mówić
Old Polish
Alternative forms
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *mъ̀lviti. First attested in the 14th century.
Verb
mówić impf (frequentative mawiać)
- (transitive, intransitive) to say, to speak (to vocalize using words) [+ ku (dative)], [+ do (genitive)] or [+dative = to whom]; [+ o (locative) = about what/whom]
- to talk, to converse
- to call, to name [+genitive] or [+dative = whom], [+instrumental = by what name]
- (law) to appear in court with statements
- (law) to defend in court
- (law) to accuse
- to protest, to speak against [+ przeciw (dative) = against what]
- to decree; to rule
- to tell; to inform
- to explain
Derived terms
adjectives
- mowny
- mówięcy
nouns
verbs
- dobrzemówić impf
- domówić pf, domawiać impf
- namówić pf, namawiać impf
- obmówić pf, obmawiać impf
- odmówić pf, odmawiać impf
- omówić pf, omawiać impf
- pomówić pf, pomawiać impf
- przeciwomówić impf
- przemówić pf, przemawiać impf
- przymówić pf, przymawiać impf
- rozmówić pf, rozmawiać impf
- umówić pf, umawiać impf
- wymówić pf, wymawiać impf
- wzmawiać impf
- zamówić pf, zamawiać impf
- zmówić pf, zmawiać impf
Related terms
adjectives
- niewymowiący
- niewymowny
- niewymówiony
- omowny
- przymowny
- rozmowny
- umowny
- wymowny
- wymówiony
- zmowny
adverbs
- niewymownie
- rozmownie
nouns
- domowa
- gwiazdomówca
- mowa
- namowa
- namówienie
- niemowa
- niemowiątko
- obmawiacz
- obmowa
- obmówca
- obmówienie
- odmawianie
- odmowa
- odmówienie
- omawianie
- omowa
- omówca
- omówienie
- pomawianie
- pomowa
- pomówca
- pomówienie
- przeciwomołwa
- przeciwomówienie
- przedmowa
- przemowa
- przemówca
- przemówienie
- przymawianie
- przymowa
- przymówca
- przymówienie
- przymówka
- rozmawianie
- rozmowa
- rozmówienie
- umawianie
- umowa
- umówca
- umówienie
- umówka
- wielemowna
- wielomówienie
- wymawianie
- wymowa
- wymowność
- wymówca
- wymówienie
- wymówka
- zamowa
- zamówienie
- zmowa
- zmówca
- zmówienie
Descendants
- Polish: mówić
References
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “mówić, mołwić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
Alternative forms
- mówieć (Middle Polish)
Etymology
Inherited from Old Polish mówić. By surface analysis, mowa + -ić. First attested in the 14th century.[1]
Pronunciation
- IPA(key): /ˈmu.vit͡ɕ/
Audio (file) - Rhymes: -uvit͡ɕ
- Syllabification: mó‧wić
Verb
mówić impf (perfective powiedzieć, frequentative mawiać)
- (transitive) to say, to tell (to vocalize using words) [+ do (genitive)] or [+dative = to whom], [+ o (locative) = about what]
- (transitive) to call, to name (to speak using a particular name) [+ do (genitive)] or [+dative = whom], [+nominative = by what name]
- Synonym: (synonymous when referring to names) nazywać
- mówić do kogoś Janik ― to call someone Janik
- (transitive) to say, to tell (to indicate how someone should proceed or act) [+dative = whom]
- (transitive) to say, to tell (to be an indicator or sign of something else)
Verb
mówić impf
- (transitive) to talk, to converse (to speak with one or more people in a conversation)
- (intransitive) to speak (to be able to talk in a given lect or language) [+ w (locative)] or [+ po (old dative) = in what language]
- Czy mówi Pan(i) po angielsku? ― Do you speak English? (formal)
- Mówisz po angielsku? ― Do you speak English? (informal)
- (transitive) to call, to name (to speak using particular pronouns) [+ do (genitive)] or [+dative = whom], [+ per (nominative)], [+ na (nominative)] or [+nominative = by what name]
- mówić na ty ― to use T-forms with each other
- (transitive) to say; to go, to tell about (to contain or communicate specific information on a topic) [+dative = to whom], [+ o (locative) = about what]
- legenda mówi ― the legend goes
- autor mówi ― an author says
- (intransitive) to say, to tell (to appear in someone's behavior) [+ przez (accusative) = through whom/what]
- Synonym: przemawiać
- (intransitive, Masuria) to complain
Conjugation
Conjugation of mówić impf
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
person | masculine | feminine | neuter | virile | nonvirile | |
infinitive | mówić | |||||
present tense | 1st | mówię | mówimy | |||
2nd | mówisz | mówicie | ||||
3rd | mówi | mówią | ||||
impersonal | mówi się | |||||
past tense | 1st | mówiłem | mówiłam | mówiliśmy | mówiłyśmy | |
2nd | mówiłeś | mówiłaś | mówiliście | mówiłyście | ||
3rd | mówił | mówiła | mówiło | mówili | mówiły | |
impersonal | mówiono | |||||
future tense | 1st | będę mówił, będę mówić |
będę mówiła, będę mówić |
będziemy mówili, będziemy mówić |
będziemy mówiły, będziemy mówić | |
2nd | będziesz mówił, będziesz mówić |
będziesz mówiła, będziesz mówić |
będziecie mówili, będziecie mówić |
będziecie mówiły, będziecie mówić | ||
3rd | będzie mówił, będzie mówić |
będzie mówiła, będzie mówić |
będzie mówiło, będzie mówić |
będą mówili, będą mówić |
będą mówiły, będą mówić | |
impersonal | będzie mówić się | |||||
conditional | 1st | mówiłbym | mówiłabym | mówilibyśmy | mówiłybyśmy | |
2nd | mówiłbyś | mówiłabyś | mówilibyście | mówiłybyście | ||
3rd | mówiłby | mówiłaby | mówiłoby | mówiliby | mówiłyby | |
impersonal | mówiono by | |||||
imperative | 1st | niech mówię | mówmy | |||
2nd | mów | mówcie | ||||
3rd | niech mówi | niech mówią | ||||
active adjectival participle | mówiący | mówiąca | mówiące | mówiący | mówiące | |
passive adjectival participle | mówiony | mówiona | mówione | mówieni | mówione | |
contemporary adverbial participle | mówiąc | |||||
verbal noun | mówienie |
Derived terms
adjectives
adverbs
interjections
nouns
particles
phrases
proverbs
verbs
- domówić pf, domawiać impf
- namówić pf, namawiać impf
- obmówić pf, obmawiać impf
- odmówić pf, odmawiać impf
- omówić pf, omawiać impf
- podmówić pf, podmawiać impf
- pomówić pf, pomawiać impf
- przeciwmawiać impf, przeciwmówić impf
- przedmówić pf, przedmawiać impf
- przemówić pf, przemawiać impf
- przymówić pf, przymawiać impf
- rozmówić pf, porozmawiać pf, rozmawiać impf
- umówić pf, umawiać impf
- wmówić pf, wmawiać impf
- współmówić impf
- wymówić pf, wymawiać impf
- wzmówić pf, wzmawiać impf
- zamówić pf, zamawiać impf
- zmówić pf, zmawiać impf
verbs
- mówić jak do ściany impf
- mówić jednym głosem impf, przemówić jednym głosem pf
- mówić pas impf, powiedzieć pas pf
- mówić przez łzy impf
- mówić różnymi językami impf
- mówić sam za siebie impf
- mówić tym samym językiem impf
- mówić zagadkami impf
- nie mówić jeszcze ostatniego słowa impf, nie powiedzieć jeszcze ostatniego słowa pf
- nie mówić złego słowa impf, nie powiedzieć złego słowa pf
Related terms
adjectives
- namowny
- obmowliwy
- obmowny
- odmowny
- omowny
- podmowny
- pomowny
- przeciwmowny
- przedmowny
- przemówieniowy
- przymowny
- rozmowny
- rozmowowy
- rozmówczy
- rozmówkowy
- rozmówniczy
- umowny
- umowowy
- wymawialny
- wymawianiowy
- wymowny
- zamówieniowy
- zmowny
adverbs
nouns
- mowa
- namawiacz
- namowa
- namownik
- namówca
- namówiny
- namówka
- obmawiacz
- obmowa
- obmowisko
- obmówca
- obmówka
- obmównica
- obmównik
- odmowa
- odmowność
- odmówka
- omowa
- omowisko
- omownik
- omowność
- omówca
- omówka
- podmawiacz
- podmowa
- podmówca
- pomowa
- pomowacz
- pomówienie
- pomówisko
- pomówka
- przeciwmowa
- przeciwmowność
- przedmowa
- przedmówca
- przedmówczyni
- przedmówka
- przemawiacz
- przemowa
- przemówca
- przemówczyni
- przemówienie
- przemówionko
- przymawiacz
- przymowa
- przymówca
- przymówisko
- przymówka
- rozmawiacz
- rozmowa
- rozmoweczka
- rozmowisko
- rozmownik
- rozmowność
- rozmówca
- rozmówczyni
- rozmówiny
- rozmówka
- rozmówki
- rozmównica
- umowa
- umowność
- umówca
- umówienie
- umówiny
- umówka
- wmawiacz
- wmowa
- wymawialność
- wymowa
- wymownica
- wymownik
- wymowność
- wymówca
- wymóweczka
- wymówienie
- wymówisko
- wymówka
- zamawiacz
- zamawiaczka
- zamowa
- zamówienie
- zamówiny
- zamówka
- zmowa
- zmowność
- zmówca
- zmówiny
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), mówić is one of the top 10,355 most used words in Polish, appearing 59 times in scientific texts, 29 times in news, 118 times in essays, 215 times in fiction, and 476 times in plays, totaling 897 times, making it the 45th most common word in a corpus of 500,000 words.[2]
References
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “mówić, mołwić”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ida Kurcz (1990), “mówić”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków; Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 257
Further reading
- mówić in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- mówić in Polish dictionaries at PWN
- “mowić, mowieć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish], 2010-2022
- Ewa Rodek (29.03.2023), “MÓWIĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807-1814), “mówić”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861), “mówić”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “mówić”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1056
- Zofia Stamirowska (1987-2021), “mówić”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 4, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, page 191
- mówić in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
- Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “mówić”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.