сан

See also: саң, -сан, cah, and Appendix:Variations of "san"

Budukh

Etymology

Akin to Avar сон (son) and Lak шин (šin) and Udi усен (usen).

Noun

сан • (san)

  1. year

Bulgarian

Etymology

From Old Church Slavonic санъ (sanŭ) (u-stem), probably of Oghur origin. Cognate with Turkish san (“reputation”), Turkmen san (“account”), Kazakh санау (sanau, “count”), Tatar san (“number”) and akin to dialectal Turkish sаnаmаk (“to take into account”), Uzbek sanamoq (“to count”) from Proto-Turkic *sā(j)- (“to count, to determine”). Through another suffix is perhaps Bulgarian самчия (samčija, “(old-time) governor”).

Noun

сан • (san) m

  1. (literary, obsolescent) rank, administrative position

Declension
Declension of сан
singular plural
indefinite сан
san		 са́нове
sánove
definite
(subject form)		 са́нът
sánǎt		 са́новете
sánovete
definite
(object form)		 са́на
sána
count form — са́на
sána

Derived terms

References

Buryat

Etymology

Borrowed from Classical Mongolian ᠰᠠᠩ (saŋ, “granary”), from Mandarin 倉／仓 (cāng, “granary”).

Pronunciation
  • IPA(key): /saŋ/

Noun

сан • (san) (??? please provide spelling!)

  1. treasury; exchequer
  2. fund, stock, reserve

Alternative forms

Chechen

Pronoun

сан • (san)

  1. genitive singular of со (so)

Dungan

Etymology

From Proto-Sino-Tibetan *g-sum, cognate to Standard Mandarin 三 (sān).

Pronunciation
  • IPA(key): /sæ̃²⁴/

Numeral

сан • (san) (I)

  1. three

Erzya

Etymology

From Proto-Mordvinic *sān from Proto-Uralic *sëne.[1] Compare Finnish suoni.

Pronunciation
  • IPA(key): /sɑn/

Noun

сан • (san)

  1. (anatomy) tendon, sinew
    • V. I. Ščankina (2011) Russko-mokšansko-erzjanskij slovarʹ [Russian-Moksha-Erzya Dictionary], Saransk, →ISBN
      связка — 3. анат. сан
      svæzka — 3. anat. san
      tendon [in Russian] — tendon
  2. (dialectal, anatomy) penis
    • Heikki Paasonen, Mordwinisches Wörterbuch
      san — (E:Bug Večk auch:) [мужской член] / Penis
      san — (E:Bug Večk auch:) [mužskoj čľen] / Penis
      penis — (dialect identifiers) [Russian, German translation]
      koda lomań v́ijse͔nᴣe͔, ḱeḿe sonᴣo sanozo — Wenn der Mann (‘Mensch’) bei Kräften ist, ist sein Glied stark.
      [literal translation from Erzya] when a man is in his strength, firm his penis is — [German translation]

Declension
Indefinite declension of сан (hard consonant stem (сан) type)
singular plural
nominative сан (san) сант (sant)
genitive санонь (sanoń) —
dative саннэнь (sanneń) —
ablative сандо (sando) —
inessive сансо (sanso) —
elative сансто (sansto) —
illative санс (sans) —
prolative санга (sanga) —
translative санкс (sanks) —
comparative саншка (sanška) —
abessive сантомо (santomo) —

Synonyms

Derived terms
  • Саназей (Sanaźej, “a spirit/deity that rules over the penis”)

References
  1. сан (san) in Álgu-tietokanta, Kotimaisten kielten keskus

Kazakh
Cyrillic сан (san)
Arabic سان‎
Latin

Noun

сан • (san)

  1. number
  2. thigh

Declension
declension of сан
singular (жекеше) plural (көпше)
nominative (атау септік) сан (san) сандар (sandar)
genitive (ілік септік) санның (sannyñ) сандардың (sandardyñ)
dative (барыс септік) санға (sanğa) сандарға (sandarğa)
accusative (табыс септік) санды (sandy) сандарды (sandardy)
locative (жатыс септік) санда (sanda) сандарда (sandarda)
ablative (шығыс септік) саннан (sannan) сандардан (sandardan)
instrumental (көмектес септік) санмен (sanmen) сандармен (sandarmen)

Khakas

Noun

сан • (san)

  1. number
  2. counting, calculation

Komi-Zyrian
Сан.

Etymology

Unknown.

Pronunciation
  • IPA(key): /ˈsan/, [ˈsän]
  • Hyphenation: сан

Noun

сан • (san)

  1. wolverine (Gulo gulo)

Declension
Declension of сан (stem: сан-)
singular plural
nominative сан (san) санъяс (sanjas)
accusative I* сан (san) санъяс (sanjas)
II* санӧс (sanös) санъясӧс (sanjasös)
instrumental санӧн (sanön) санъясӧн (sanjasön)
comitative санкӧд (sanköd) санъяскӧд (sanjasköd)
caritive сантӧг (santög) санъястӧг (sanjastög)
consecutive санла (sanla) санъясла (sanjasla)
genitive санлӧн (sanlön) санъяслӧн (sanjaslön)
ablative санлысь (sanlyś) санъяслысь (sanjaslyś)
dative санлы (sanly) санъяслы (sanjasly)
inessive санын (sanyn) санъясын (sanjasyn)
elative санысь (sanyś) санъясысь (sanjasyś)
illative санӧ (sanö) санъясӧ (sanjasö)
egressive сансянь (sanśaň) санъяссянь (sanjasśaň)
approximative санлань (sanlaň) санъяслань (sanjaslaň)
terminative санӧдз (sanödź) санъясӧдз (sanjasödź)
prolative I санӧд (sanöd) санъясӧд (sanjasöd)
II санті (santi) санъясті (sanjasti)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Possessive declension of сан
First person singular
singular plural
nominative санӧй (sanöj) санъясӧй (sanjasöj)
accusative I* санӧй (sanöj) санъясӧй (sanjasöj)
II* санӧс (sanös) санъясӧс (sanjasös)
instrumental саннам (sannam) санъяснам (sanjasnam)
comitative санӧйкӧд (sanöjköd) санъясӧйкӧд (sanjasöjköd)
caritive сантӧгым (santögym) санъястӧгым (sanjastögym)
consecutive санӧйла (sanöjla) санъясӧйла (sanjasöjla)
genitive санӧйлӧн (sanöjlön) санъясӧйлӧн (sanjasöjlön)
ablative санӧйлысь (sanöjlyś) санъясӧйлысь (sanjasöjlyś)
dative санӧйлы (sanöjly) санъясӧйлы (sanjasöjly)
inessive санам (sanam) санъясам (sanjasam)
elative сансьым (sanśym) санъяссьым (sanjasśym)
illative санам (sanam) санъясам (sanjasam)
egressive сансяньым (sanśaňym) санъяссяньым (sanjasśaňym)
approximative санланьым (sanlaňym) санъясланьым (sanjaslaňym)
terminative санӧдзым (sanödźym) санъясӧдзым (sanjasödźym)
prolative I санӧдым (sanödym) санъясӧдым (sanjasödym)
II сантіым (santiym) санъястіым (sanjastiym)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Second person singular
singular plural
nominative саныд (sanyd) санъясыд (sanjasyd)
accusative I* саныд (sanyd) санъясыд (sanjasyd)
II* сантӧ (santö) санъястӧ (sanjastö)
instrumental саннад (sannad) санъяснад (sanjasnad)
comitative саныдкӧд (sanydköd) санъясыдкӧд (sanjasydköd)
caritive сантӧгыд (santögyd) санъястӧгыд (sanjastögyd)
consecutive саныдла (sanydla) санъясыдла (sanjasydla)
genitive саныдлӧн (sanydlön) санъясыдлӧн (sanjasydlön)
ablative саныдлысь (sanydlyś) санъясыдлысь (sanjasydlyś)
dative саныдлы (sanydly) санъясыдлы (sanjasydly)
inessive санад (sanad) санъясад (sanjasad)
elative сансьыд (sanśyd) санъяссьыд (sanjasśyd)
illative санад (sanad) санъясад (sanjasad)
egressive сансяньыд (sanśaňyd) санъяссяньыд (sanjasśaňyd)
approximative санланьыд (sanlaňyd) санъясланьыд (sanjaslaňyd)
terminative санӧдзыд (sanödźyd) санъясӧдзыд (sanjasödźyd)
prolative I санӧдыд (sanödyd) санъясӧдыд (sanjasödyd)
II сантіыд (santiyd) санъястіыд (sanjastiyd)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Third person singular
singular plural
nominative саныс (sanys) санъясыс (sanjasys)
accusative I* саныс (sanys) санъясыс (sanjasys)
II* сансӧ (sansö) санъяссӧ (sanjassö)
instrumental саннас (sannas) санъяснас (sanjasnas)
comitative саныскӧд (sanysköd) санъясыскӧд (sanjasysköd)
caritive сантӧгыс (santögys) санъястӧгыс (sanjastögys)
consecutive санысла (sanysla) санъясысла (sanjasysla)
genitive саныслӧн (sanyslön) санъясыслӧн (sanjasyslön)
ablative саныслысь (sanyslyś) санъясыслысь (sanjasyslyś)
dative саныслы (sanysly) санъясыслы (sanjasysly)
inessive санас (sanas) санъясас (sanjasas)
elative сансьыс (sanśys) санъяссьыс (sanjasśys)
illative санас (sanas) санъясас (sanjasas)
egressive сансяньыс (sanśaňys) санъяссяньыс (sanjasśaňys)
approximative санланьыс (sanlaňys) санъясланьыс (sanjaslaňys)
terminative санӧдзыс (sanödźys) санъясӧдзыс (sanjasödźys)
prolative I санӧдыс (sanödys) санъясӧдыс (sanjasödys)
II сантіыс (santiys) санъястіыс (sanjastiys)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
First person plural
singular plural
nominative санным (sannym) санъясным (sanjasnym)
accusative I* санным (sannym) санъясным (sanjasnym)
II* саннымӧ (sannymö) санъяснымӧ (sanjasnymö)
instrumental саннаным (sannanym) санъяснаным (sanjasnanym)
comitative саннымкӧд (sannymköd) санъяснымкӧд (sanjasnymköd)
caritive сантӧгным (santögnym) санъястӧгным (sanjastögnym)
consecutive саннымла (sannymla) санъяснымла (sanjasnymla)
genitive саннымлӧн (sannymlön) санъяснымлӧн (sanjasnymlön)
ablative саннымлысь (sannymlyś) санъяснымлысь (sanjasnymlyś)
dative саннымлы (sannymly) санъяснымлы (sanjasnymly)
inessive сананым (sananym) санъясаным (sanjasanym)
elative сансьыным (sanśynym) санъяссьыным (sanjasśynym)
illative сананым (sananym) санъясаным (sanjasanym)
egressive сансяньыным (sanśaňynym) санъяссяньыным (sanjasśaňynym)
approximative санланьыным (sanlaňynym) санъясланьыным (sanjaslaňynym)
terminative санӧдзыным (sanödźynym) санъясӧдзыным (sanjasödźynym)
prolative I санӧдыным (sanödynym) санъясӧдыным (sanjasödynym)
II сантіыным (santiynym) санъястіыным (sanjastiynym)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Second person plural
singular plural
nominative санныд (sannyd) санъясныд (sanjasnyd)
accusative I* санныд (sannyd) санъясныд (sanjasnyd)
II* саннытӧ (sannytö) санъяснытӧ (sanjasnytö)
instrumental саннаныд (sannanyd) санъяснаныд (sanjasnanyd)
comitative санныдкӧд (sannydköd) санъясныдкӧд (sanjasnydköd)
caritive сантӧгныд (santögnyd) санъястӧгныд (sanjastögnyd)
consecutive санныдла (sannydla) санъясныдла (sanjasnydla)
genitive санныдлӧн (sannydlön) санъясныдлӧн (sanjasnydlön)
ablative санныдлысь (sannydlyś) санъясныдлысь (sanjasnydlyś)
dative санныдлы (sannydly) санъясныдлы (sanjasnydly)
inessive сананыд (sananyd) санъясаныд (sanjasanyd)
elative сансьыныд (sanśynyd) санъяссьыныд (sanjasśynyd)
illative сананыд (sananyd) санъясаныд (sanjasanyd)
egressive сансяньыныд (sanśaňynyd) санъяссяньыныд (sanjasśaňynyd)
approximative санланьыныд (sanlaňynyd) санъясланьыныд (sanjaslaňynyd)
terminative санӧдзыныд (sanödźynyd) санъясӧдзыныд (sanjasödźynyd)
prolative I санӧдыныд (sanödynyd) санъясӧдыныд (sanjasödynyd)
II сантіыныд (santiynyd) санъястіыныд (sanjastiynyd)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.
Third person plural
singular plural
nominative санныс (sannys) санъясныс (sanjasnys)
accusative I* санныс (sannys) санъясныс (sanjasnys)
II* саннысӧ (sannysö) санъяснысӧ (sanjasnysö)
instrumental саннаныс (sannanys) санъяснаныс (sanjasnanys)
comitative саннымкӧс (sannymkös) санъяснымкӧс (sanjasnymkös)
caritive сантӧгныс (santögnys) санъястӧгныс (sanjastögnys)
consecutive саннысла (sannysla) санъяснысла (sanjasnysla)
genitive санныслӧн (sannyslön) санъясныслӧн (sanjasnyslön)
ablative санныслысь (sannyslyś) санъясныслысь (sanjasnyslyś)
dative санныслы (sannysly) санъясныслы (sanjasnysly)
inessive сананыс (sananys) санъясаныс (sanjasanys)
elative сансьыныс (sanśynys) санъяссьыныс (sanjasśynys)
illative сананыс (sananys) санъясаныс (sanjasanys)
egressive сансяньыныс (sanśaňynys) санъяссяньыныс (sanjasśaňynys)
approximative санланьыныс (sanlaňynys) санъясланьыныс (sanjaslaňynys)
terminative санӧдзыныс (sanödźynys) санъясӧдзыныс (sanjasödźynys)
prolative I санӧдыныс (sanödynys) санъясӧдыныс (sanjasödynys)
II сантіыныс (santiynys) санъястіыныс (sanjastiynys)
*) Animate nouns almost exclusively take the type II accusative ending, whereas inanimate nouns can be used with either ending, but are more often found with type I.

Synonyms

References
  • Anu-Reet Hauzenberg (1972) Названия животных в коми языке [Names of animals in the Komi language], Tallinn: Estonian Academy of Sciences, page 38
  • L. M. Beznosikova; E. A. Ajbabina; R. I. Kosnyreva (2000) Коми-русский словарь [Komi-Russian dictionary], →ISBN, page 573

Kumyk

Noun

сан • (san)

  1. member
  2. limb (body part)

Noun

сан • (san)

  1. quality

Declension
Declension of сан (san)
Singular Plural
nominative сан (san) санлар (sanlar)
accusative санны (sannı) санланы (sanlanı)
dative сангъа (sanğa) санлагъа (sanlağa)
locative санда (sanda) санларда (sanlarda)
ablative сандан (sandan) санлардан (sanlardan)
genitive санны (sannı) санланы (sanlanı)
Possessive forms of сан (san)
1sg Singular Plural
nominative саным (sanım) санларым (sanlarım)
accusative санымны (sanımnı) санларымны (sanlarımnı)
dative санымгъа (sanımğa) санларыма (sanlarıma)
locative санымда (sanımda) санларымда (sanlarımda)
ablative санымдан (sanımdan) санларымдан (sanlarımdan)
genitive санымны (sanımnı) санларымны (sanlarımnı)
1pl Singular Plural
nominative саныбыз (sanıbız) санларыбыз (sanlarıbız)
accusative саныбызны (sanıbıznı) санларыбызны (sanlarıbıznı)
dative саныбызгъа (sanıbızğa) санларыбызгъа (sanlarıbızğa)
locative саныбызда (sanıbızda) санларыбызда (sanlarıbızda)
ablative саныбыздан (sanıbızdan) санларыбыздан (sanlarıbızdan)
genitive саныбызны (sanıbıznı) санларыбызны (sanlarıbıznı)
2sg Singular Plural
nominative санынгъ (sanınğ) санларынгъ (sanlarınğ)
accusative санынгъны (sanınğnı) санларынгъны (sanlarınğnı)
dative санынгъа (sanınğa) санларынгъа (sanlarınğa)
locative санынгъда (sanınğda) санларынгъда (sanlarınğda)
ablative санынгъдан (sanınğdan) санларынгъдан (sanlarınğdan)
genitive санынгъны (sanınğnı) санларынгъны (sanlarınğnı)
2pl Singular Plural
nominative саныгъыз (sanığız) санларыгъыз (sanlarığız)
accusative саныгъызны (sanığıznı) санларыгъызны (sanlarığıznı)
dative саныгъызгъа (sanığızğa) санларыгъызгъа (sanlarığızğa)
locative саныгъызда (sanığızda) санларыгъызда (sanlarığızda)
ablative саныгъыздан (sanığızdan) санларыбыздан (sanlarıbızdan)
genitive саныгъызны (sanığıznı) санларыгъызны (sanlarığıznı)
3 Singular Plural
nominative саны (sanı) санлары (sanları)
accusative санын (sanın) санларын (sanların)
dative санына (sanına) санларына (sanlarına)
locative санында (sanında) санларында (sanlarında)
ablative санындан (sanından) санларындан (sanlarından)
genitive саныны (sanını) санларыны (sanlarını)

Further reading
  • сан in Kumyksko-russkij slovarʹ, 2013

Kyrgyz

Etymology

From Proto-Turkic *sā-n (“number”), from Proto-Turkic *sā- (“to count”). Compare to Kazakh сан (san), Shor сан, etc.

Pronunciation
  • IPA(key): /sɑn/
  • Hyphenation: сан (one syllable)

Noun

сан • (san)

  1. number

Declension
Declension of сан
singular
(жекелик)		 plural
(көптөгөн)
nominative (атооч) сан
san		 сандар
sandar
genitive (илик) сандын
sandın		 сандардын
sandardın
dative (барыш) санга
sanga		 сандарга
sandarga
accusative (табыш) санды
sandı		 сандарды
sandardı
locative (жатыш) санда
sanda		 сандарда
sandarda
ablative (чыгыш) сандан
sandan		 сандардан
sandardan
possessive forms
first-person singular
(менин)
nominative саным
sanım		 сандарым
sandarım
genitive санымдын
sanımdın		 сандарымдын
sandarımdın
dative саныма
sanıma		 сандарыма
sandarıma
accusative санымды
sanımdı		 сандарымды
sandarımdı
locative санымда
sanımda		 сандарымда
sandarımda
ablative санымдан
sanımdan		 сандарымдан
sandarımdan
second-person singular informal
(сенин)
nominative саның
sanıŋ		 сандарың
sandarıŋ
genitive саныңдын
sanıŋdın		 сандарыңдын
sandarıŋdın
dative саныңа
sanıŋa		 сандарыңа
sandarıŋa
accusative саныңды
sanıŋdı		 сандарыңды
sandarıŋdı
locative саныңда
sanıŋda		 сандарыңда
sandarıŋda
ablative саныңдан
sanıŋdan		 сандарыңдан
sandarıŋdan
second-person singular formal
(сиздин)
nominative саныңыз
sanıŋız		 сандарыңыз
sandarıŋız
genitive саныңыздын
sanıŋızdın		 сандарыңыздын
sandarıŋızdın
dative саныңызга
sanıŋızga		 сандарыңызга
sandarıŋızga
accusative саныңызды
sanıŋızdı		 сандарыңызды
sandarıŋızdı
locative саныңызда
sanıŋızda		 сандарыңызда
sandarıŋızda
ablative саныңыздан
sanıŋızdan		 сандарыңыздан
sandarıŋızdan

Derived terms

See also

Moksha

Etymology

From Proto-Mordvinic *sān from Proto-Uralic *sëne.[1] Compare Finnish suoni.

Noun

сан • (san)

  1. (anatomy) tendon, sinew

References
  1. сан (san) in Álgu-tietokanta, Kotimaisten kielten keskus

Mongolian

Pronunciation
  • IPA(key): /saŋ/

Etymology 1

Usually taken to be an old loan from Chinese 倉／仓 (cāng, “granary”).

Found already in Middle Mongol, but not reconstructable for Proto-Mongolic.

Noun

сан • (san) (Mongolian spelling ᠰᠠᠩ (saŋ)); (hidden-g declension)

  1. treasury
  2. treasure
  3. fund
  4. store, storehouse
  5. shop
Derived terms
  • номын сан (nomyn san)
  • үгсийн сан (ügsiin san)
  • эмийн сан (emiin san)

Etymology 2

From Tibetan བསངས་ (bsangs).

Noun

сан • (san) (Mongolian spelling ᠰᠠᠩ (saŋ)); (hidden-g declension)

  1. (Buddhism) A kind of smoke ritual in which incense or juniper branches are burnt.
    Hypernym: зан үйл (zan üjl)

See also
  • хүж (xüž, “incense”)
  • арц (arc, “juniper”)

Northern Altai

Etymology

From Proto-Turkic *sā-n (“number”), from Proto-Turkic *sā- (“to count”).

Noun

сан • (san)

  1. number

References

* Кумандинско-Русский Словарь

Russian

Etymology

From Old Church Slavonic санъ (sanŭ) (u-stem), probably of Oghur origin. Cognate with Turkish san (“reputation”), Turkmen san (“account”), Kazakh санау (sanau, “count”), Tatar san (“number”) and akin to dial. Turkish sаnаmаk (“to take into account”), Uzbek sanamoq (“to count”) from Proto-Turkic *sā(j)- (“to count, to determine”).

Pronunciation
  • IPA(key): [san]
  • Rhymes: -an

Noun

сан • (san) m inan (genitive са́на, uncountable)

  1. dignity
    Synonym: чин (čin)

Declension
Declension of сан (inan sg-only masc-form hard-stem accent-a) 
singular
nominative са́н
sán
genitive са́на
sána
dative са́ну
sánu
accusative са́н
sán
instrumental са́ном
sánom
prepositional са́не
sáne

Serbo-Croatian

Etymology

From Proto-Slavic *sъ̀nъ, from Proto-Balto-Slavic *súpnas, from Proto-Indo-European *supnós.

Pronunciation
  • IPA(key): /sân/

Noun

са̏н m (Latin spelling sȁn)

  1. sleep
  2. dream
    Шта си видела у том сну? ― What did you see in that dream?

Declension
Declension of сан
singular plural
nominative са̏н сно̏ви / сни̏
genitive сна̏ сно̑ва̄
dative сну сновима /снима
accusative сан снове / сне
vocative сне снови / сни
locative сну сновима / снима
instrumental сном сновима / снима

Derived terms

References
  • “сан” in Hrvatski jezični portal

Shor

Etymology

From Proto-Turkic *sā-n (“number”), from Proto-Turkic *sā- (“to count”).

Noun

сан • (san)

  1. number

Southern Altai

Etymology

From Proto-Turkic *sān. Cognate with Kazakh сан (san), Kyrgyz сан (san), Crimean Tatar san, Kumyk сан (san, “limp”), Tatar сан (san, “limp”), etc.

Noun

сан • (san)

  1. thigh
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.