbym | kułabym | kulibyśmy | kułybyśmy | |
2nd | kułbyś | kułabyś | kulibyście | kułybyście | ||
3rd | kułby | kułaby | kułoby | kuliby | kułyby | |
impersonal | kuto by | |||||
imperative | 1st | niech kuję | kujmy | |||
2nd | kuj | kujcie | ||||
3rd | niech kuje | niech kują | ||||
active adjectival participle | kujący | kująca | kujące | kujący | kujące | |
passive adjectival participle | kuty | kuta | kute | kuci | kute | |
contemporary adverbial participle | kując | |||||
verbal noun | kucie |
Derived terms
noun
verbs
- dokuć pf, dokuwać impf
- obkuć pf, obkuwać impf
- odkuć pf, odkuwać impf
- okuć pf, okuwać impf
- podkuć pf, podkuwać impf
- pokuć pf
- przekuć pf, przekuwać impf
- przykuć pf, przykuwać impf
- rozkuć pf, rozkuwać impf
- skuć pf, skuwać impf
- ukuć pf, ukuwać impf
- wkuć pf, wkuwać impf
- wykuć pf, wykuwać impf
- zakuć pf, zakuwać impf
References
- Derksen, Rick (2008) Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 241-242. →ISBN
- Brückner, Aleksander (1927), “kuć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna, page 279-280
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.